Αρκετοί δεν διστάζουν, πιθανόν εύστοχα, να τον ονομάσουν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όμως ο χαρακτηρισμός αυτός δημιουργεί προβλήματα: συνειρμικά ο μέσος ενημερωμένος πολίτης, βγάζει ορισμένα εσφαλμένα συμπεράσματα αποδεχόμενος τον προσδιορισμό «παγκόσμιος» πριν από το «πόλεμος». Και όχι μόνον αυτός. Συχνά, στην ανάλυση της Αριστεράς, ο πιθανολογούμενος πόλεμος εκτιμάται ότι θα γίνει με στόχο την έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας από την κρίση κατά τον τρόπο που περίπου ίσχυσε μετά το 1945.
Σφάλμα ανάλυσης
Συμφωνώντας με την πιθανότητα ενός γενικευμένου πολέμου με επίκεντρο τη Μέση Ανατολή διαφοροποιούμαστε ως προς τις στοχεύσεις και τα αποτελέσματά του. Το σφάλμα που συνήθως γίνεται είναι η ανάλυση του υπό εκκόλαψη πολέμου με τα μάτια στραμμένα πίσω, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκειά του, όπως και στην αμέσως προηγηθείσα μεσοπολεμική περίοδο και την επομένη της λήξης του, πράγματι ξεπεράστηκε η κρίση μέσα από την παραγωγή των πολεμικών βιομηχανιών, την καταστροφή και αναπλήρωση παραγωγικών δυνάμεων μέσω του λεγόμενου πολεμικού κεϊνσιανισμού. Αν, όμως, πράγματι έχουμε ένα νέο γενικευμένο πόλεμο στη Μέση Ανατολή, το αποτέλεσμά του θα μοιάζει πολύ περισσότερο με ό,τι έχει συμβεί μέχρις εδώ στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν, στον Λίβανο, στην Παλαιστίνη, στο Σουδάν, στη Λιβύη, στη Σομαλία κ.λπ. Δηλαδή δεν θα προκαλέσει μια εκρηκτική ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στη Δύση λόγω πολεμικών αναγκών (τέτοιος αντίπαλος για να την προκαλέσει δεν υπάρχει) και πολύ περισσότερο δεν θα υπάρξει μια εκτεταμένη αναπλήρωση στις κατεστραμμένες από τον πόλεμο χώρες.
Οι προθέσεις ΗΠΑ, Ισραήλ, αλλά δυστυχώς και των κυρίαρχων κύκλων στην Ε.Ε., πολλώ απέχουν από το να επιθυμούν την ανασυγκρότηση της ευρύτερης Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, κατά το πρότυπο της μεταπολεμικής Ευρώπης (σχέδιο Μάρσαλ κ.λπ.). Άλλωστε, δεν υπάρχει και σοβαρός αντίπαλος στον ορίζοντα, όπως το 1945 ήταν το σοβιετικό στρατόπεδο. Οι Δυτικοί εφόσον καταλάβουν το σύνολο της περιοχής, δεν θα την αναπτύξουν προσδοκώντας τα όποια οφέλη θα τους προσφέρει η ανάπτυξη. Ο υπό εκκόλαψη ολοκληρωτικός καπιταλισμός που πάει να αντικαταστήσει τον νεοφιλελεύθερο δεν είναι αναπτυξιακός. Απλά: 1) Θα ελέγξει τα ενεργειακά αποθέματα εκβιάζοντας σε συμμόρφωση και υποταγή Κίνα, Ρωσία, αλλά και Ινδία κ.λπ. και 2) θα διευκολύνει το Ισραήλ στο στόχο του για ηγεμονία επί των κατακερματισμένων υπολειμμάτων των κρατών της περιοχής.
Ενίσχυση του ολοκληρωτισμού
Καμιά προοπτική ανάπτυξης, έστω και πάνω στα συντρίμμια, δεν βλέπουμε απ’ όλα αυτά. Σφάλλουμε υιοθετώντας ως πρότυπό μας τα αποτελέσματα του Β’ και όχι όπως είναι σωστότερο του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, που καμιά οικονομική διέξοδο δεν παρείχαν. Βέβαια και η προσέγγιση μέσω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ας γίνει προσεκτικά: Μάλλον δεν θα μας προκύψει μια Σοβιετική Ένωση, ούτε ένας πολυπολικός κόσμος, όπως αυτός που προέκυψε τότε. Επομένως, μόνο ως προς το αντιαναπτυξιακό αποτέλεσμα υπάρχει ομοιότητα. Αντίθετα, φοβόμαστε ότι το πολιτικό αποτέλεσμα αυτού του Γ΄ Παγκόσμιου Πολέμου (αν βέβαια τον κερδίσει η Δύση), δεν θα είναι μια νέα καπιταλιστική -έστω- περίοδος ανάπτυξης: Θα είναι η ενίσχυση τάσεων ολοκληρωτικών στο πολιτικό και αντιαναπτυξιακών στο οικονομικό επίπεδο . Πιστεύουμε ότι το προϊόν μιας νίκης της Δύσης στον υπό εκκόλαψη πόλεμο, δεν θα είναι ένα νέο μακρό αναπτυξιακό κύμα, όπως συνέβη μετά το 1945. Αντίθετα, καθώς η σύγκρουση θα συμπαρασύρει τη Δύση σε έναν πόλεμο πολιτισμών και θρησκειών όπως προέβλεψε (ή σχεδίασε) ο Χάντιγκτον (και οι περί αυτόν) θα απαιτηθεί να γίνει όλη η επιθυμητή από την ολιγαρχία οικονομική προσαρμογή-πετσόκομμα σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο που ζούμε εμείς στη χώρας μας, ήδη. Μια πιθανή εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου πάνω από τα 250 δολάρια μέσα στο παρόν περιβάλλον οικονομικής κρίσης θα πυροδοτήσει (μεταξύ άλλων) δραματικές περικοπές. Θα ζητηθούν και θα δικαιολογηθούν οι περικοπές μισθών, δικαιωμάτων, ακόμα και δημοκρατικών ελευθεριών, στη βάση της αναγκαίας ενότητας για να κερδηθεί ο πόλεμος. Ένας πόλεμος που θα γίνει με τα ψεύτικα λάβαρα της Δημοκρατίας και των Δικαιωμάτων, ενώ από την πίσω πόρτα θα αχνοφαίνονται τα λάβαρα της «Θρησκείας» και του «Πολιτισμού» με στόχο την νομιμοποίησή του στα μάτια των δυτικών μαζών.
