Τα διαπιστευτήρια στις αγοράς, οι προβλέψεις και η αρπαχτή της περαίωσης
Τoυ Μιχάλη Σιάχου
Μετά την ψυχρολουσία με τη δημοπρασία των εντόκων γραμματίων και την αύξηση του επιτοκίου τους, ήρθαν τα παγερά βλέμματα των επενδυτών στο Λονδίνο, στο Παρίσι και στη Φρανκφούρτη. Κι ύστερα, επιστροφή στα καθ’ ημάς και στα καθιερωμένα: μέτρα, μέτρα, κι άλλα μέτρα.
Είναι άγνωστο αν η εκστρατεία πειθούς προς τις αγορές που ανέλαβε αυτή την εβδομάδα η κυβέρνηση συνεπικουρούμενη από την ηγεσία της τρόικας απέφερε το παραμικρό στην υποχώρηση των σεναρίων για το αναπόφευκτο της χρεοκοπίας ή της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Στο road show του υπουργού Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου στις τρεις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ο ρόλος των αξιωματούχων του ΔΝΤ, της Ε.Ε. και της ΕΚΤ στο «μασάζ αισιοδοξίας» ήταν πρωταγωνιστικός. Οι κ. Τόμσεν, Ντερούζ και Μαζούχ έκαναν ό,τι περνούσε απ’ το χέρι τους για να στείλουν στους ενδεχόμενους «τολμηρούς» αγοραστές ελληνικού χρέους το μήνυμα ότι δεν θα χάσουν αν επενδύσουν τα χρήματά τους, αν βγει στις αγορές η Ελλάδα για δανεισμό το 2011. Δεν αποκλείεται το ενδιαφέρον τους να έχει και μια ισχυρή δόση ειλικρίνειας, στο βαθμό που χτίζουν καριέρες πάνω στο ελληνικό πείραμα. Μάλιστα, πιο τολμηρός απ’ όλους ο Πολ Τόμσεν του ΔΝΤ, έκανε ελαφρά αυτοκριτική, παραδεχόμενος εμμέσως «λάθος συνταγή» στο Μνημόνιο, με την έννοια ότι «το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι τόσο το χρέος, όσο οι διαρθρωτικές ιδιομορφίες της οικονομίας της». Είναι άγνωστο αν προέβη σ’ αυτή τη μικρή «αυτοθυσία» απλώς για να καθησυχάσει το «θηρίο» του διαρκώς αυξανόμενου spread ή για να εκθειάσει στα μάτια των αγορών την «ποιότητα» της καταστροφής που συντελείται στην οικονομία της.
Το «θηρίο» δεν συγκινήθηκε, αντιθέτως πολλοί εκφραστές του αλλά και πολέμιοί του κατέθεσαν κι αυτή την εβδομάδα τις μοιραίες προγνώσεις τους: Κρούγκμαν, Ρουμπινί, Αμάρτια Σεν, εκπρόσωποι χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και επενδυτικών κεφαλαίων επέμειναν στα στοιχήματα «50%-50%» στην πιθανότατα να αποτύχει η Ελλάδα στην τήρηση του Μνημονίου και να αποφύγει μια οδυνηρή αναδιάρθρωση του χρέους της. Η πιο ενδιαφέρουσα, πάντως, από αυτές τις προγνώσεις προήλθε από αναλυτή της JPMorgan (σταθερής συμβούλου της κυβέρνησης επί παντός επιστητού). Ο κ. Γουάντα δήλωσε προ δέκα ημερών ότι η Ελλάδα είναι δύσκολο να βγει στις αγορές το 2011 και ότι η πιο πρόσφορη και ασφαλής λύση είναι η επέκταση του Μνημονίου για τρία έως έξι χρόνια μετά το 2013, δηλαδή πρότεινε ένα Μνημόνιο 2 και νέο πακέτο στήριξης μέχρι το 2019!
Πριν αλέκτωρ φωνήσαι τρις, η εισήγηση αυτή βρήκε εμμέσως πρόθυμους υποστηρικτές στην Ε.Ε.
Η γερμανική ηγεσία υποστήριξε με σθένος στην άτυπη σύνοδο στις Βρυξέλλες (την Πέμπτη) τη θέση της για καθεστώς «ελεγχόμενης χρεοκοπίας» στις χώρες-παραβάτες του Συμφώνου Σταθερότητας, αλλά και χωρίς την πρόταση αυτή, η εισήγηση της Κομισιόν για την οικονομική διακυβέρνηση είναι αρκετή: Κομισιόν και Εκοφίν αποκτούν υπερεξουσίες στον έλεγχο των οικονομικών πολιτικών, των μεταρρυθμίσεων και των προϋπολογισμών σε κάθε χώρα της Ε.Ε, ενώ σε περίπτωση παραβίασης του Συμφώνου Σταθερότητας για το έλλειμμα ή το χρέος (που γίνεται δεσμευτικό κριτήριο) παγώνει η καταβολή επιδοτήσεων. Η τελική απόφαση αναμένεται τον Οκτώβριο και αν η JP Morgan εισηγείται ένα δεκαετές Μνημόνιο, οι ευρωκράτες δεν προτείνουν τίποτα άλλο από ένα Μνημόνιο μέχρι… Δευτέρας Παρουσίας.
Τις εισηγήσεις αυτές, που υπόσχονται μακρόχρονα δεσμά λιτότητας για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, επικρότησε και ο Γ. Παπανδρέου, στον αντίποδα αντιδράσεων από πολλές μικρές χώρες της Ε.Ε. Την ίδια στιγμή, στην Αθήνα τα μέλη της κυβέρνησης συνέχιζαν τις ασκήσεις πανικού ενόψει της υστέρησης των εσόδων από τους «ιερούς στόχους» του Μνημονίου. Κορυφαία ένδειξη αυτού του πανικού είναι η συζητούμενη περαίωση ανέλεγκτων φορολογικών χρήσεων της τελευταίας δεκαετίας για περίπου 1,5 εκατ. φορολογούμενους επιχειρηματίες και επιτηδευματίες.
Κατά πληροφορίες, στις συζητήσεις που έγιναν στην Αθήνα, ακόμη και οι αξιωματούχοι της τρόικας τρόμαξαν με την «ελαφρότητα» με την οποία τα κυβερνητικά στελέχη, προκειμένου να εξασφαλίσουν 2-3 δισ. και σε πείσμα των μεγαλόστομων διακηρύξεων για τον «αντικοινωνικό χαρακτήρα της φοροδιαφυγής», ετοιμάζονται να δώσουν φορολογική αμνηστία ακόμη και σε επιχειρήσεις μεγάλων τζίρων, θυσιάζοντας πιθανά φορολογικά έσοδα 30 δισ. Για το ότι έχουν χάσει τη μπάλα λίγες αμφιβολίες υπάρχουν.
