Ένας τυφώνας διαρκείας που λέγεται… ιμπεριαλισμός
Ο τυφώνας Μάθιου που χτύπησε την Αϊτή την περασμένη εβδομάδα είχε σαν αποτέλεσμα πάνω από χίλιους νεκρούς και αγνοούμενους. Πάνω από 200.000 άνθρωποι είδαν τα σπίτια τους να καταστρέφονται και, σύμφωνα με την κυβέρνηση, περίπου ενάμιση εκατομμύριο κάτοικοι έχουν ανάγκη από επείγουσα ανθρωπιστική βοήθεια. Πρόκειται για το κερασάκι στην τούρτα των μαρτυρίων μιας νησιωτικής χώρας της Καραϊβικής εντελώς διαλυμένης από αλλεπάλληλες, «φυσικές» και μη, καταστροφές. Και γιατί να μπαίνει σε εισαγωγικά ο όρος «φυσικές», θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς. Η απάντηση βρίσκεται στη γειτονική Κούβα, όπου επίσης χιλιάδες κτίρια και υποδομές καταστράφηκαν από τον ίδιο τυφώνα, αλλά δεν υπήρξε ούτε ένας νεκρός. Κι αυτό χάρη στην παραδοσιακή κουβανική τακτική, της έγκαιρης και κατά 100% εκκένωσης του πληθυσμού των περιοχών που αναμένεται να πληγούν. Τακτική που δεν εφαρμόζεται σε καμία άλλη χώρα της περιοχής σε τέτοια έκταση, ούτε καν στις ΗΠΑ. Τα φαινόμενα μπορεί λοιπόν να είναι «φυσικά» (αν και η κλιματική αλλαγή που τα θεριεύει δεν είναι), αλλά όχι οι επιπτώσεις τους. Απλά, οι ξένες δυνάμεις που διαφεντεύουν την Αϊτή και η ντόπια ολιγαρχία που τις υπηρετεί θεωρούν τους Αϊτινούς αναλώσιμο είδος…
Αλλεπάλληλα χτυπήματα
Το κερασάκι του τυφώνα προστέθηκε σε μια τούρτα με πολλές στρώσεις: οικονομία κατεστραμμένη ακόμη και στον πρωτογενή τομέα, χώρα κατεχόμενη στρατιωτικά από τον… ΟΗΕ, επιδημίες χολέρας και άλλων μολυσματικών ασθενειών κ.ο.κ. Η χαριστική βολή δόθηκε στην Αϊτή πριν 6 χρόνια, όταν ένας μεγασεισμός ισοπέδωσε την πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς προκαλώντας πάνω από 300.000 νεκρούς. Ακολούθησε ένα απίστευτο φαγοπότι «ανθρωπιστικής βοήθειας», με λιγότερο από το 10% των συνεισφορών δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων απ’ όλο τον κόσμο να φτάνει τελικά στην Αϊτή – ενέσκηψαν όμως χιλιάδες επιπλέον μισθοφόροι της λεγόμενης διεθνούς κοινότητας για να «βοηθήσουν». Δηλαδή να διασφαλίσουν την υποταγή των ιθαγενών και την παραμονή μιας κυβέρνησης της αρεσκείας της Δύσης αλλά και φιλόδοξων περιφερειακών δυνάμεων, όπως η Βραζιλία. Ακόμη και σήμερα, οι πληγές του 2010 κάθε άλλο παρά έχουν επουλωθεί, και σ’ αυτές αθροίζονται οι επόμενες – αποτέλεσμα των επιλογών και των πολιτικών αυτών που εξουσιάζουν τη χώρα.
Αγώνας για επιβίωση και απελευθέρωση
Κι όμως, ο λαός της Αϊτής δεν έσκυψε το κεφάλι. Έχοντας να αντιμετωπίσει, ταυτόχρονα με τον αγώνα για επιβίωση, τα στρατεύματα της MINUSTAH (δηλαδή του στρατού κατοχής του ΟΗΕ, που υποτίθεται ότι βρίσκεται εκεί για να… αποκαταστήσει τη δημοκρατία), τις δυνάμεις καταστολής της ντόπιας δοτής κυβέρνησης και τις ακροδεξιές συμμορίες, εξακολουθεί να παλεύει για την απελευθέρωσή του. Η τελευταία εξέγερση, τον περασμένο Ιανουάριο, πνίγηκε για μια ακόμη φορά στο αίμα. Τώρα, μετά τον τυφώνα, το ιδιότυπο κατοχικό καθεστώς έχει το πρόσχημα που αναζητούσε ώστε να αναβάλει για μια ακόμη φορά (πολλοστή εδώ και χρόνια) τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών. Και να διαχειριστεί, πάντα με το αζημίωτο, ένα ακόμη πάρτι «ανθρωπιστικής βοήθειας»… Η βαθιά και μόνιμη πληγή της Αϊτής δεν προκαλείται από αυτή ή την άλλη φυσική καταστροφή, αλλά από κάτι που λέγεται ιμπεριαλισμός, ο οποίος εδώ και δύο αιώνες τιμωρεί το λαό της για τη διαρκή «ανυπακοή» του. Ο αγώνας των Αϊτινών για επιβίωση, αξιοπρέπεια, ανεξαρτησία, ελευθερία και αυτάρκεια (η επιβεβλημένη από τη Δύση «απελευθέρωση» των εισαγωγών κατέστρεψε τη γεωργική παραγωγή) έχει ρίζες που πάνε πολύ βαθιά στην ιστορία, και συνεχίζεται…
Ερρίκος Φινάλης
Σημαντικές στιγμές στην ιστορία
1492 και έπειτα: Άφιξη του Κολόμβου στο νησί (το ονομάζει «Ισπανιόλα»), υποδούλωση και σταδιακή εξολόθρευση όλου του ιθαγενούς πληθυσμού.
