Να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε πολιτικά τα ουσιαστικά και κρίσιμα ζητήματα. Του Ίωνα Μεγαλοοικονόμου
Τα ταξίδια του Α. Τσίπρα σε Λατινική Αμερική, Γερμανία και ΗΠΑ τροφοδότησαν πολλές συζητήσεις, πολλά άρθρα, συνειρμούς και, όπως φαίνεται, θα συνεχίσουν να παρέχουν υλικό για διάφορες αναγνώσεις.
Αν θέλουμε να μείνουμε σε ορισμένες χρήσιμες διαπιστώσεις, τέτοιες που να μας επιτρέπουν να πατάμε στο έδαφος της πραγματικότητας κι όχι να παρασυρόμαστε από ένα ελαφρύ και ολίγον καφενοβιακό τρόπο αντιμετώπισης των σημαντικών ζητημάτων, μπορούμε να συμπεράνουμε τα ακόλουθα:
Αλλάζει ο τρόπος που κρίσιμοι γεωπολιτικοί παράγοντες και δυνάμεις αντιμετωπίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο χαρακτηρισμός του ΣΥΡΙΖΑ ως radical left στις αμερικανικές διαβαθμίσεις προδίδει την επιφυλακτικότητα και τις αναστολές του αμερικανικού κατεστημένου, αφού το radical (ριζοσπαστικό) σημαίνει και απροσδιόριστο, μη ελέγξιμο, περίεργο χώρο, αλλά η προοπτική μια τέτοια δύναμη να καταλάβει ένα μείζονα πολιτικό ρόλο στη χώρα, εξαναγκάζει όλους όσοι δαιμονοποιούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ, να προσαρμόσουν τους σχεδιασμούς τους.
Ενώ όλοι, λοιπόν, προσανατολίζονται στην αποδοχή του «φαινόμενου ΣΥΡΙΖΑ» σαν κάτι που θα έχει διάρκεια και ίσως να πρωταγωνιστήσει ή και να φθάσει στη διακυβέρνηση, σημειώνονται διαβαθμίσεις και στο τρόπο που συμπεριφέρονται ή στον τρόπο που θέλουν να έχουν σχέσεις μαζί του. Εδώ παίζουν έναν ορισμένο ρόλο και οι αντιθέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στους γεωπολιτικούς παίκτες που είναι περισσότεροι από δύο. Δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ και η Γερμανία, αλλά «παίζουν» και η Κίνα, η Ρωσία καθώς και περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία.
Παρ’ όλο που γίνεται πολύς λόγος γύρω από οικονομικά θέματα και οικονομικούς δείκτες, η γεωπολιτική ματιά όλων των παικτών δεν περιορίζεται σε αυτούς, δεν περιορίζονται στο οικονομικό πεδίο. Ενδιαφέρονται για τον πολιτικό έλεγχο στη χώρα και για την προώθηση των στόχων τους που δεν είναι αποκλειστικά οικονομικοί στην περιοχή. Είναι στόχοι γεωπολιτικοί και σε αυτούς εμπλέκονται ή συμπλέκονται οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτικά, και εθνοτικά, θρησκευτικά κ.λπ. συμφέροντα και κριτήρια που όλοι συνυπολογίζουν, άσχετα αν δεν τα ομολογούν καθαρά. Τα μέσα, δε, επιδίωξης των στόχων περνάνε μέσα από πολλά κανάλια, μεθοδεύσεις, πιέσεις, ενέργειες, τετελεσμένα, μυστική διπλωματία, εκβιασμούς, υπηρεσίες κ.λπ. που είναι φυσικό να ενεργοποιούνται σε τέτοιες συνθήκες.
Είναι αφέλεια να νομίζει κανείς ότι οι γεωπολιτικοί παράγοντες θα σταθούν αδιάφοροι και ουδέτεροι απέναντι σε μια προοπτική μεγάλης ανατροπής ή αλλαγής στη χώρα μας. Και αλλιώς διατυπωμένο: Είναι αφέλεια μια δύναμη που θέλει να επιφέρει μια σημαντική και ουσιαστική αλλαγή στον τόπο να μην καταλαβαίνει ότι ο γεωπολιτικός παράγοντας θα επηρεάσει πολλές καταστάσεις και ίσως με καθοριστικό τρόπο.
