Γι’ αυτό, όσο και αν παραβλέψει κανείς την εφεκτικότητα των συνδικαλιστών που δεν αποκόπτονται από τα μνημονιακά κόμματα, όση διάθεση και αν υπάρχει στο κοινωνικό σώμα να αντισταθεί στα μέτρα απορρύθμισης και αλλοτρίωσης, αδυνατούν να λειτουργήσουν ως μέσο επανένωσης του διαρρηγμένου κοινωνικού ιστού˙ που από τη μια θα αναπτύξουν ένα πλήρες δίκτυο κοινωνικού ακτιβισμού για να αντιμετωπίσουν την ανθρωπιστική κρίση και από την άλλη θα αποτελέσουν εφαλτήριο για τη συγκρότηση του ενωτικού εναλλακτικού πολιτικού φορέα.
Συνθήματα όπως «Να πληρώσουν επιτέλους οι έχοντες και κατέχοντες, οι φοροκλέπτες και οι εισφοροκλέπτες» (το κεντρικό δηλαδή μοτίβο του ΔΝΤ, της κυρίας Μέρκελ και του κυρίου Σόιμπλε), έχει μεν μια παραμνημονιακή ευπρέπεια, δεν αμφισβητεί όμως τη νομιμότητα του Μνημονίου. Προφανώς το Συνδικαλιστικό Κίνημα μπορούσε να αρθρώσει κάτι περισσότερο από αυτό το σλόγκαν των δανειστών μας…
Επομένως, ακόμη και σήμερα, η ηγεσία του Συνδικαλιστικού Κινήματος δεν συμπορεύεται με το συμφέρον της εργατικής τάξης και του λαού. Οι λόγοι είναι πολλοί και αναφέρονται στο ιστορικό της πλήρους άλωσής του από τα κόμματα εξουσίας, στην άμβλυνση της ταξικής συνείδησης των στελεχών του, στην αμυντική αντιμετώπιση της αντεργατικής νεοφιλελεύθερης πλημμυρίδας, στη γραφειοκρατικοποίησή του και τη μετάλλαξή του σε ένα διακοσμητικό μόρφωμα του συστήματος, αναγκαίο συμπλήρωμα της αποδυναμωμένης και συρρικνωμένης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας!
«Αδύναμος κρίκος»
Για την κρίση του Συνδικαλιστικού Κινήματος έχουμε αφιερώσει πολλές από τις αναλύσεις μας στο παρελθόν. Ενδεικτικά σημειώνουμε τα: Συνδικάτα και Εξουσία στη Δυτ. Ευρώπη (1985), Θεωρητικά Ζητήματα του Συνδικαλιστικού Κινήματος (1989), Εργασία και Συνδικάτα στη Μεταβιομηχανική Κοινωνία (1993), Το Τέλος του Κοινωνικού Κράτους; Αριστερά και Συνδικάτα Μπροστά στην Απορρύθμιση (2008).
Εκεί επισημαίνουμε ότι η οργανωτική, ιδεολογική και πολιτική διάρθρωση του Σ/Κ, το καθιστά «αδύναμο κρίκο» των κοινωνικών αγώνων. Υποστηρίζαμε ότι, αν δεν ανασυγκροτηθεί σε νέα, πλατιά, ιδεολογική και ταξική βάση -ενόψει και των μεγάλων αλλαγών στις παραγωγικές σχέσεις και στη σύνθεση της νέας ευρύτερης Εργατικής Τάξης-, τότε θα γίνει μια άπνοη και ανώδυνη συστημική απόφυση, αυτοποιητικό φυτώριο, όπου επωάζονται κυβερνητικά στελέχη σοσιαλφιλελεύθερων ή αμιγώς νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων.
Έκτοτε πέρασαν πάνω από 20 χρόνια και η πορεία ήταν κατιούσα. Αντί προϊούσας κινητοποίησης και αναδιάταξης, είδαμε τη διάσπαση, τη συνειδησιακή αλλοτρίωση, την περαιτέρω γραφειοκρατικοποίηση, την αποκοπή τους από τις δυνάμεις της ενεργού (εργαζόμενοι), της απόμαχης (συνταξιούχοι) και της εν δυνάμει (άνεργοι-νέοι) εργασίας.
Έτσι το Μνημόνιο της κοινωνικής αποσυγκρότησης πέρασε χωρίς καμιάν αξιοπρεπή αντίσταση από τον φυσικό ταξικό του αντίπαλο. Αντίθετα, πολλά στελέχη του Σ/Κ ακούστηκαν να υμνούν επιμέρους πτυχές του, σύμφωνα με τις οδηγίες του πολιτικού τους φορέα. Οι ελληνικές και ξένες εταιρίες μέτρησης των αντοχών της κοινωνίας στην επικείμενη εφαρμογή του πιο σκληρού, αναχρονιστικού και αντικοινωνικού προγράμματος που επιβλήθηκε ποτέ σε έναν πολιτισμένο λαό, είχαν συμβουλεύσει ότι οι οιωνοί με τις συλλογικότητες είναι εξόχως ευνοϊκοί.
