Το 3ο μνημόνιο τελειώνει τυπικά στο τέλος Αυγούστου, όμως οι διαδικασίες για να γίνει αυτό έχουν ορίζοντα το Eurogroup της 21ης Ιουνίου. Έως τότε μεσολαβούν μια σειρά ημερομηνίες-ορόσημα για να «κλείνουν» οι εκκρεμότητες, αλλά και οι νέες που δημιουργούνται, είτε λόγω των διαφορετικών προσεγγίσεων θεσμών και Ε.Ε. (βλέπε Γερμανία), είτε λόγω των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται στις αγορές, με χαρακτηριστικότερες τις εξελίξεις στην Ιταλία και τα προβλήματα στις αγορές ομολόγων.
Το γαϊτανάκι του χρέους και το αδιέξοδο της «ελάφρυνσης»
Στο μεγάλο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους η κυβέρνηση για μια ακόμα φορά «έφαγε πόρτα». Όλα προδιαγράφηκαν στη συνεδρίαση του Washington Group που προηγήθηκε, όπου και διαπιστώθηκε ξανά το χάσμα μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ. Με δεδομένη αυτήν την αποτυχία, το Eurogroup περιορίστηκε στην επικαιροποίηση του μνημονίου, δηλαδή στις νέες δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η Ελλάδα και στην υλοποίηση των προαπαιτούμενων της 4ης αξιολόγησης που πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι τις 14/6 για να μπορεί να συζητηθεί το θέμα στις 21/6 μαζί με το θέμα του χρέους που παραπέμφθηκε αυτόματα.
Στο διάστημα που μεσολάβησε γίνονται προσπάθειες, κυρίως με πρωτοβουλία του ΔΝΤ, να βρεθεί κοινή προσέγγιση, πράγμα που μοιάζει αδύνατον. Η Γερμανία επιμένει ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται ελάφρυνση, αλλά πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων που έχει συμφωνήσει. Το πώς θα επιτευχθούν, με τι κόστος στην κοινωνία και την οικονομία προφανώς τους είναι αδιάφορο.
Το ΔΝΤ, με νεώτερες τοποθετήσεις του, επιβεβαίωσε ότι εμμένει στην άποψή περί μη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και συνεχίζει να ζητά μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης με επιμήκυνση δόσεων σε ορίζοντα 15ετίας και άμεση εφαρμογή όλων των μέτρων τώρα. Η γερμανική πλευρά αποδέχεται επιμήκυνση για 3-5 χρόνια, και σταδιακή λήψη των μέτρων. Επίσης, επιμένει, σε περίπτωση σύνδεσης της εξυπηρέτησης του χρέους με τον ρυθμό ανάπτυξης, οι όποιες μεταβολές στα καταβαλλόμενα από την Ελλάδα ποσά να εγκρίνονται από το γερμανικό Κοινοβούλιο. Με δεδομένο ότι ο ορίζοντας αποπληρωμής του χρέους είναι το 2060, γίνεται κατανοητό ότι η Ελλάδα έως τότε θα συνεχίζει να λειτουργεί ως αποικία.
Το ΔΝΤ έδωσε ένα ακόμα τελεσίγραφο, μέχρι τις 4/6, προκειμένου να υπάρξει προσέγγιση απόψεων, ώστε να παραμείνει στο Ελληνικό πρόγραμμα. Επί της ουσίας, προσπαθεί να πιέσει για επίτευξη λύσης στις παράπλευρες συναντήσεις που γίνονται στο πλαίσιο του G-7 που ολοκληρώνεται σήμερα στον Καναδά. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναμένονται, μέχρι τις 21/6, οι αντίστοιχες μελέτες Κομισιόν και ΕΚΤ με βάση τις οποίες θα αποφασιστούν, εάν όλα τα άλλα έχουν λυθεί όσον αφορά στις ελληνικές υποχρεώσεις, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.