1697 και έπειτα: Οι Γάλλοι παίρνουν τη σημερινή Αϊτή και οι Ισπανοί τη σημερινή Δομινικανή Δημοκρατία. Εισάγουν εκατοντάδες χιλιάδες δούλους από την Αφρική για τις φυτείες τους.
1791-1804: Οι μαύροι σκλάβοι εξεγείρονται. Το 1803 συντρίβουν τα στρατεύματα του Ναπολέοντα. Την Πρωτοχρονιά του 1804 ανακηρύσσουν το ανεξάρτητο κράτος τους.
19ος αιώνας: Οι Αϊτινοί βοηθούν τον Σιμόν Μπολίβαρ και άλλους Λατινοαμερικάνους επαναστάτες να αποτινάξουν τον ισπανικό ζυγό. Το 1822 αναγνωρίζουν επίσημα την επαναστατημένη Ελλάδα και της στέλνουν βοήθεια. Γαλλία και Γερμανία ασκούν «διπλωματία κανονιοφόρων».
1914-1934: ΗΠΑ, Βρετανία και Γερμανία εισβάλουν στην Αϊτή. Το 1915 οι ΗΠΑ την κηρύσσουν επίσημα υπό κατοχή (τυπικά ως το 1934, ουσιαστικά ως το 1941).
1957-1990: Αιμοσταγής δικτατορία της οικογένειας Ντιβαλιέ με την υποστήριξη των ΗΠΑ και άλλων δυτικών δυνάμεων. Δεκάδες χιλιάδες Αϊτινοί δολοφονούνται από τις παραστρατιωτικές συμμορίες. Το 1986 λαϊκή εξέγερση ανατρέπει τον Ντιβαλιέ, που καταφεύγει στη Γαλλία. Ακολουθούν αλλεπάλληλα πραξικοπήματα.
1990-2004: Ο προοδευτικός ιερέας Αριστίντ κερδίζει τις πρώτες ελεύθερες εκλογές, αλλά ανατρέπεται από ακροδεξιό πραξικόπημα. Επανέρχεται το 1994 κατόπιν συμβιβασμού με τις ΗΠΑ. Σύντομα υποχρεώνεται σε παραίτηση. Το 2000 ξανακερδίζει τις εκλογές. Το 2004 ζητά από τη Γαλλία να αποπληρώσει το χρέος της προς την Αϊτή. Αμέσως εκδηλώνεται νέο πραξικόπημα με υποστήριξη ΗΠΑ και Γαλλίας. Αμερικανοί πεζοναύτες απάγουν τον Αριστίντ και τον εξορίζουν στην Αφρική.
2004-Σήμερα: Περίοδος κατοχής της Αϊτής από «κυανόκρανους» του ΟΗΕ (MINUSTAH) με κυβερνήσεις υπό τον πλήρη έλεγχο της Δύσης. Το 2010 μεγασεισμός προκαλεί τεράστιες καταστροφές. Το 2011 επιτρέπεται στον Αριστίντ να επιστρέψει από την επτάχρονη εξορία του, αλλά το 2014 τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό. Αλλεπάλληλες εξεγέρσεις καταστέλλονται, ενώ βία και νοθεία κυριαρχεί στις εκλογικές αναμετρήσεις.
«Παντοτινό μίσος ενάντια στους Γάλλους!»
Η επαναστατική ιστορία της Αϊτής αναφέρεται πολλές φορές στο βιβλίο του Ντομένικο Λοσούρντο Η πάλη των τάξεων – Μια πολιτική και φιλοσοφική ιστορία, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α/συνεχεια. Ο Λοσούρντο παραθέτει το σύνθημα που κραύγαζαν οι εξεγερμένοι μαύροι ενάντια στο στράτευμα που έστειλε εναντίον τους ο Ναπολέων, για να καταδείξει ότι «πρόκειται για έναν ταξικό αγώνα που είναι ταυτόχρονα και εθνικοαπελευθερωτικός». Ο συγγραφέας υπογραμμίζει τη σημασία της νίκης τους της Αϊτινής Επανάστασης για όλη την αμερικανική ήπειρο: «Η χώρα που προέκυψε από αυτήν, η Αϊτή, έπαιξε ένα ρόλο επαναστατικό που ξεπέρασε κατά πολύ τα σύνορά της: ώθησε τον Σιμόν Μπολίβαρ να καταλύσει τη δουλεία στην ισπανική Λατινική Αμερική και τον βοήθησε στον αγώνα του για την ανεξαρτησία. Ενέπνευσε την εξέγερση των μαύρων σκλάβων στη Γουιάνα και την Τζαμάικα και απέκτησε σχέσεις με τους Βρετανούς που αγωνίζονταν για την κατάργηση της δουλείας. Η πρώτη χώρα της αμερικανικής ηπείρου που κατάργησε το καθεστώς της δουλείας εμφανίζεται υπερήφανα σαν η κατεξοχήν χώρα της ελευθερίας, και σ’ αυτήν εναποθέτουν τις ελπίδες τους οι σκλάβοι της Κούβας και του Νότου των ΗΠΑ».
