του Γιώργου Αρχοντόπουλου*
Κλιματική αλλαγή, ξηρασία, λειψυδρία, αύξηση της θερμοκρασίας της γης. Το φετινό καλοκαίρι βομβαρδιζόμαστε σχεδόν καθημερινά με τις παραπάνω λέξεις από τα συστημικά ΜΜΕ, που ξαφνικά ανακάλυψαν ότι θα διψάσουμε. Εδώ και χρόνια ξέρουμε ότι η Ελλάδα είναι στις υψηλές θέσεις (19η) στη λίστα των χωρών που κινδυνεύουν από τη λειψυδρία τα επόμενα χρόνια. Παρόλο που το πρόβλημα είναι ήδη γνωστό, φαίνεται πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για κάποιους για να «ευαισθητοποιηθούν».
Το πρόβλημα σίγουρα υπάρχει και έργα για την αντιμετώπιση του έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες. Το φετινό –διαρκώς ζεστό– καλοκαίρι ανέδειξε με τον πιο στεγνό τρόπο τις διακοπές νερού σε πολλά νησιά, την πτώση της στάθμης των υδάτων σε πολλές περιοχές της ηπειρωτική χώρας, την ανεπάρκεια στην άρδευση, τη χαμηλή ποιότητα του νερού σε πολλές τουριστικές περιοχές.
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ λοιπόν όλα τα παραπάνω η κυβέρνηση έκανε εξαγγελίες για να δώσει λύσεις. Μεγάλα έργα ανακοινώθηκαν στην Αττική και αναμένονται και περισσότερα, διαβάζουμε για συνενώσεις στις ΔΕΥΑ με σκοπό την καλύτερη λειτουργία τους, ετοιμάζεται η νέα ΚΥΑ τιμολόγησης νερού, ενώ το μέγα όπλο για όλες τις λύσεις θα είναι η ΡΑΑΕΥ, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων.
Για να τα βάλουμε σε μια σειρά, αυτή η κυβέρνηση εκλέχτηκε για πρώτη φορά τον Ιούλη του 2019, και ένα από τα πρώτα νομοσχέδια της ήταν η κατάργηση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων και η αναβάθμιση της σε Γενική Γραμματεία Υδάτων για να λειτουργεί καλύτερα. Τον Μάρτη του 2023, καταργείται η Γενική Γραμματεία Υδάτων επειδή δεν λειτουργούσε σωστά και ιδρύεται η Ρυθμιστική Αρχή Υδάτων ενσωματώνοντας την στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και προσθέτοντας και τα Απόβλητα, ιδού η ΡΑΑΕΥ! Με αρμοδιότητα μεταξύ άλλων και τον έλεγχο της τιμής του νερού από τους παρόχους. Μετά την κακή εμπειρία που ζούμε με τις τιμές στην ενέργεια, αντιλαμβανόμαστε πόσο θα μας προστατέψει η ΡΑΑΕΥ από τις αυξήσεις στο νερό. Γιατί είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι όλες αυτές οι Αρχές, γίνονται για το καλό μας, για την προστασία του καταναλωτή, όπως γράφουν και στις σελίδες τους. Ζούμε ένα καρτέλ στις τηλεπικοινωνίες, βιώνουμε το καρτέλ στην ενέργεια, ενώ την προστασία που προσέφερε η Αρχή Σιδηροδρόμων, τη ζήσαμε με τον χειρότερο τρόπο στο έγκλημα των Τεμπών.
Η ΡΑΑΕΥ όπως προέβλεπε το νομοσχέδιο της ίδρυσης της, θα εφαρμόσει την νέα ΚΥΑ τιμολόγησης νερού, και τα άρθρα που αναφέρονται για την ανάκτηση κόστους – ότι δηλαδή ο καταναλωτής θα πληρώνει όλα τα έξοδα του παρόχου. Μια νέα ΚΥΑ τιμολόγησης νερού, η οποία «πατάει» πάνω στην ΚΥΑ τιμολόγησης του 2017, που την ακύρωσε το ΣτΕ (αποφ:2519/2022) μετά από προσφυγή του Σωματείου της ΕΥΑΘ και πολιτών, επειδή ακριβώς αντιμετώπιζε το νερό ως εμπόρευμα, όχι ως κοινωφελές αγαθό που χρήζει προστασία. Άρα μιλάμε για μια νέα ΚΥΑ που ήδη είναι αντισυνταγματική πριν καν ψηφιστεί! Έτσι θα μας προστατέψει η ΡΑΑΕΥ από τις αυξήσεις της ΚΥΑ τιμολόγησης.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει την τιμή του νερού για να κάνουμε οικονομία και να αντιμετωπίσουμε τη λειψυδρία. Εδώ υπήρχε και ένα μπέρδεμα γιατί βγήκε ο πρωθυπουργός και άδειασε τον υπουργό Ενέργειας που το ανακοίνωσε, αν και στο τέλος παραδέχτηκε και ο πρωθυπουργός ότι θα γίνουν αυξήσεις αλλά μικρές.
