Της Ματίνας Παπαχριστούδη. Δεν θυμάμαι καν πότε, από ποιον πρωτάκουσα τη, μαγευτική για τα δικά μου αφτιά, φράση. «Οι δημοσιογράφοι βλέπουν, αυτό που όλοι οι άλλοι κοιτάνε». Δεν θυμάμαι καλά τη διαδρομή μέχρι να κατακτηθεί αυτή η ιδιαίτερη όραση στα πράγματα, την πραγματικότητα, τις σχέσεις, την πολιτική, την κοινωνία. Θυμάμαι όμως πως ο δρόμος ήταν επίπονος, δύσκολος. Με ατελείωτες ώρες δουλειάς, ρεπορτάζ, κοψίματα από τον αρχισυντάκτη, σκίσιμο της σελίδας, ξαναγράψιμο, ώρες πολλές στο δρόμο. Χωρίς, όμως, τείχη ανάμεσα σε αυτό που έβλεπα στην κοινωνία και αυτό που έβγαινε στις 150 λέξεις, στο τυπωμένο μονόστηλο της εφημερίδας.
Τίποτε από όλα τα παραπάνω δεν ισχύει σήμερα. Οι δημοσιογράφοι καλομαθημένοι σε ένα διαπλεκόμενο και βαθιά διεφθαρμένο σύστημα Μέσων, ξέχασαν πολύ γρήγορα να «βλέπουν» γύρω τους. Πολύ βιαστικά έμαθαν να «κοιτάνε». Κι όσο τα συμφέροντα των εκδοτών και ιδιοκτητών τους περιπλεκόταν και διαπλεκόταν με νέες εξουσίες, πέραν της ιστορικά συνυφασμένης με τον Τύπο πολιτικής εξουσίας, τόσο (πολλοί) δημοσιογράφοι, οι οποίοι βρέθηκαν σε θέσεις ευθύνης στα νέα Μέσα που προέκυψαν στο μεταξύ, κοίταξαν να διαπλεχθούν. Δημιουργώντας τις δικές τους προσωπικές εξαρτήσεις που σε ορισμένες, κραχτές και πολύ γνωστές περιπτώσεις, έγιναν και επιχειρηματικές.
Η απαξίωση της δημοσιογραφίας, ως «επάγγελμα» στη διαμεσολάβηση μεταφοράς του εμπορεύματος της είδησης που αλλάζει τον κόσμο και ως «τέχνη» που καθοδηγεί αλλά και εκπαιδεύει με μαεστρία, ήταν ταχύτατη και υπό αυτές τι συνθήκες, μη αναστρέψιμη.
Φθάνουμε λοιπόν στο σήμερα. Η κοινωνία, οι πολίτες προδομένοι –αντιμετωπίστε τη λέξη με τη σημειολογική της έννοια– από τα Μέσα και τους δημοσιογράφους που πριν 20 χρόνια πλασαρίστηκαν ως η αδέσμευτη, ανεξάρτητη «φωνή τους» απέναντι στην εξουσία, τους θεωρούν «πουλημένους», «πιο πουτάνες από τις πουτάνες», για να θυμηθούμε τον χαρακτηρισμό του Paco Ignacio Taibo II στο εξαιρετικό βιβλίο του Το ποδήλατο του Λεονάρντο.
Η επίθεση που δέχεται σήμερα ο δημοσιογραφικός κλάδος από τις «συμμορίες των εργοδοτών» (πάλι τα λόγια του Paco Ignacio), στην περίπτωση της ελληνικής πραγματικότητας με τις ευλογίες και την παρότρυνση του πολιτικού συστήματος που υποτίθεται πως ελέγχουν τα Μέσα και οι διάσημοι, αναγνωρίσιμοι κήνσορες της δημοσιότητας, θα πετύχει. Εξαφανίζοντας από την αλυσίδα διαμεσολάβησης της ενημέρωσης εκατοντάδες δημοσιογράφους. Ήδη έχει φτιαχτεί η μάζα των νέων προλετάριων της είδησης, ήδη αυτοί οι εργάτες της πληροφόρησης δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τις εργασιακές σχέσεις στα παραδοσιακά Μέσα.
Το ερώτημά μου, μια και θεωρώ χαμένη την ισχύουσα, καθεστηκυία δημοσιογραφία και τις δομές της, είναι αν οι νέοι αυτοί δημοσιογράφοι θα βρουν, θα μάθουν να προσεγγίζουν και να αποκρυπτογραφούν τον κόσμο. Για να εισχωρήσουν πραγματικά ως δημοσιογράφοι «στο ευγενέστερο επάγγελμα του κόσμου».
Η απαξίωση της δημοσιογραφίας, ως «επάγγελμα» στη διαμεσολάβηση μεταφοράς του εμπορεύματος της είδησης που αλλάζει τον κόσμο και ως «τέχνη» που καθοδηγεί αλλά και εκπαιδεύει με μαεστρία, ήταν ταχύτατη και υπό αυτές τι συνθήκες, μη αναστρέψιμη.
Φθάνουμε λοιπόν στο σήμερα. Η κοινωνία, οι πολίτες προδομένοι –αντιμετωπίστε τη λέξη με τη σημειολογική της έννοια– από τα Μέσα και τους δημοσιογράφους που πριν 20 χρόνια πλασαρίστηκαν ως η αδέσμευτη, ανεξάρτητη «φωνή τους» απέναντι στην εξουσία, τους θεωρούν «πουλημένους», «πιο πουτάνες από τις πουτάνες», για να θυμηθούμε τον χαρακτηρισμό του Paco Ignacio Taibo II στο εξαιρετικό βιβλίο του Το ποδήλατο του Λεονάρντο.
Η επίθεση που δέχεται σήμερα ο δημοσιογραφικός κλάδος από τις «συμμορίες των εργοδοτών» (πάλι τα λόγια του Paco Ignacio), στην περίπτωση της ελληνικής πραγματικότητας με τις ευλογίες και την παρότρυνση του πολιτικού συστήματος που υποτίθεται πως ελέγχουν τα Μέσα και οι διάσημοι, αναγνωρίσιμοι κήνσορες της δημοσιότητας, θα πετύχει. Εξαφανίζοντας από την αλυσίδα διαμεσολάβησης της ενημέρωσης εκατοντάδες δημοσιογράφους. Ήδη έχει φτιαχτεί η μάζα των νέων προλετάριων της είδησης, ήδη αυτοί οι εργάτες της πληροφόρησης δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τις εργασιακές σχέσεις στα παραδοσιακά Μέσα.
Το ερώτημά μου, μια και θεωρώ χαμένη την ισχύουσα, καθεστηκυία δημοσιογραφία και τις δομές της, είναι αν οι νέοι αυτοί δημοσιογράφοι θα βρουν, θα μάθουν να προσεγγίζουν και να αποκρυπτογραφούν τον κόσμο. Για να εισχωρήσουν πραγματικά ως δημοσιογράφοι «στο ευγενέστερο επάγγελμα του κόσμου».
Σχόλια
