«Η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η καθιέρωση της ΟΝΕ και του ευρώ έγινε σε λάθος βάση, σε σχέση με τον στόχο της Ευρώπης της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Χρειάζεται επαναθεμελίωση. Διαφορετικά, βαδίζει σε περιφερειακή ολοκλήρωση με αυταρχικά, αντιδημοκρατικά, αντικοινωνικά και αντιαναπτυξιακά χαρακτηριστικά», σημειώνει – μιλώντας στον Δρόμο – ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Χουντής.
Σύμφωνα με το Ν. Χουντή, «η συζήτηση που έχει ανοίξει, όχι μόνο στην Αριστερά, για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παίρνει δικαιολογημένα δραματικό και θεμελιακό χαρακτήρα». Αναφερόμενος στο μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, σημειώνει ότι η τελική έκβαση της κρίσης «θα κριθεί από την επικράτηση ή μη, εκείνων των δυνάμεων που παλεύουν για μια Ευρώπη κοινωνική, μια Ευρώπη των εργαζομένων, μια Ευρώπη της δημοκρατίας και της ειρήνης», τονίζοντας, ωστόσο, ότι η Eυρωπαϊκή Αριστερά δεν έχει καταφέρει να παρέμβει ουσιαστικά στη συγκυρία.
Κυρίαρχο ζήτημα των ημερών είναι η πρόταση Μέρκελ που θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Κορυφής, τον Δεκέμβρη. Ταυτόχρονα, βλέπουμε ότι διαμορφώνεται ένα «αντίπαλο στρατόπεδο» με τις ΗΠΑ και το ΔΝΤ να «χτυπούν» τη Γερμανίδα καγκελάριο. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση για την πρόταση Μέρκελ και ποιες σκοπιμότητες υπηρετεί η συγκεκριμένη πολεμική που αναπτύσσεται;
Η πρόταση που κατέθεσε η γερμανική κυβέρνηση στην προηγούμενη σύνοδο Κορυφής και αφορούσε την ελεγχόμενη χρεοκοπία ενός κράτους-μέλους, δεν αποτελεί κάτι καινούργιο ή πρωτότυπο. Ήδη από τη δεκαετία του ’90 έχουν γραφτεί δεκάδες «έγγραφα εργασίας» με ευθύνη του ΔΝΤ, όσον αφορά το νομικό και οικονομικό πλαίσιο της χρεοκοπίας μιας χώρας.
Επομένως, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το ΔΝΤ και ο αμερικανικός παράγοντας, «χτυπάνε» τη Γερμανία σε αυτό το επίπεδο. Εκεί, όμως, που διαγράφεται μια σημαντική διαφορά, είναι στο επίπεδο της άσκησης βραχυπρόθεσμης οικονομικής πολιτικής. Από τη μια έχουμε την κυβέρνηση Ομπάμα, η οποία προχωρά σε σημαντικές τονώσεις ρευστότητας, ευχόμενη την αναθέρμανση της ιδιωτικής κατανάλωσης και επένδυσης, ενώ από την άλλη έχουμε την οικονομική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συμπυκνώνεται στο τρίπτυχο: α) πιστή και χωρίς παρεκκλίσεις, αλλά και με οικονομικές και πολιτικές κυρώσεις, εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, β) δυνατότητα ελεγχόμενης χρεοκοπίας ενός κράτους-μέλους που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος του και γ) εσωτερική υποτίμηση-μείωση μισθών.
Παρ’ όλη τη φαινομενικά διαφορετική φιλοσοφία που διαπνέει τις πολιτικές των ΗΠΑ και της Ε.Ε., ο τελικά χαμένος και στις δύο περιπτώσεις είναι τα μεγάλα στρώματα της κοινωνίας, οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι και οι ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, αφού το κεφάλαιο, στην παρούσα φάση, επιλέγει να επουλώσει τις «πληγές» του από την κρίση, ανακατεύοντας την «τράπουλα του παιχνιδιού».
Όμως, δεν αλλάζει η ουσία και η κατεύθυνση, καθώς έχουμε μια στρατηγικού βάθους αντεπίθεση των νεοφιλελεύθερων προταγμάτων.
Συμφωνείτε με την εκτίμηση ότι όσο προχωρά η οικονομική κρίση, τόσο φαίνεται να βαθαίνει και η κρίση στην Ε.Ε., με το οικοδόμημα του ευρώ να τρίζει όλο και περισσότερο; Τελικά, η περίοδος μήπως σπρώχνει την Ε.Ε. -έτσι όπως έχει οικοδομηθεί- στα όριά της;
Όπως κάθε οικονομική κρίση, έτσι και αυτή, γεννά μια διαδικασία «δυναμικών αλλαγών», κατά την οποία όλα αλλάζουν, όλα επανεξετάζονται και όλα αγγίζουν τα όριά τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, προφανώς, δεν μπορεί να αποτελεί εξαίρεση. Η συζήτηση που έχει ανοίξει, όχι μόνο στην Αριστερά, για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παίρνει δικαιολογημένα δραματικό και θεμελιακό χαρακτήρα.
Η Αριστερά ή, πιο σωστά, ένα συγκεκριμένο ρεύμα της Αριστεράς, τις προηγούμενες δεκαετίες, παραμερίζοντας φοβικά σύνδρομα, κατάφερε να αναλύσει και να ερμηνεύσει τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Έτσι, σήμερα, από καλύτερες θεωρητικές θέσεις, είμαστε ικανοί να εξηγήσουμε την πολιτική, οικονομική και κοινωνική κρίση στην Ευρώπη και να προβληματιστούμε για το μέλλον της.