Η αύξηση του χρέους στη μνημονιακή περίοδο, μετά μάλιστα από κούρεμα 130 δισ. και η πλήρης αποτυχία του πακέτου μέτρων, όπως και οι ίδιοι οι «θεσμοί» έχουν αναγνωρίσει, δείχνει το μέγεθος της αξιοπιστίας αυτών των μελετών για το χρέος και το πόσο θα μας «βοηθήσουν». Στην πράξη, θα μας βάλουν ακόμα πιο βαθιά στα μνημόνια της «μεταμνημονιακής» περιόδου. Από τη στιγμή που εγκαταλείφθηκε από τους εθελόδουλους της «Αριστεράς» το θέμα της διαγραφής του χρέους, είναι σαν να παλεύει ο καρκινοπαθής με θεραπεία ασπιρίνης. Απλά, συνεχίζει και αποδέχεται την εξάρτηση από τη θεραπεία μέχρι το μοιραίο…
Αποτελεί κοινή ομολογία, ότι το Eurogroup της 24ης Μάη, για την κυβέρνηση ήταν μία ακόμα αποτυχία και για τον λαό η επισφράγιση της συνέχισης των μνημονιακών πολιτικών και μετά τα μνημόνια, τουλάχιστον μέχρι το 2022 και βλέπουμε…
Το νέο μνημόνιο είναι εδώ
Η κυβέρνηση «έφαγε πόρτα» για το χρέος, έκανε όμως το καθήκον της απέναντι στους εντολείς της. Αποδέχθηκε το επικαιροποιημένο μνημόνιο, το οποίο μάλιστα δεν έχει ορίζοντα μια επόμενη αξιολόγηση, όπως τα προηγούμενα, αλλά συνολικά τις δεσμεύσεις της μεταμνημονιακής περιόδου. Έτσι, αρχικά, εκτείνεται μέχρι το τέλος του 2022 και βάζει το πλαίσιο των δεσμεύσεων. Αρκεί να δούμε τρία βασικά σημεία που καθορίζουν τη φιλοσοφία δανειστών και κυβέρνησης:
- «Η επιτυχία απαιτεί την κυριότητα του προγράμματος μεταρρυθμίσεων από τις ελληνικές αρχές. Συνεπώς, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει όλα τα μέτρα που μπορεί να καταστούν κατάλληλα για τον σκοπό αυτό, καθώς αλλάζουν οι συνθήκες. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να συμβουλεύεται και να συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για όλες τις ενέργειες που σχετίζονται με την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου, πριν οριστικοποιηθούν και εγκριθούν νομικά»
- «Η επιτυχία της ανάκαμψης θα απαιτήσει τη συνεχή εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια, γεγονός που απαιτεί την πολιτική δέσμευση αλλά και την τεχνική ικανότητα της ελληνικής διοίκησης να τα υλοποιήσει»
- «Θα παρακολουθεί τους δημοσιονομικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων και μελλοντικών δικαστικών αποφάσεων, και θα λάβει αντισταθμιστικά μέτρα όπως αυτά θα είναι αναγκαία για την επίτευξη των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων»
Εάν αυτά είναι «καθαρή έξοδος» και όχι νέο μνημόνιο, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους. Κυβέρνηση και πολιτικό σύστημα πασχίζουν να κερδίσουν πολιτικό χρόνο. Και στο βάθος η νέα προετοιμαζόμενη «κωλοτούμπα». Από εκεί που ήταν κάθετα αντίθετοι, τουλάχιστον στις δηλώσεις τους, όσον αφορά την «πιστωτική γραμμή στήριξης» οι εξελίξεις στην Ιταλία και η ραγδαία αύξηση των ελληνικών spread τους υποχρεώνουν να αρχίσουν να βάζουν νερό στο κρασί τους. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Δραγασάκη και του επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής είναι ενδεικτικές της αλλαγής των προθέσεων.
