Τα ζητήματα Υγείας και Μετανάστευσης σε διεπιστημονικό πρόγραμμα στη Μπολόνια
Με μία φωτογραφία, στο χώρο του Νοσοκομείου της Μπολόνια, με Ευρωπαίους διαφορετικής ηλικίας, με χαμόγελα, αγωνιστική διάθεση και συντροφικό αίσθημα να προτάσσουν αυτοσχέδιες αφίσες με τα συνθήματα Αντίσταση-Ανυπακοή-Αλληλεγγύη, σήμανε η λήξη του φετινού καλοκαιρινού πανεπιστημίου Παγκόσμια Υγεία και Μετανάστευση.
Πρόκειται για ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα που πραγματοποιείται για δεύτερη συνεχή χρονιά, στο πλαίσιο του Erasmus. Συμμετείχαν εννέα τμήματα ανώτατης εκπαίδευσης από όλη την Ευρώπη. Η αντίληψη πως τη στιγμή που εντείνονται οι ανισότητες στην Υγεία, δεν υπάρχει πλέον περιθώριο για αναβλητικότητα στη δράση, ξεκινώντας από το χώρο της Εκπαίδευσης, οδήγησε στη δημιουργία αυτού του προγράμματος. Ο γρήγορος μετασχηματισμός των ευρωπαϊκών κοινωνιών σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση, αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τις πολιτικές Υγείας και την κοινωνική πολιτική.
Στόχος των μαθημάτων ήταν να αναδειχθούν όλες οι διαστάσεις των σύνθετων ζητημάτων της Υγείας, της Μετανάστευσης και της Παγκοσμιοποίησης και να εξοπλιστούν οι συμμετέχοντες με τα απαραίτητα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν ως επιστήμονες, ως εργαζόμενοι και ως πολίτες τις ανισότητες που καθημερινά προκύπτουν. Παρουσιάστηκε επίσης και το Παγκόσμιο Κίνημα για την Υγεία (Global Health Movement).
Εκτενής αναφορά έγινε στο ζήτημα της κρίσης στην Ελλάδα, όπου έγινε ξεκάθαρο πως πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, και πως μόνο η αντιμετώπισή του ως τέτοιο μπορεί να έχει τα επιθυμητά για την κοινωνία αποτελέσματα. Οι συμμετέχοντες από τις υπόλοιπες χώρες έδειξαν έντονα το ενδιαφέρον τους για τις πραγματικές διαστάσεις της κρίσης στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας για άλλη μία φορά την αναγκαιότητα της πραγματικής πληροφόρησης ως ισχυρό όπλο ενάντια στην παραπληροφόρηση των ξένων ΜΜΕ. Εκφράστηκε ο φόβος τους για τις επιπτώσεις της κρίσης και στις υπόλοιπες χώρες.
Από τις πιο συγκινητικές στιγμές ήταν η παρουσίαση της ελληνικής αποστολής, η οποία επέλεξε να δείξει τις επιπτώσεις της κρίσης με εικόνες αλλά και τη μαχητική απάντηση της κοινωνίας, παρουσιάζοντας τις κινητοποιήσεις των δύο τελευταίων χρόνων, τις απεργίες, τις πορείες, τα φεστιβάλ, τα κινήματα, τους Αγανακτισμένους και τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, όπως το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης. Αξίζει να επισημάνουμε το ριζοσπαστικό τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων: καθηγητές και φοιτητές ήταν συνεργάτες χωρίς να αναπαράγουν στερεότυπες ιεραρχίες, ενώ στη διαδραστική και βιωματική διαδικασία μάθησης η προσφορά του κάθε συμμετέχοντα ήταν ουσιαστική.
Είναι κάπως έτσι, λοιπόν, που το κίνημα γίνεται αντικείμενο μελέτης, που επανανοηματοδοτείται η Επιστήμη, η Υγεία και η Πολιτική. Είναι κάπως έτσι που το κίνημα εξαπλώνεται. Είναι κάπως έτσι που άνθρωποι που ένα μήνα πριν δεν γνωρίζονταν, νιώθουν σύντροφοι, στρατευμένοι σε έναν κοινό αγώνα για μία άλλη κοινωνία. Είναι κάπως έτσι που όσοι αγωνίζονται δεν νιώθουν μόνοι. Προβάλλουν αντίσταση και ανυπακοή. Όπλα τους η αλληλεγγύη και το όραμα. Ο λόγος και η ζωή δομούνται από την αρχή, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και δεν χωράνε πια σύνορα.
