Σε ορεινές περιοχές όπως τα Πιέρια, οι περιβαλλοντικές ζημιές είναι μεγάλες και μη αντιστρεπτές
Το κείμενο αφορά στους άξονες της εισήγησης του καθηγητή κ. Θ.Δ. Ζάγκα κατά την εκδήλωση που έγινε το βράδυ της Παρασκευής, 16/7/2016, στην Πλατεία της Κάτω Μηλιάς στην Πιερία με αφορμή την απόφαση της Διοίκησης του δήμου Κατερίνης -με ισχνή πλειοψηφία- για την έγκριση παραχώρησης έκτασης στην εταιρία ΤΕΚΑΛ ΑΙΟΛΙΚΗ Α.Ε., προκειμένου να εγκαταστήσει αιολικό πάρκο 11 ανεμογεννητριών ισχύος 2MW έκαστη, στη θέση Πέντε Πύργοι στα Πιέρια Όρη. Η περιοχή βρίσκεται σε Ειδική Ζώνη Διατήρησης και είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Φύση 2000 με επωνυμία Πιερία Όρη. Ο Δήμος Κατερίνης αρχικά με την από 9/4/2014 ομόφωνη απόφασή του είχε γνωμοδοτήσει αρνητικά για την Έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Όρων, η οποία εγκρίθηκε με την 7704/18-9-2014 Απόφαση του Γ.Γ.Απ.Δ.Μακεδονίας -Θράκης.
Στην περιοχή υπάρχουν έντονες αντιδράσεις των πολιτών και δρομολογούνται προσφυγές στη Δικαιοσύνη για να ακυρωθεί η ΑΕΠΟ.
Η χώρα μας είναι κατά τα 2/3 ορεινή με έντονο ανάγλυφο. Το 50% της έκτασής της καλύπτεται από παραγωγικά δάση στην πλειονότητά τους απομεινάρια αρχέγονων δασών, πραγματικές κιβωτοί βιοποικιλότητας όλων των επιπέδων (γενετική, πληθυσμών, οικοσυστημάτων και τοπίων).
Ως εκ τούτου αποτελούν για μας τους νεότερους μια βαριά κληρονομιά που οφείλουμε να την κληροδοτήσουμε στις γενιές του μέλλοντος, τουλάχιστον στην κατάσταση στην οποία την παραλάβαμε – αν όχι καλύτερη.
Την κληρονομιά αυτή τη σεβάστηκαν λογιών-λογιών κατακτητές και δεν θα ήταν καθόλου ηθικό εμείς οι Νεοέλληνες να την καταστρέψουμε.
Το ενεργειακό αποτελεί κυρίαρχο θέμα για όλες τις χώρες του πλανήτη και βεβαίως και για τη χώρα μας η οποία έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα και λόγω της ηλιοφάνειας και λόγω του αιολικού δυναμικού της. Εάν μας χαρακτήριζε μια στοιχειώδης ικανότητα ιεράρχησης, οργάνωσης και σχεδιασμού, θα έπρεπε να είχαμε επιλύσει με τον καλύτερο τρόπο αυτό το κεφαλαιώδους σημασίας ζήτημα. Θα μπορούσαμε να οργανώσουμε την παραγωγή φωτοβολταϊκών και αιολικών συστημάτων έτσι ώστε το ενεργειακό αποτύπωμα να είναι ξεκάθαρο. Αφού παίχτηκαν σοβαρά οικονομικά παιχνίδια με το πετρέλαιο, το λιγνίτη και το φυσικό αέριο, με μεγάλα θύματα πάντα τους έλληνες καταναλωτές, θυμηθήκαμε ξαφνικά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά, βιομάζα).
Πώς, όμως, τα θυμηθήκαμε;
Χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο, χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση ως προς το ενεργειακό ισοζύγιο, τις κoιvωνικooικovoμικές επιπτώσεις και κυρίως τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Δυστυχώς, το μεγάλο αυτό ζήτημα βρίσκεται στα χέρια των εθνικών και διεθνών αεριτζήδων, με το επίσημο κράτος απλό παρατηρητή και βεβαίως βάσιμα συνένοχο. Στη Δυτική Μακεδονία, πριν από αρκετά χρόνια παραχωρήθηκαν σημαντικές εκτάσεις από την εκεί υπεύθυνη Δασική Υπηρεσία για εγκατάσταση AΠE, κυρίως Φ/B, αλλά πολύ λίγα από αυτά υλοποιήθηκαν, επειδή τα περιθώρια είσπραξης του προβλεπόμενου αέρα δεν έχουν εξαντληθεί ακόμα. Είχαμε μείνει με την εντύπωση ότι το ζήτημα των Πιερίων, μιας σημαντικής από άποψη ιστορική, οικολογική και όχι μόνο περιοχής, είχε τελειώσει με την ξεκάθαρη τοποθέτηση της τοπικής κοινωνίας και της Δημοτικής Αρχής. Το γεγονός αυτό δείχνει περίτρανα ότι το ανθρώπινο υποείδος των εθνικών και διεθνών αεριτζήδων που τόσα δεινά προκάλεσε στη χώρα μας δεν θέλει να παραιτηθεί.
Ο λόγος;
Οι αδύναμοι κρίκοι που πάντοτε υπήρχαν και που η κοινωνικό-οικονομική και η ανθρωπιστική κρίση τους έκανε ακόμα πιο αδύναμους και πιο ευάλωτους. Υπάρχουν όμως κάποιες αξίες αδιαπραγμάτευτες που εμείς οι νεοέλληνες, θα πρέπει να τις σεβαστούμε. Τα αιολικά πάρκα για τη χώρα μας θα πρέπει να αποτελούν μέρος του ενεργειακού σχεδιασμού, με γνώμονα πάντα τις κoιvωνικooικovoμικές επιπτώσεις και την προστασία του περιβάλλοντος. Σε ορεινές περιοχές όπως τα Πιέρια, οι περιβαλλοντικές ζημιές οι οποίες προκαλούνται είναι μεγάλες και μη αντιστρεπτές. Αυτές εντοπίζονται κυρίως στα γεωμετρικά στοιχεία των διανοιγμένων δρόμων μεταφοράς των τεράστιων κορμών των ανεμογεννητριών, στις επιπτώσεις στο τοπικό μικροκλίμα, στην αισθητική υποβάθμιση του τοπίου, στην πιθανή μετατροπή του ορεινού χώρου σε νεκροταφεία ανεμογεννητριών και στην πανίδα της περιοχής με μεγάλα θύματα τα είδη της ορνιθοπανίδας.
Οι αρχές που πρέπει να πρυτανεύσουν είναι:
Πρόληψη, Σχεδιασμός, Ιεράρχηση, Αντικειμενική Αξιολόγηση, Κοινωνικοοικονομικές και Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις, Αποτελεσματική προστασία των βουνών μας, των δασών, του φυσικού περιβάλλοντος και της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Θ. Δ. Ζάγκας
Καθηγητής, πρόεδρος Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ
