Την περασμένη Πέμπτη στην πλατεία πραγματοποιήθηκε ημερίδα-συζήτηση με απόφαση της Λαϊκής Συνέλευσης για την «Άμεση δημοκρατία και το Σύνταγμα». Συμμετείχα ως δημοσιογράφος σε μια απόπειρα διερεύνησης των συνθηκών αλλά και των όρων-στόχων υπό τους οποίους καλύπτουν τα ΜΜΕ τα τεκταινόμενα επί ενάμιση μήνα στην πλατεία Συντάγματος. Αλλά και για να μεταφέρω την εμπειρία από τις προσπάθειες που έγιναν στο χώρο του Τύπου για την έκδοση εφημερίδων σε συνθήκες άμεσης, πραγματικής ή απλής δημοκρατίας. Χωρίς, δηλαδή, ενδιάμεσους, ιεραρχικές δομές, αλλά πάντα με έναν ξεκάθαρο στόχο και συμφέρον.
Το πλέον εντυπωσιακό -αν και ήδη γνωστό αλλά πάντα σοκαριστικό όταν το μυρίζεις, το νιώθεις- είναι η γνήσια εχθρότητα απέναντι στους δημοσιογράφους. Σε όλους τους δημοσιογράφους, είτε έχουν λόγο στην κυρίαρχη άποψη είτε όχι. Και την ίδια στιγμή σύγχυση για το ρόλο των media, της πληροφόρησης και της ενημέρωσης. Σύγχυση που αποτυπώνεται σε μια αντίφαση, όπως ιδιαίτερα προέκυψε τον τελευταίο ενάμιση μήνα. Παρόλες τις μεταλλαγές, μετακινήσεις του κινήματος της πλατείας, ούτε μια φορά μέχρι σήμερα δεν τέθηκε από το κίνημα το αίτημα-απαίτηση για ελεύθερη ενημέρωση, ερευνητική δημοσιογραφία, αδέσμευτη έρευνα. Αίτημα που συναντάμε τόσο στο κίνημα των πλατειών στην Ισπανία, όσο και στη Γαλλία ή τη Γερμανία, ακόμη και στην Αμερική.
Στον αντίποδα αυτού του γεγονότος, τις μέρες της 48ωρης πανεργατικής απεργίας του Ιούνη και ενώ στο σύνολο σχεδόν των ΜΜΕ είχε εξαπολυθεί μια μοναδικής βιαιότητας επίθεση των εργοδοτών – εκδοτών και ιδιοκτητών στις εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων στα Μέσα, στην πλατεία αλλά και σε άλλους χώρους κινήματος κυριάρχησε η άποψη πως τα ΜΜΕ δεν πρέπει να απεργήσουν. Για το καλό της ενημέρωσης! Την οποία προφανώς και βιώσαμε όλοι μας στις οθόνες, τα ερτζιανά και τις εφημερίδες μια, δυο, πέντε μέρες μετά την 29η Ιούνη. Ο ίδιος ο δημοσιογραφικός κλάδος μετρά τέσσερα ή πέντε θύματα. Για να μην βάλουμε στον τελικό λογαριασμό τις δεκάδες των απολύσεων, τις ατομικές συμβάσεις, τις μειώσεις μισθών…
Για ποια ακριβώς ενημέρωση, λοιπόν, δεν έπρεπε να απεργήσουν τα ΜΜΕ; Το ερώτημα δεν τίθεται καν, όπως και στην περίπτωση των δημοσιογράφων. Ποιων δημοσιογράφων; Υπάρχει αφενός το Μέσο, ανεξαρτήτως του τρόπου που λειτουργεί και διανέμει την πληροφόρηση, που ανήκει στην ισχυρότερη αυτή την περίοδο ομάδα κεφαλαίου και το οποίο λειτουργεί με τους προκαθορισμένους όρους και τις ιεραρχικές δομές του. Κυρίως έχει πολύ συγκεκριμένα συμφέροντα να εξυπηρετήσει, οπότε και η «ενημέρωσή» του θα υποτάσσεται σε αυτούς τους στόχους. Εκ γενετής, επίσης, τα Μέσα παράγουν ιδεολογία-χειραγώγηση από την «πώληση» του μοναδικού προϊόντος τους: της είδησης.