Όποιος θυμάται αυτά που λέγαμε για την πολιτική των πολυεθνικών εταιρειών διαχείρισης, θα θυμάται ότι λένε ακριβώς τα ίδια: «αυξάνουμε την τιμή του νερού για να κάνετε οικονομία στο νερό» (και να κερδίζουν αυτές). Υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι οι αυξήσεις στην τιμή του νερού, ελάχιστα επηρεάζουν την κατανάλωση του, αφού το νερό για ανθρώπινη χρήση, αποτελεί μόλις το 7-8% της κατανάλωσης του γλυκού νερού στη γη. Έχουμε μια ταύτιση επιχειρημάτων λοιπόν κυβέρνησης-πολυεθνικών νερού.
Αφού το κίνημα του νερού σταμάτησε την ιδιωτικοποίηση, τώρα προσπαθούν να προχωρήσουν στην έμμεση ιδιωτικοποίηση, την εμπορευματοποίηση του νερού. Γι’ αυτό παίζουν με τις λέξεις…
Με τις συνενώσεις των ΔΕΥΑ –τις οποίες έχουν αφήσει εσκεμμένως να ρημάξουν κυριολεκτικά– μαθαίνουμε ότι εκτός από την ύδρευση, θα διαχειρίζονται και την άρδευση, και την παραγωγή ενέργειας από τα νερά της περιοχής τους. Οι συνενώσεις, εξυπηρετούν λοιπόν, τις μεγάλες τεχνικές εταιρείες που θα έχουν να κάνουν με έναν κεντρικό φορέα και όχι πολλούς, μικρούς, και διάσπαρτους.
Τα έργα που πρέπει να γίνουν για την ύδρευση της Αττικής, έπρεπε να γίνουν εδώ και χρόνια. Θυμίζουμε ότι αντί έργων, αυτή η κυβέρνηση, στους πρώτους μήνες της εκλογής της, προσπάθησε να δωρίσει την διαχείριση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) της ΕΥΔΑΠ σε ιδιώτες. Προκήρυξε διαγωνισμό διαχείρισης του ΕΥΣ αποκλείοντας την ΕΥΔΑΠ που το διαχειρίζεται από… πάντα! Ευτυχώς κάποιοι εργαζόμενοι της ΕΥΔΑΠ προσέφυγαν στο ΣτΕ και δικαιώθηκαν. Το ΣτΕ ακύρωσε τον διαγωνισμό (απόφαση 1889/2022), δέχθηκε ως αδιαίρετο σύνολο την ΕΥΔΑΠ και το σύστημα υδροδότησης, συνεπώς προστατεύεται συνταγματικά ο απολύτως δημόσιος χαρακτήρας του. Φανταστείτε σε τι κατάσταση θα ήμασταν σήμερα ως καταναλωτές αν είχε ξεπουληθεί το ΕΥΣ: Οι ιδιώτες θα ανέβαζαν την χονδρική τιμή του νερού και αναγκαστικά θα ακολουθούσε και η ΕΥΔΑΠ μεταφέροντας τις αυξήσεις σε όλους εμάς.
ΤΕΛΟΣ, οι αφαλατώσεις. Ακούμε και διαβάζουμε συνεχώς για τις εγκαταστάσεις αφαλάτωσης που θα μας σώσουν από τη λειψυδρία. Πέρα από την ποιότητα του νερού των αφαλατώσεων, πέρα από την μόλυνση που επιφέρουν τα κατάλοιπα τους, πέρα από το εξαιρετικά μεγάλο κόστος ενέργειας (που θα κληθούμε να καλύψουμε μέσω της ανάκτησης κόστους της ΚΥΑ τιμολόγησης νερού), ας έχουμε υπόψη, ότι τις αφαλατώσεις θα τις διαχειρίζονται και πάλι μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες. Ουσιαστικά πρόκειται για μια έμμεση ιδιωτικοποίηση-εμπορευματοποίηση του νερού με την επαναφορά του παλιού «νερουλά» από το παράθυρο. Μόνο που τώρα θα πουλάει χονδρική στις ΔΕΥΑ και θα πληρώνουμε όλοι εμείς.
Όλα τα παραπάνω και ακόμη περισσότερα που δεν χωράνε σε ένα και μόνο άρθρο, έρχονται για να αποδείξουν ότι η κυβέρνηση κάνει για άλλη μια φορά αυτό που ξέρει πολύ καλά να κάνει: Την κρίση ευκαιρία.
Κρίνοντας από την ανάθεση της διαχείρισης των νερών της Θεσσαλίας εξολοκλήρου σε μια ολλανδική εταιρεία (που πρόσφατα μάθαμε ότι θα διαχειριστεί και τα νερά της Κρήτης), όλα τα παραπάνω απλά επιβεβαιώνουν ότι μοναδικό τους μέλημα είναι να δώσουν τον πλούτο των ΕΥΑΘ-ΕΥΔΑΠ-ΔΕΥΑ σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες.
Αφού το κίνημα του νερού σταμάτησε την ιδιωτικοποίηση, τώρα προσπαθούν να προχωρήσουν στην έμμεση ιδιωτικοποίηση, την εμπορευματοποίηση του νερού. Γι’ αυτό και αν παρατηρήσετε παίζουν με τις λέξεις επικοινωνιακά.
«Δεν υπάρχει ιδιωτικοποίηση» φωνάζουν. Ιδιωτικοποίηση / εμπορευματοποίηση, ο λογαριασμός είναι ένας, και τον πληρώνουμε όλοι εμείς.
* Ο Γιώργος Αρχοντόπουλος είναι πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων της ΕΥΑΘ
