Της Ματίνας Παπαχριστούδη
Η οργισμένη φράση του προέδρου του ΔΟΛ, Σταύρου Ψυχάρη, «δεν μπορεί να πληρώνω 4 εκατομμύρια ευρώ και οι εργαζόμενοι να μη θέλουν την εφημερίδα», διοχετευόταν από στελέχη και… οργισμένους δημοσιογράφους μετά την απεργία αλληλεγγύης που κήρυξε η ΕΣΗΕΑ, ως το ύστατο επιχείρημα υπέρ των απολύσεων. Με μεγάλη ευκολία και ίδια οργή θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει: «δεν μπορεί να πληρώνετε golden στελέχη με 25.000 ευρώ το μήνα, τις κάρτες τους, τα αυτοκίνητα τους και αυτοί να προτείνουν απολύσεις».
Ας υπερπηδήσουμε αυτού του είδους τη συναισθηματική αντιπαράθεση για να φθάσουμε στο πρακτικό, στις κουβέντες του συναφιού. Δηλαδή, στην ανάγκη αναδιάρθρωσης, αναδιάταξης, επανατοποθέτησης και αλλαγών που θα οδηγήσουν στη βιωσιμότητα του Τύπου, επειδή τα Μέσα Ενημέρωσης αποδείχθηκε τελικά πως πράγματι, δεν είναι άτρωτα της κρίσης. Και ούτε μπορούν σήμερα να τα σώσουν με τόση ευκολία, όπως γινόταν στο παρελθόν, οι διαπλεκόμενοι φίλοι τους, πολλαπλώς διασυνδεμένοι με τον κρατικό κορβανά.
Κι ας ρωτήσουμε: Ποιος θα ηγηθεί της αναδιάρθρωσης και των αλλαγών; Μήπως αυτοί που οδήγησαν με τις επιλογές τους, τις αποφάσεις τους, τις προτάσεις τους και τις εισηγήσεις τους τα Μέσα Ενημέρωσης στη σημερινή κατάσταση;
Ανυποληψία, απώλεια κάθε κοινωνικού και αποκαλυπτικού ρεπορτάζ, προώθηση δημοσίων σχέσεων αντί για δημοσιογραφική έρευνα, απώλεια εγκυρότητας. Και προώθηση ακριβών προσφορών, εκτίναξη αμοιβών και μπόνους. Και πιστή υπακοή και υποταγή σε συμφέροντα, οικονομικά, πολιτικά, τραπεζικά. Ας το αφήσουν καλύτερα. Ο Τύπος μπορεί να πεθάνει και μόνος του, δεν θα χρειαστεί τη δική τους βοήθεια, αρκετά έκαναν μέχρι τώρα. Ο Τύπος, λοιπόν, αλλάζει. Είναι δεδομένο. Όπως επίσης και το γεγονός ότι η εξέλιξη των τεχνολογικών μέσων προσφέρει νέες δυνατότητες, νέο κοινό και νέους τρόπους προσέγγισης της πραγματικότητας και της κοινωνίας. Αυτό που δεν αλλάζει είναι η φύση του Μέσου και του ρόλου της ενημέρωσης. Ή μήπως δεν είναι έτσι; Ειδάλως, γιατί όταν οι ιδιοκτήτες της τηλεόρασης πηγαίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή τους κρατικούς φορείς για να ζητήσουν κάτι δηλώνουν με σαφήνεια, βέβαιοι για το επιχείρημα τους ότι «επιτελούν δημόσια υπηρεσία»; Όταν οι εκδότες απαιτούν κρατική διαφήμιση ή τη δημοσίευση των ισολογισμών ή τη δωρεάν αεροπορική μεταφορά των ασήκωτων από τις προσφορές εφημερίδων τους ή τη συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα αυτό που υποστηρίζουν είναι ότι η ενημέρωση που παρέχεται στους πολίτες, έχει αποστολή, είναι δημόσιο αγαθό!
Αν, λοιπόν, θέλουν επιδοτήσεις και προγράμματα σωτηρίας, αν βάζουν το κράτος από την πίσω πόρτα στην οικονομική διαχείριση των ομίλων τους, αν ανοίγουν διάπλατα την πόρτα των εφημερίδων τους στους τραπεζίτες που τους χρηματοδοτούν, επειδή οι τράπεζες μόλις πήραν δισεκατομμύρια ευρώ από το κράτος, τότε ας συζητήσουν τα όρια και τους κανόνες. Έτσι κι αλλιώς, όλα τα προηγούμενα χρόνια πήραν δισεκατομμύρια από την αγορά, το χρηματιστήριο, το κράτος χωρίς να δώσουν στους εργαζόμενους τίποτε. Μόνο τα golden boys and girls φρόντισαν να γιγαντωθούν.
Οι κανόνες και τα όρια συνοψίζονται σε δυο σημεία: Καμία θέση εργασίας χαμένη αν θέλουν οι εκδότες ενισχύσεις και κρατικά χρήματα. Ελευθερία και ελευθεροτυπία στο έργο των δημοσιογράφων. Σε όποια πλατφόρμα και αν εργάζονται, με όποιο μέσο κι αν δουλεύουν. Το περιεχόμενο ας το αφήσουν στους δημοσιογράφους. Αλλά να υπάρχουν δημοσιογράφοι. Όχι μόνο επιλεγμένα παπαγαλάκια για την προώθηση των δημόσιων συμφερόντων των εκδοτών και ιδιοκτητών.