Πρόκειται για ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα που πραγματοποιείται για δεύτερη συνεχή χρονιά, στο πλαίσιο του Erasmus. Συμμετείχαν εννέα τμήματα ανώτατης εκπαίδευσης από όλη την Ευρώπη. Η αντίληψη πως τη στιγμή που εντείνονται οι ανισότητες στην Υγεία, δεν υπάρχει πλέον περιθώριο για αναβλητικότητα στη δράση, ξεκινώντας από το χώρο της Εκπαίδευσης, οδήγησε στη δημιουργία αυτού του προγράμματος. Ο γρήγορος μετασχηματισμός των ευρωπαϊκών κοινωνιών σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση, αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τις πολιτικές Υγείας και την κοινωνική πολιτική.
Στόχος των μαθημάτων ήταν να αναδειχθούν όλες οι διαστάσεις των σύνθετων ζητημάτων της Υγείας, της Μετανάστευσης και της Παγκοσμιοποίησης και να εξοπλιστούν οι συμμετέχοντες με τα απαραίτητα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν ως επιστήμονες, ως εργαζόμενοι και ως πολίτες τις ανισότητες που καθημερινά προκύπτουν. Παρουσιάστηκε επίσης και το Παγκόσμιο Κίνημα για την Υγεία (Global Health Movement).
Εκτενής αναφορά έγινε στο ζήτημα της κρίσης στην Ελλάδα, όπου έγινε ξεκάθαρο πως πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, και πως μόνο η αντιμετώπισή του ως τέτοιο μπορεί να έχει τα επιθυμητά για την κοινωνία αποτελέσματα. Οι συμμετέχοντες από τις υπόλοιπες χώρες έδειξαν έντονα το ενδιαφέρον τους για τις πραγματικές διαστάσεις της κρίσης στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας για άλλη μία φορά την αναγκαιότητα της πραγματικής πληροφόρησης ως ισχυρό όπλο ενάντια στην παραπληροφόρηση των ξένων ΜΜΕ. Εκφράστηκε ο φόβος τους για τις επιπτώσεις της κρίσης και στις υπόλοιπες χώρες.
Από τις πιο συγκινητικές στιγμές ήταν η παρουσίαση της ελληνικής αποστολής, η οποία επέλεξε να δείξει τις επιπτώσεις της κρίσης με εικόνες αλλά και τη μαχητική απάντηση της κοινωνίας, παρουσιάζοντας τις κινητοποιήσεις των δύο τελευταίων χρόνων, τις απεργίες, τις πορείες, τα φεστιβάλ, τα κινήματα, τους Αγανακτισμένους και τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, όπως το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης. Αξίζει να επισημάνουμε το ριζοσπαστικό τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων: καθηγητές και φοιτητές ήταν συνεργάτες χωρίς να αναπαράγουν στερεότυπες ιεραρχίες, ενώ στη διαδραστική και βιωματική διαδικασία μάθησης η προσφορά του κάθε συμμετέχοντα ήταν ουσιαστική.
Είναι κάπως έτσι, λοιπόν, που το κίνημα γίνεται αντικείμενο μελέτης, που επανανοηματοδοτείται η Επιστήμη, η Υγεία και η Πολιτική. Είναι κάπως έτσι που το κίνημα εξαπλώνεται. Είναι κάπως έτσι που άνθρωποι που ένα μήνα πριν δεν γνωρίζονταν, νιώθουν σύντροφοι, στρατευμένοι σε έναν κοινό αγώνα για μία άλλη κοινωνία. Είναι κάπως έτσι που όσοι αγωνίζονται δεν νιώθουν μόνοι. Προβάλλουν αντίσταση και ανυπακοή. Όπλα τους η αλληλεγγύη και το όραμα. Ο λόγος και η ζωή δομούνται από την αρχή, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και δεν χωράνε πια σύνορα.
Κατερίνα Νοτοπούλου
Σχόλια