Αφετέρου, υπάρχουν στα Μέσα οι δημοσιογράφοι. Εργαζόμενοι. Διασπασμένοι και τοποθετημένοι στο σύστημα, όπως σε κάθε άλλο χώρο, ιεραρχικά, με δομές ιδιαίτερα σκληρές. Για τη δική τους δουλειά υπάρχουν άλλοι κανόνες, άλλες συνθήκες λειτουργίας, άλλοι όροι στο πώς θα παράγουν από την πληροφορία ενημέρωση, η οποία τελικά αλλάζει τον κόσμο. Και αυτή η αντίφαση δεν μπορεί να λυθεί μόνο από τους δημοσιογράφους ή μόνο από το κίνημα της πλατείας.
Στον αντίποδα αυτού του γεγονότος, τις μέρες της 48ωρης πανεργατικής απεργίας του Ιούνη και ενώ στο σύνολο σχεδόν των ΜΜΕ είχε εξαπολυθεί μια μοναδικής βιαιότητας επίθεση των εργοδοτών – εκδοτών και ιδιοκτητών στις εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων στα Μέσα, στην πλατεία αλλά και σε άλλους χώρους κινήματος κυριάρχησε η άποψη πως τα ΜΜΕ δεν πρέπει να απεργήσουν. Για το καλό της ενημέρωσης! Την οποία προφανώς και βιώσαμε όλοι μας στις οθόνες, τα ερτζιανά και τις εφημερίδες μια, δυο, πέντε μέρες μετά την 29η Ιούνη. Ο ίδιος ο δημοσιογραφικός κλάδος μετρά τέσσερα ή πέντε θύματα. Για να μην βάλουμε στον τελικό λογαριασμό τις δεκάδες των απολύσεων, τις ατομικές συμβάσεις, τις μειώσεις μισθών…
Για ποια ακριβώς ενημέρωση, λοιπόν, δεν έπρεπε να απεργήσουν τα ΜΜΕ; Το ερώτημα δεν τίθεται καν, όπως και στην περίπτωση των δημοσιογράφων. Ποιων δημοσιογράφων; Υπάρχει αφενός το Μέσο, ανεξαρτήτως του τρόπου που λειτουργεί και διανέμει την πληροφόρηση, που ανήκει στην ισχυρότερη αυτή την περίοδο ομάδα κεφαλαίου και το οποίο λειτουργεί με τους προκαθορισμένους όρους και τις ιεραρχικές δομές του. Κυρίως έχει πολύ συγκεκριμένα συμφέροντα να εξυπηρετήσει, οπότε και η «ενημέρωσή» του θα υποτάσσεται σε αυτούς τους στόχους. Εκ γενετής, επίσης, τα Μέσα παράγουν ιδεολογία-χειραγώγηση από την «πώληση» του μοναδικού προϊόντος τους: της είδησης.
Αφετέρου, υπάρχουν στα Μέσα οι δημοσιογράφοι. Εργαζόμενοι. Διασπασμένοι και τοποθετημένοι στο σύστημα, όπως σε κάθε άλλο χώρο, ιεραρχικά, με δομές ιδιαίτερα σκληρές. Για τη δική τους δουλειά υπάρχουν άλλοι κανόνες, άλλες συνθήκες λειτουργίας, άλλοι όροι στο πώς θα παράγουν από την πληροφορία ενημέρωση, η οποία τελικά αλλάζει τον κόσμο. Και αυτή η αντίφαση δεν μπορεί να λυθεί μόνο από τους δημοσιογράφους ή μόνο από το κίνημα της πλατείας.
Σχόλια