Η κρίση που περνάει η Ε.Ε. και το ευρώ, είναι μια κρίση του νεοφιλελεύθερου-μονεταριστικού μοντέλου ανάπτυξης που στηρίχτηκε στην απορρύθμιση των αγορών, στην ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και στις ιδιωτικοποιήσεις. Είναι, επίσης, μια κρίση του «πολιτικού μοντέλου» που επέλεξαν οι ισχυροί, παραμερίζοντας τα δημοκρατικά δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών.Είναι ολοφάνερο ότι η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η καθιέρωση της ΟΝΕ και του ευρώ έγινε σε λάθος βάση, σε σχέση με τον στόχο της Ευρώπης της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Χρειάζεται επαναθεμελίωση. Διαφορετικά, βαδίζει σε περιφερειακή ολοκλήρωση με αυταρχικά, αντιδημοκρατικά, αντικοινωνικά και αντιαναπτυξιακά χαρακτηριστικά.
Η τελική έκβαση της κρίσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος θα κριθεί από την επικράτηση ή μη, εκείνων των δυνάμεων που παλεύουν για μια Ευρώπη κοινωνική, μια Ευρώπη των εργαζομένων, μια Ευρώπη της δημοκρατίας και της ειρήνης.
Σε συνέχεια του προηγούμενου ερωτήματος, θα ήθελα ένα σχόλιό σας σχετικά με τις διαπιστώσεις που κάνουν λόγο για προωθούμενο ευρωπαϊκό ολοκληρωτισμό… Προς τα πού βλέπετε να κινείται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα;
Ας το ξαναπούμε, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κινείται προς μια συντηρητική κατεύθυνση και είναι αποτέλεσμα των συσχετισμών δύναμης σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο. Η κυριαρχία των δυνάμεων του κεφαλαίου και της συντήρησης, καθορίζει την πορεία της Ε.Ε., υποβοηθούμενη, όμως, από την αδυναμία των δυνάμεων της εργασίας να εκφράσουν έναν ηγεμονικό λόγο.
Επομένως, εάν οι δυνάμεις της εργασίας, εάν η Αριστερά και τα συνδικάτα, δεν κατορθώσουν να ορθώσουν ένα σαφή και ανατρεπτικό πολιτικό λόγο, ακυρώνοντας στην πράξη την πορεία συντηρητικοποίησης της Ε.Ε., τότε το μέλλον της Ένωσης θα διαθέτει αρνητικό πρόσημο.
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά βλέπετε ότι μπορεί να παρέμβει στη συγκυρία, να προτείνει πειστικά έναν άλλο δρόμο; Κυοφορείται κάτι ελπιδοφόρο στην Ευρώπη και αν όχι, γιατί;
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά πρέπει να παρέμβει στη συγκυρία. Πρέπει να προτείνει πειστικά έναν άλλο δρόμο. Μέχρι στιγμής δεν το έχει καταφέρει. Και οι ευθύνες βρίσκονται σε όλους μας.
Προϋπόθεση μιας αποτελεσματικής παρέμβασης και έκφρασης ενός εναλλακτικού δρόμου, είναι η ενότητα των δυνάμεων της Αριστεράς μακριά από λογικές περιχαράκωσης, απομονωτισμού, μακριά από δογματικές αγκυλώσεις και προσωπικές φιλοδοξίες.
Στην Ευρώπη υπάρχουν μεμονωμένα ελπιδοφόρα μηνύματα, υπάρχουν μεμονωμένες εστίες αντίστασης που δείχνουν το δρόμο για τις δυνάμεις της Αριστεράς, ώστε να παίξουν το ρόλο που οφείλουν. Έχουμε τους κοινωνικούς αγώνες στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο.Είναι σίγουρο ότι θα συνεχιστούν και θα κλιμακωθούν.
Μια ευκαιρία για τα παραπάνω αποτελεί και το 3ο Συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) που θα πραγματοποιηθεί στις 3-5 Δεκεμβρίου στο Παρίσι, το οποίο μπορεί να κυοφορήσει κάτι καινούργιο. Να στείλει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα διεκδίκησης, αγώνα και ακύρωσης των μέτρων λιτότητας. Να σταλεί το μήνυμα της ανατροπής εκ βάθρων του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, όπως άλλωστε είχε προβάλλει και στο προηγούμενο συνέδριό του.
Το κλίμα που διαμορφώνεται στο Ευρωκοινοβούλιο ποιο είναι; Τι συζητιέται στα «πηγαδάκια» για την κρίση της ελληνικής οικονομίας και την κυβέρνηση Παπανδρέου;
Οι ευρωβουλευτές από όλες τις πολιτικές ομάδες εκφράζουν την ανησυχία τους και τον προβληματισμό τους για την κρίση της ελληνικής οικονομίας. Ιδιαίτερα, οι ευρωβουλευτές των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, κατανοούν ότι οι χώρες τους βρίσκονται ένα βήμα πριν από την εφαρμογή ακραίων και αντικοινωνικών μέτρων, όπως στην Ελλάδα και την Ιρλανδία. Αρκετοί αντιλαμβάνονται ότι έρχεται η σειρά και των δικών τους χωρών και συγχρόνως διεκδικούν ένα αναβαθμισμένο και αποφασιστικό ρόλο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς σε εθνικό επίπεδο.
Παρ’ όλα αυτά, ο σημερινός συσχετισμός δυνάμεων, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν επιτρέπει αισιόδοξες σκέψεις για ένα προοδευτικό προσανατολισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών, στο βαθμό που ο μόνος άμεσα εκλεγμένος θεσμός μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις. Δεν υποτιμούμε τις όποιες διαφοροποιήσεις παρατηρούνται σε συγκεκριμένα θέματα που προκαλούνται, κυρίως, από τα αιτήματα των Ευρωπαίων πολιτών. Επομένως, ο αγώνας για μια άλλη Ευρώπη διεξάγεται μέσα αλλά και έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
