Πριν από ένα χρόνο, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών, κήρυξαν λήξη συναγερμού και ανήγγειλαν την επιστροφή της ανάκαμψης, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008. Αυτές τις μέρες, οι φόβοι για μια διπλή κρίση (ύφεση-ανάκαμψη-επιστροφή στην ύφεση) στοιχειώνουν τις οικονομικές αναλύσεις.
Ο φίλος του Γ. Παπανδρέου Π. Κρούγκμαν μιλά για την τρίτη Μεγάλη Ύφεση στην ιστορία ή, μάλλον, για μια Μακρά Ύφεση τύπου Ιαπωνίας, για την οικονομία ΗΠΑ και Ευρώπης. Όλα τα οικονομικά δεδομένα είναι πτωτικά: χρηματιστήρια, αποδόσεις ομολόγων, αγορά ακινήτων. Ακόμα και το «θηρίο» η Κίνα νιώθει επιβράδυνση της οικονομίας της. Τα μόνα που αυξάνονται είναι ο χρυσός, τα τρόφιμα και η ανεργία.
Στις ΗΠΑ καταγράφονται πέντε αιτήσεις για κάθε μία νέα θέση εργασίας και στην Ευρώπη η ανεργία ξεπέρασε το 10% του εργατικού δυναμικού. Στελέχη επιχειρήσεων (Financial Times 5/7) υποστηρίζουν ότι η αύξηση των φόρων και η περικοπή δαπανών θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, λόγω της μείωσης της κατανάλωσης και του αντίκτυπου της απώλειας θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πριν από τις εκλογές του περασμένου Μαΐου έλεγαν ότι η πρώτη προτεραιότητα της νέας βρετανικής κυβέρνησης έπρεπε να είναι η μείωση των ελλειμμάτων… Για την «αξιοπιστία» προς αυτούς τους ανθρώπους πετούν οι κυβερνήσεις στην ανεργία και στην ανέχεια τους Ευρωπαίους εργαζόμενους, με τη γενίκευση των μέτρων λιτότητας.
Ο Π. Κρούγκμαν λέει ότι η εμμονή στη λιτότητα είναι λάθος, σε μια περίοδο που χρειάζεται αύξηση των κρατικών δαπανών για την αναζωογόνηση της οικονομίας και την αύξηση της απασχόλησης. Αποδίδει τη λιτότητα σε… θεωρητικό σφάλμα: εμμονή σε κάποιο είδος οικονομικής ορθοδοξίας. Όμως, η λιτότητα είναι η αναγκαία κατάληξη του υπερδανεισμού για τη διάσωση των τραπεζών, εφόσον οι κυβερνήσεις είναι δεμένες με τα μεγάλα συμφέροντα και δεν θίγουν τα πλούσια στρώματα της κοινωνίας. Ο δε κ. Κρούγκμαν ήταν από τους υπερμάχους της διάσωσης των τραπεζών με δημόσιο χρήμα, προ δύο ετών. Ακριβώς εξαιτίας αυτής της ταξικής επιλογής, λειτουργεί ένας φαύλος κύκλος: οι δανειστές (που διασώθηκαν με δημόσιο χρήμα) απαιτούν τη λιτότητα ως εγγύηση αποπληρωμής τους, η λιτότητα καταβυθίζει την οικονομία, όλοι οι καπιταλιστές φοβούνται ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος της κρατικής αθέτησης πληρωμών. Και τότε, ποιος θα σώσει τις τράπεζες σε περίπτωση μιας νέας δικής τους μαζικής χρεοκοπίας; Και πώς θα αποφύγουν τον κλονισμό του παγκόσμιου καπιταλισμού;
Για την εργαζόμενη κοινωνία θα ήταν εξαιρετικά διασκεδαστικό θέαμα να βλέπει κυβερνήσεις να παραπαίουν, τράπεζες να καταρρέουν και χρηματιστές να τρέχουν πανικόβλητοι. Όμως, όλα αυτά τα παράσιτα έχουν ακόμη τη δύναμη να επιβάλλουν τεράστια βάσανα στους εργαζόμενους, τους άνεργους και τους φτωχούς. Αν τα αφήσουν…
Στις ΗΠΑ καταγράφονται πέντε αιτήσεις για κάθε μία νέα θέση εργασίας και στην Ευρώπη η ανεργία ξεπέρασε το 10% του εργατικού δυναμικού. Στελέχη επιχειρήσεων (Financial Times 5/7) υποστηρίζουν ότι η αύξηση των φόρων και η περικοπή δαπανών θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, λόγω της μείωσης της κατανάλωσης και του αντίκτυπου της απώλειας θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πριν από τις εκλογές του περασμένου Μαΐου έλεγαν ότι η πρώτη προτεραιότητα της νέας βρετανικής κυβέρνησης έπρεπε να είναι η μείωση των ελλειμμάτων… Για την «αξιοπιστία» προς αυτούς τους ανθρώπους πετούν οι κυβερνήσεις στην ανεργία και στην ανέχεια τους Ευρωπαίους εργαζόμενους, με τη γενίκευση των μέτρων λιτότητας.
Ο Π. Κρούγκμαν λέει ότι η εμμονή στη λιτότητα είναι λάθος, σε μια περίοδο που χρειάζεται αύξηση των κρατικών δαπανών για την αναζωογόνηση της οικονομίας και την αύξηση της απασχόλησης. Αποδίδει τη λιτότητα σε… θεωρητικό σφάλμα: εμμονή σε κάποιο είδος οικονομικής ορθοδοξίας. Όμως, η λιτότητα είναι η αναγκαία κατάληξη του υπερδανεισμού για τη διάσωση των τραπεζών, εφόσον οι κυβερνήσεις είναι δεμένες με τα μεγάλα συμφέροντα και δεν θίγουν τα πλούσια στρώματα της κοινωνίας. Ο δε κ. Κρούγκμαν ήταν από τους υπερμάχους της διάσωσης των τραπεζών με δημόσιο χρήμα, προ δύο ετών. Ακριβώς εξαιτίας αυτής της ταξικής επιλογής, λειτουργεί ένας φαύλος κύκλος: οι δανειστές (που διασώθηκαν με δημόσιο χρήμα) απαιτούν τη λιτότητα ως εγγύηση αποπληρωμής τους, η λιτότητα καταβυθίζει την οικονομία, όλοι οι καπιταλιστές φοβούνται ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος της κρατικής αθέτησης πληρωμών. Και τότε, ποιος θα σώσει τις τράπεζες σε περίπτωση μιας νέας δικής τους μαζικής χρεοκοπίας; Και πώς θα αποφύγουν τον κλονισμό του παγκόσμιου καπιταλισμού;
Για την εργαζόμενη κοινωνία θα ήταν εξαιρετικά διασκεδαστικό θέαμα να βλέπει κυβερνήσεις να παραπαίουν, τράπεζες να καταρρέουν και χρηματιστές να τρέχουν πανικόβλητοι. Όμως, όλα αυτά τα παράσιτα έχουν ακόμη τη δύναμη να επιβάλλουν τεράστια βάσανα στους εργαζόμενους, τους άνεργους και τους φτωχούς. Αν τα αφήσουν…
Αρ.Α.
Σχόλια