Είναι σαφές ότι καμιά άνοδος της ζήτησης, αναδιανομή υπέρ των φτωχότερων τάξεων και αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, αντίστοιχες με του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν θα προκύψουν απ’ όλα αυτά. Μόνο οπισθοχώρηση σε καταστάσεις και πράγματα που μάλλον θα προσομοιάζουν με τα πριν τον Α’, παρά με τα χρόνια που ακολούθησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πέρασε ο καιρός που οι ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις ή οι συγκρούσεις καπιταλιστών με το στρατόπεδο του υπαρκτού σοσιαλισμού με όλα τα τεράστια αρνητικά τους είχαν και κάποια αποτελέσματα για τον φτωχό λαό. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε, ότι πληρώθηκαν με ποταμούς αίματος από τους ένστολους πολίτες που αποτέλεσαν τον κορμό των ένοπλων δυνάμεων των αντίπαλων στρατοπέδων.
Καθήκον η αποτροπή
Αντίθετα, οι διαφαινόμενες συγκρούσεις του «Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου» θα γίνουν με μισθοφορικά στρατεύματα, με ανάλογες ολιγαρχικές συνέπειες βέβαια. Συμπεραίνουμε, επομένως, από τα παραπάνω ότι καθήκον πρώτης προτεραιότητας είναι η αποτροπή του διαφαινόμενου πολέμου. Με μια ίσως όχι τυχαία ομοιότητα ξανά με τον Α’ και όχι με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Αριστερά θα πρέπει να επιδιώξει τη μη ανάμειξη της Δύσης και πιο συγκεκριμένα της Ε.Ε. και των επιμέρους χωρών της, ούτε να συμπαρασταθεί σε «φίλιες» δήθεν δυνάμεις (Τουρκία, Ισραήλ) που εμπλέκονται ολοένα και περισσότερο στα πολεμικά γεγονότα της ευρύτερης περιοχής. Δεν πρέπει να συμπαρασυρθεί από τις σειρήνες της ανθρωπιστικής δήθεν παρέμβασης στην Συρία και αλλού, της υποστήριξης της Αραβικής Άνοιξης, που μάλλον εξελίσσεται σε χειμώνα1. Πρέπει να ζητήσει αυστηρά ουδετερότητα στα συμβαίνοντα στην περιοχή, ιδίως με ενεργή εναντίωση στα ποικιλόμορφα πολεμικά παίγνια που εξελίσσονται. Αποτελούν το τυρί που θα μας σπρώξει οριστικά στη φάκα της πολεμικής εμπλοκής, μέσω της οποίας θα επιδιωχθεί η ολοκλήρωση της καπιταλιστικής αντεπανάστασης, της ολοκληρωτικής αυτοκρατορίας του χρήματος, που το ξαναλέμε άλλη μια φορά σε τίποτα δεν θα θυμίζει τις εξελίξεις μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δυστυχώς, μέχρι στιγμής ούτε η ελληνική Αριστερά, και πολύ περισσότερο η ευρωπαϊκή, εθισμένη από καιρό στα «ανθρωπιστικά» δηλητήρια, αντιλαμβάνεται την «ανθρωπιστική» παγίδα που της έχουν στήσει. Είναι ώρα να αλλάξει αυτό άμεσα, με τη δημιουργία τουλάχιστον ευρωπαϊκού μετώπου, που θα καταπολεμά την όποια διαδικασία περαιτέρω εμβάθυνσης της κρίσης και εμπλοκής ευρωπαϊκών δυνάμεων σ’ αυτήν, αναδεικνύοντας πέραν των άμεσων πολεμικών καταστροφών και την σε αναμονή ολιγαρχική καπιταλιστική εκτροπή.
(1) Αυτονόητο είναι ότι δεν είμαστε αντίθετοι με τις αρχικές δημοκρατικές εξελίξεις της Αραβικής Άνοιξης, αλλά αφενός με τη μονομέρειά της (π.χ. αποκλείστηκε εξαρχής το Μπαχρέιν, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία κ.λπ. απ’ αυτήν) και αφετέρου με την «απαγωγή» της, από Δυτικά κλπ. συμφέροντα (Λιβύη, Συρία κ.λπ.).
