«Τα συναισθήματα που κυριαρχούν στην ελληνική κοινωνία είναι η ανασφάλεια, η απογοήτευση και η οργή, ενώ το αίσθημα της “αισιοδοξίας” έχει υποχωρήσει πολύ». (Από 23,4% το 2019 στο 13,7% φέτος). Αυτό έδειξε η έρευνα της ΔΙΑΝΕΟΣΙ που πραγματοποιήθηκε τους προηγούμενους μήνες με θέμα «Τι πιστεύουν οι Έλληνες» έπειτα από τρία μνημόνια, μία πανδημία και έναν πόλεμο στην Ευρώπη, όπως αναφέρουν οι ίδιοι ερευνητές, και παρουσιάστηκε στο 7ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Η επιφανειακή ηρεμία στο κομματικό σκηνικό μοιάζει να απειλείται από την αδυναμία του να παράξει βιώσιμες λύσεις για τη χώρα και την κοινωνία. Η επανεμφάνιση του «Κανένα» στις απαντήσεις των δημοσκοπήσεων, η ταχύτατη φθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη παρά το σπρώξιμο από το σύνολο των ΜΜΕ, αλλά και η βεβαιότητα πλέον αδυναμίας σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης στις προσεχείς εκλογές, θορυβούν τα επιτελεία, αναδιατάσσουν στρατηγικές, ορίζουν εν πολλοίς το πλαίσιο των πολιτικών εξελίξεων. Μαζί πληθαίνουν και οι διεργασίες, κρυφές και φανερές, που στόχο έχουν να αποσβέσουν τις συνέπειες των πιθανών, πολιτικών αναταράξεων. Όλα αυτά ενώ η χώρα συνεχίζει να κινείται στον αυτόματο πιλότο, με πολιτικές που υπαγορεύουν οι πρεσβείες των «συμμάχων» μας, βαδίζοντας ολοταχώς προς το χάος που φέρνουν η ενεργειακή κρίση, η δραματική φτωχοποίηση και η γεωπολιτική ένταση.
Στα συνέδρια η κομματική… κουζίνα
Μέσα στο περιβάλλον αυτό διεξάγονται και τα συνέδρια των τριών μεγάλων κομμάτων με σκοπό να διατάξουν τις εκλογικές μηχανές ενόψει των επόμενων εκλογών, να προετοιμάσουν τα κομματικά ακροατήρια για μια περίοδο κρίσης και μειωμένων προσδοκιών, να προλειάνουν το έδαφος για πιθανές, μελλοντικές, διακομματικές γέφυρες σε περίπτωση που οι ανάγκες κυβερνησιμότητας το απαιτήσουν.
Το Σαββατοκύριακο αυτό διεξάγεται το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ με επίκεντρο τις εσωκομματικές ισορροπίες, με μήλον της έριδος την εκλογή του προέδρου και της Κ.Ε. απευθείας από τη βάση του κόμματος και πραγματικό επίδικο το μοίρασμα των θέσεων στις επιμέρους κομματικές ομαδοποιήσεις. Στην εναρκτήρια ομιλία του ο Αλ. Τσίπρας προσπάθησε να δώσει τον τόνο μιας «προοδευτικής κυβέρνησης», απευθυνόμενος κυρίως προς το ΚΙΝΑΛ, δίνοντας ταυτόχρονα προοπτική επανόδου στην εξουσία στο κομματικό του ακροατήριο.
Από τις 6 έως τις 8 Μαΐου θα διεξαχθεί το συνέδριο της Ν.Δ.. Έχοντας αφήσει πίσω τη φιλοδοξία αυτοδυναμίας, επιδιώκει να παραμείνει κυρίαρχη του κομματικού παιχνιδιού. Μετά την πανδημία έρχεται ο πόλεμος, η «ατομική ευθύνη» αντικαθίσταται από «τη σωστή πλευρά της ιστορίας» με σκοπό να επιβληθούν ως μονόδρομος στην κοινωνία οι επιλογές του πολιτικού συστήματος. Πλάι στα παραπάνω, η Ν.Δ. σπεύδει να επενδύσει επικοινωνιακά στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, στα χρήματα του Ταμείου Σταθερότητας και Ανάκαμψης και σε μια προεκλογική, επιδοματική πολιτική που αδυνατεί όμως να κάμψει το κύμα της ακρίβειας. Χωρίς μια κοινωνική αντιπολίτευση φαίνεται να έχει το περιθώριο να ορίζει την ατζέντα. Για πόσο όμως ακόμα;
Στις 8 Μαΐου διεξάγεται επίσης το εσωκομματικό δημοψήφισμα για την επιστροφή του ονόματος και των συμβόλων του ΠΑΣΟΚ (άγνωστο αν θα επιστρέψει και το ΑΦΜ με τα χρέη που το συνοδεύουν). Το συνέδριο του κόμματος έχει προγραμματιστεί για τις 20-22 Μαΐου με σκοπό την επανασυσπείρωση του κόσμου της παράταξης, τον «επαναπατρισμό» ψηφοφόρων από τον ΣΥΡΙΖΑ, σε μια περίοδο όπου όλοι προσδίδουν στο ΚΙΝΑΛ αναβαθμισμένο ρόλο γεφυροποιού μεταξύ των δυο πόλων του πολιτικού συστήματος.