Από δεκαετιών υποστηρίζαμε ότι η κρίση του Σ/Κ είναι κρίση ηγεσίας. Η παράδοσή της στις αρχές του Μάαστριχτ, του Συμφώνου Σταθερότητας, στις νεοφιλελεύθερες Οδηγίες και Κανονισμούς της Ε.Ε., ήταν χαρακτηριστική! Όλη η διαδρομή των χειρισμών και των προγραμματικών της παρεμβάσεων είναι σύστοιχη των αρχών της νεοφιλελεύθερης διδασκαλίας των κύκλων της Ευρωπαϊκής Τεχνοδομής. Πρόκειται, ως εκ τούτου, για μια κρίση ενσωμάτωσης στον συστημικό κυβερνητισμό, στη μονομέρεια των νεοφιλελεύθερων πλέον αρχών της Ευρώπης.
Ο… υπεράνω κοινωνικός παρατηρητής
Το Σ/Κ, σταδιακά, περιέπεσε σε παρατηρητή των εξελίξεων και -στην καλύτερη περίπτωση- σε δεξαμενή σκέψης, σε Ινστιτούτο απλών διαπιστώσεων και καταμετρήσεων. Αποδέχθηκε τον άνευρο και ανώδυνο ρόλο του κοινωνικού παρατηρητή υπεράνω της κοινωνικής, οικονομικής και ταξικής βάσης. Έκανε δηλαδή το αντίθετο από αυτό που υποτίθεται ότι εκπροσωπούσε: μετατράπηκε σε έναν μηχανισμό θεσμικού εποικοδομήματος που επιβιώνει χάριν της αδράνειας της εργατικής βάσης, της βραδύτητας στον επικαθορισμό των ταξικών στόχων από τις λίγες εγρήγορες δυνάμεις, της διασύνδεσης με θύλακες της συμβατικής θεώρησης.
Γι’ αυτό από καιρό υποστηρίζουμε ότι η συνδικαλιστική αναγέννηση μπορεί να προέλθει μόνο από μιαν εναλλακτική οργάνωση και δράση, που θα επανενώσει τα κατακερματισμένα τμήματα της ενεργού, ανενεργού ή εν δυνάμει και απόμαχης εργασίας σε ένα ενιαίο οργανωτικό σχήμα.
Η κατεδάφιση του εργασιακού πολιτισμού ενός ολόκληρου αιώνα και η επικράτηση συνθηκών προδημοκρατικής εποχής επαναχαράσσουν τις ενοποιητικές γραμμές με έντονο ταξικό χρώμα. Είναι προφανές ότι η συνδικαλιστική γραφειοκρατία δεν μπορεί να παίξει -και δεν μπορεί να αφεθεί να παίξει- αυτόν τον ρόλο. Ιδίως τώρα που η αυστηροποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας προαναγγέλλει μείζονες κατεδαφίσεις και η κυρία Μέρκελ μόλις προχτές επέμεινε ότι το εργατικό κόστος στην ευρωζώνη είναι υψηλό.
Γι’ αυτό και η Αριστερά, ενόψει της προσεχούς έντασης των κινητοποιήσεων, πρέπει να στείλει κατηγορηματικό μήνυμα στη γραφειοκρατία ότι δεν επιδοκιμάζει τη στάση της πριν και μετά το Μνημόνιο. Ορισμένα δε στελέχη της που έστειλαν λανθασμένα μηνύματα στη Θεσσαλονίκη και στη γενική απεργία της 26/9/2012, οφείλουν να υπερβούν τις συνήθειές τους και να στελεχώσουν την αναγεννητική-ανατρεπτική πρόταση. Απαιτείται νέα συνδικαλιστική στρατηγική. Νέο Συνδικάτο. Νέα διαλεκτική σχέση με τις μάζες της εργασίας. Νέος ακτιβισμός αλληλεγγύης στη βάση. Νέα ηγεσία. Νέα όργανα. Νέα νομιμοποίηση. Νέα σχέση με τα πολιτικά υποκείμενα της Αριστεράς. Αυτή είναι για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ η μεγάλη πρόκληση, ομόλογη της οργανωτικής του συγκρότησης.
Εδώ θα δοκιμαστούμε όλοι. Θα το τολμήσουμε;
* Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και πρόεδρος της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ, www.enypekk.gr)
