Μεγάλες οι προσφορές σε αναξιοπρέπεια και αλλοτρίωση
της Ελένης Σωτηρίου
Η Μαύρη Παρασκευή είναι ένας εμπορικός θεσμός που υπάρχει στις ΗΠΑ και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Η μέρα αυτή, που τα καταστήματα έχουν πολλές προσφορές και εκπτώσεις, πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του ’60 στις ΗΠΑ και γίνεται πάντα την τελευταία Παρασκευή του Νοέμβρη. Από το 2008 εφαρμόζεται στον Καναδά και από το 2013 σε αρκετές χώρες της Ευρώπης αλλά και αλλού όπως στο Μεξικό και την Ινδία.
Λέγεται, ότι η ονομασία Μαύρη πάρθηκε από τα λογιστικά φύλλα που γράφονταν με μαύρο μελάνι τις μέρες που ο ισολογισμός πωλήσεων ήταν θετικός ενώ με κόκκινο μελάνι τις μέρες που ο ισολογισμός ήταν αρνητικός.
Τώρα και στην Ελλάδα
Φέτος, η Μαύρη Παρασκευή – 25 Νοέμβρη – ήρθε και στην Ελλάδα και βέβαια δεν έχουμε κανένα λόγο να είμαστε ευχαριστημένοι. Αντίθετα έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αντίθετοι με μια καταναλωτική συνήθεια που μας προκαλεί θλίψη αλλά και οργή.
Η Μαύρη Παρασκευή φαίνεται να αφορά κυρίως πολυκαταστήματα ή αλυσίδες καταστημάτων όπως τα Public, το Πλαίσιο, ο Γερμανός, το Factory Outlet, το Athens Metro Mall, το εκπτωτικό χωριό McArthur Glenn κ.α. Ακόμα και στελέχη της διοίκησης της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας. δήλωσαν κατηγορηματικά αντίθετοι με αυτό το «θεσμό» ενώ ο Πρόεδρός της, Βασίλης Κορκίδης, δήλωσε ότι η ΕΣΕΕ δε θα εμπλακεί στο ζήτημα προτρέποντας ή αποτρέποντας τα μέλη της και θα είναι στη διακριτική ευχέρεια των τοπικών εμπορικών συλλόγων να αποφασίσουν για το εάν θα συμμετέχουν ή όχι.
Η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας σε ανακοίνωσή της, εξέφρασε την αντίθεσή της στη Μαύρη Παρασκευή, αναφέροντας ότι αυτές οι «ξενόφερτες και επιθετικές στρατηγικές πωλήσεων, όχι μόνο καταστρέφουν τον υγιή ανταγωνισμό στον κλάδο, αλλά επιπλέον εκμεταλλεύονται καταναλωτές και εργαζόμενους, που καλούνται να είναι συνεχώς ελαστικά εργαζόμενοι».
Ανακοινώσεις ενάντια στη Μαύρη Παρασκευή εξέδωσαν αρκετές συνδικαλιστικές οργανώσεις και σωματεία όπως ο ΣΥΒΧΑ (Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου Χάρτου Αττικής) που μεταξύ άλλων σημειώνει: «…Η φαντασία (και η ασυδοσία) των αφεντικών στο πεδίο της εργασιακής εκμετάλλευσης είναι αχαλίνωτη. Κάπως έτσι μας προέκυψε και η Μαύρη Παρασκευή. Και κάπως έτσι θα δούμε στη συνέχεια και άλλα αντίστοιχα events να έρχονται κατά πάνω μας….»
Έχουμε κάθε λόγο να αρνηθούμε
Η Μαύρη Παρασκευή δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός. Ακολουθεί το συνολικό ξεχαρβάλωμα των εργασιακών σχέσεων στον τομέα του εμπορίου και όχι μόνο. Τα εξοντωτικά ωράρια, η κυριαρχία των ατομικών συμβάσεων εργασίας, η απλήρωτη εργασία, η κατάργηση της κυριακάτικής αργίας, οι «λευκές» νύχτες είναι ο κανόνας σε μια κοινωνία που λεηλατείται. Και εδώ η κατάντια και η υποκρισία των κυβερνητικών περισσεύει αφού πολλοί εξ αυτών, πριν γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνηση, έβγαζαν λόγους και έκαναν μαθήματα περί ταξικής μεροληψίας ενώ στη συνέχεια αποδείχτηκαν οι καλύτεροι υπηρέτες των δανειστών.
Οι εικόνες από τις χώρες που εφαρμόζεται η Μαύρη Παρασκευή, είναι αποκαλυπτικές: Χαοτικές καταστάσεις, ουρές εκατοντάδων που περιμένουν με τις ώρες να ανοίξει το κατάστημα και μετά τρέχουν να προλάβουν ακόμα και ποδοπατώντας, κάποια προσφορά. Πολλοί είναι οι τραυματισμοί ενώ έχουν σημειωθεί ακόμη και θάνατοι εξαιτίας της καταναλωτικής φρενίτιδας που κυριαρχεί.
Είμαστε αντίθετοι με τέτοιες ξενόφερτες συνήθειες. Στην πραγματικότητα αυτοί που ωφελούνται είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα μεγάλης διαφήμισης και μεγάλων προσφορών παρόλο που κάποιες είναι πλασματικές. Τα ωράρια των εργαζόμενων είναι ακόμα πιο εξοντωτικά ενώ οι ώρες ατέλειωτες, από νωρίς το πρωί μέχρι αργά τα μεσάνυχτα.
Στόχος τους είναι η εμπέδωση του ρόλου του πελάτη – καταναλωτή. Η απογείωση του εξατομικευμένου ανθρώπου που τραγικά μόνος, ζει μέσα σε μια επίπλαστη πραγματικότητα «μεγάλων προσφορών» ενώ στην πραγματικότητα η μόνη προσφορά που του δίνεται απλόχερα είναι η χαμοζωή, η αλλοτρίωση και η αναξιοπρέπεια. Έχουμε κάθε λόγο να αρνηθούμε.