Στους Δελφούς και τις πρεσβείες
Και αν στα συνέδρια ζυμώνεται και οργανώνεται η κομματική βάση των κομμάτων –με το βλέμμα κυρίως στις εκλογές– η πραγματική χάραξη της πολιτικής της χώρας γίνεται στις πρεσβείες και στα φόρα. Εκεί, παρά τους επιμέρους χρωματισμούς, οι κομματικοί εκπρόσωποι αφήνουν στην άκρη τις κοκορομαχίες της Βουλής και διαγκωνίζονται για το ποιος θα είναι πιο ευθυγραμμισμένος με τις πολιτικές που υπαγορεύονται.
Η κοινή ατζέντα ορίζει εν πολλοίς και τα πολιτικά προγράμματα των κομμάτων: Η πανδημία ως μοχλός μετασχηματισμού των κοινωνιών. Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση ως επιλογή της παγκοσμιοποίησης στο περιβάλλον της νέας ενεργειακής κρίσης. Η αντιπαράθεση με τον λαϊκισμό, τον μεγάλο εχθρό των ελίτ. Η συνεννόηση, ακόμη και με υποχωρήσεις, με την Τουρκία στα πλαίσια του ΝΑΤΟ. Η νέα ευρωατλαντική ευθυγράμμιση που επιταχύνεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και όλα αυτά με τη χώρα να είναι δεδομένη και υπάκουη σε ό,τι προστάξουν οι ΗΠΑ για την περιοχή και με τον απελθόντα πρέσβη κ. Πάιατ –αυτόν που χαρακτηρίζει την Ελλάδα «ευέλικτο γεωπολιτικό μεντεσέ»– να δηλώνει πως φεύγει αφήνοντας τις ελληνοαμερικάνικες σχέσεις στο καλύτερο επίπεδο εμπιστοσύνης από ποτέ.
Στη Γαλλία, φοιτητές και μαθητές φωνάζουν «ούτε Λεπέν–ούτε Μακρόν», συμπληρώνοντας πως «δεν πρέπει να αφήσουμε άλλη μια πενταετία να πάει κόντρα στη θέληση του λαού». Στη χώρα μας έχουμε συνηθίσει οι κυβερνώντες να βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από την κοινωνία, όμως η πενταετία ή τετραετία στα δικά μας δεδομένα, φαντάζει αρκετά μακρινός ορίζοντας. Οι γεωπολιτικές φουρτούνες πολλαπλασιάζουν τις προκλήσεις για την ίδια την κοινωνία, τις αντοχές της και τις εναλλακτικές που μπορεί να παράξει.
Πρωθυπουργικές σκοτούρες
Ο Μητσοτάκης έχει σκοτούρες. Προσφέρει υπηρεσίες στη Συμμαχία, ρίχνει κάποια ψίχουλα-επιδόματα, κηρύττει το τέλος της πανδημίας μέχρι νεωτέρας, δίνει ψευτοεπίδομα βενζίνης και αλλάζει ταχτική: Τέλος το σχέδιο περί αυτοδυναμίας –άρα κυβερνήσεις συνεργασίας με αυτόν πρωθυπουργό- και δηλώνει πως «η Ν.Δ. είναι σήμερα η μόνη πολιτική δύναμη που μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα και την πρόοδο της χώρας, και την προσαρμογή στο ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Μάλιστα τόνισε σε πρόσφατη ομιλία του: «Αν δείτε τι γίνεται σήμερα στην Γαλλία θα διαπιστώσετε ότι ουσιαστικά η μάχη μεταξύ του προέδρου Μακρόν και της Μαρίν Λεπέν δεν είναι μια ιδεολογική μάχη. Είναι μια μάχη μεταξύ δύο διαφορετικών αντιλήψεων περί προόδου και συντήρησης. Με τον ίδιο τρόπο πιστεύω ότι διαμορφώνονται και τα πολιτικά διλήμματα στη χώρα μας. […]
Αυτές, λοιπόν, οι νέες διαχωριστικές γραμμές θα διαμορφώσουν το πολιτικό τοπίο και καθώς θα πηγαίνουμε και προς τις επόμενες εθνικές εκλογές, που θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας, το ’23. Όμως, θέλω να επαναλάβω ότι έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία ο κομματικός μας μηχανισμός να είναι σε απόλυτη εγρήγορση και να τελεί σε μια κατάσταση δυναμικής αναμονής και προετοιμασίας για την επόμενη εκλογική αναμέτρηση».
Μήπως ετοιμάζεται εκλογικός αιφνιδιασμός;