Με άλλους όρους, η σωστή εκτίμηση των γεωπολιτικών όρων, η χάραξη μιας στρατηγικής, η κατάκτηση μιας τακτικής που μπορεί να εκμεταλλεύεται και το παραμικρό, η στήριξη σε ένα γνήσιο δημοκρατικό, πατριωτικό, ριζοσπαστικό ρεύμα αλλαγής και ανατροπής είναι όροι απαραίτητοι για μια θετική, ανοδική πορεία, πορεία κατοχύρωσης κατακτήσεων και διεκδίκησης μιας νέας θέσης της χώρας στο διεθνές περιβάλλον. Δεν υπάρχει καμιά ανατροπή και καμιά αλλαγή χωρίς εκπλήρωση αυτής της προϋπόθεσης. Οι φαντασιώσεις για αυτόματες ανατροπές διαστρέφουν το αίτημα και την ανάγκη για βαθύτερη κατανόηση της ουσίας των πραγμάτων.
Οι μεγάλες δυνάμεις έχουν αποκτήσει μια πείρα στα γεωπολιτικά και έχουν αναπτύξει ιδιαίτερους μηχανισμούς πίεσης, ενσωμάτωσης, εκβιασμού. Δεν είναι μόνο τα εμπάργκο και οι αποκλεισμοί ή οι βομβαρδισμοί. Πρώτα «σκανάρουν» τον αντίπαλο ή τον δυνάμει αντίπαλο, εντοπίζουν αδύναμα σημεία, προχωρούν σε «τεσταρίσματα» (δοκιμασίες) για να δουν αντιδράσεις και αντανακλαστικά, δίνουν «συμβουλές», στήνουν υποθέσεις, στέλνουν «μηνύματα» κ.λπ. κ.λπ.
Είναι αστείο να νομίζει κανείς ότι μπορεί να τις αγνοήσει ή να τις κοροϊδέψει. Η ίδια η πείρα έχει δείξει πώς τα κινήματα ανατροπής και αλλαγής στηρίχτηκαν κυρίως στην πολιτική δύναμη και ιδιαίτερα στη συσπείρωση γύρω από στόχους που ένωναν το λαό, τον καθιστούσαν αξιόμαχη δύναμη. Ένα γνήσιο πολιτικό ρεύμα διεξόδου της χώρας, διεκδίκησης στην επιβίωση, στην παραγωγική ανασυγκρότηση, στην κάθαρση από το βυσσοδομούν πολιτικό σύστημα και την κλεπτοκρατία, την απαλλαγή από Μνημόνια και τρόικες, την εγκαθίδρυση της πραγματικής Δημοκρατίας, ένα τέτοιο πολιτικό ρεύμα μπορεί να εξουδετερώσει μεγάλες δυνάμεις, να δώσει δύναμη σε μια φωτισμένη πολιτική ηγεσία να αξιοποίηση κάθε ρωγμή και αντίθεση, να οδηγήσει τη χώρα σε ένα μετατροϊκανό ξέφωτο.
Είμαστε στο σημείο που έχουν αρχίσει να μπαίνουν – και πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε πραγματικά (δηλαδή με πολιτικές) τα ουσιαστικά και κρίσιμα ζητήματα, ένα από τα οποία είναι και το γεωπολιτικό. Καλώς ήλθαμε στην περιοχή αυτή, των ουσιαστικών ζητημάτων, όπου κάθε αυταπάτη πληρώνεται ακριβά και ο σωστός υπολογισμός χρειάζεται ουσιαστική στήριξη και όχι επικοινωνιακά τρικ. Για τούτο το λόγο οι εύκολες επικρίσεις των πρόσφατων ταξιδιών του Α. Τσίπρα δεν ακουμπούν διόλου την ουσία του προβλήματος.
Κάθε πραγματική και σοβαρή απόπειρα μετάβασης στη χώρα μας οφείλει να περάσει μέσα από τα σύγχρονα γεωπολιτικά καυδιανά δίκρανα και να μείνει αλώβητη, να είναι επιτυχής, να μην ανακοπεί η φορά της.
* Καυδιανά δίκρανα: Περνώ μέσα από τα καυδιανά δίκρανα = αναγκάζομαι να υποστώ ταπεινώσεις. Η φράση προέρχεται από την ταπεινωτική ήττα του ρωμαϊκού στρατού στο Καύδιο, στην Αππία Οδό, όπου ο ρωμαϊκός στρατός υποχρεώθηκε να περάσει κάτω από ένα ζυγό σε σχήμα «Π», κατασκευασμένο από δόρατα (καυδιανά δίκρανα).
