Οι Δυτικοί σχεδιάζουν νέα στρατιωτική επέμβαση
Πέντε χρόνια μετά την πτώση του συνταγματάρχη Καντάφι και το βύθισμα της χώρας στο χάος, η επιλογή όλων των βασικών παικτών στο παιχνίδι του «εκδημοκρατισμού» της Λιβύης συγκλίνει σε αυτήν τη φράση: «Να τελειώνει το συντομότερο η δουλειά»… Συνεχόμενες δηλώσεις αξιωματούχων της Δύσης (κυρίως Γάλλων και Ιταλών) μας προετοιμάζουν ότι δεν υπάρχει άλλη λύση εκτός από μια στρατιωτική επέμβαση – η οποία μάλιστα πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατόν αφού, κατά την άποψή τους, ο λαός της Λιβύης δεν μπορεί από μόνος του να προχωρήσει στην αντιμετώπιση της ραγδαίας εξάπλωσης του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) και να βρει μια λύση «εθνικής συμφιλίωσης» μεταξύ των δεκάδων πολιτοφυλακών που αντιμάχονται. Πώς να προχωρήσει όμως αυτή η «λύση» όταν ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ και Τουρκία (τουλάχιστον αυτές φανερά) να επεμβαίνουν με κάθε τρόπο, ενισχύοντας η κάθε μία χώρα τη δική της πολιτοφυλακή (ακόμη και τον ISIS!), ώστε να καθορίσουν τις εξελίξεις και να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους στο νέο τοπίο που θα δημιουργηθεί;
Εδώ και δύο τουλάχιστον χρόνια υπάρχουν συγκροτημένες δύο μεγάλες πολιτικές συμμαχίες-πλατφόρμες που προσπαθούσαν να κερδίσουν την εξουσία στη χώρα, και βέβαια δεκάδες ακόμη μικρότερες ομάδες που αλλάζουν στρατόπεδο ή κινούνται αυτόνομα σε πόλεις της Λιβύης. Η πρώτη είναι η «Αξιοπρέπεια», η Βουλή των Αντιπροσώπων της οποίας εδρεύει στο Τομπρούκ – είναι αυτή που αναγνωρίζεται από τη λεγόμενη διεθνή κοινότητα και υποστηρίζεται από ΗΠΑ, Ε.Ε., Αίγυπτο και Εμιράτα. Η δεύτερη είναι η «Αυγή», που συνεργάζεται με πολλές ακραίες ισλαμικές πολιτοφυλακές (κυρίως από τις πόλεις Μισράτα και Σύρτη) και της οποίας το Γενικό Εθνικό Κογκρέσο εδρεύει στην Τρίπολη. Αυτή υποστηρίζεται από Τουρκία, Κατάρ, Σουδάν και Αδελφούς Μουσουλμάνους. Προφανώς οι εσωτερικές αντιθέσεις σε κάθε μία από αυτές τις συμμαχίες ήταν και είναι έντονες, στηριζόμενες σε φυλετικές, θρησκευτικές και πολιτικές διαφοροποιήσεις, αλλά και υποδαυλιζόμενες από όσους τις υποστήριζαν.
Μια συμφωνία-φάντασμα ανοίγει το δρόμο σε νέα επέμβαση
Το Δεκέμβριο του 2015 επιτεύχθηκε στο Μαρόκο η λεγόμενη «Λιβυκή Πολιτική Συμφωνία», σύμφωνα με την οποία συγκροτήθηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με 32 υπουργούς και διορισμένο πρωθυπουργό τον επιχειρηματία Φαγιέζ αλ Σαράι. Η κυβέρνηση αυτή εγκαταστάθηκε σε ναυτική βάση της Τρίπολης, φρουρούμενη και σχεδόν αποκλεισμένη. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε σαν το απαραίτητο πρώτο βήμα από τη διεθνή κοινότητα ώστε να υπάρχει κάποια στοιχειώδης αρχή (υπό επιτροπεία βέβαια) η οποία θα προσκαλέσει για στρατιωτική επέμβαση τις ξένες δυνάμεις ενάντια στον ISIS, που έχει τις βασικές του δυνάμεις στις πόλεις Σύρτη και Ντέρνα (αλλά πιθανά, σε δεύτερο χρόνο, και σε όσους δεν την αναγνωρίζουν). Η συμφωνία αυτή στην ουσία επιβλήθηκε από το Γερμανό απεσταλμένο του ΟΗΕ, όπως και τους ΥΠΕΞ Ιταλίας και ΗΠΑ, οι οποίοι προέδρευαν στις «διαπραγματεύσεις».
Πολλές είναι οι φωνές που μιλάνε για συμφωνία-φάντασμα, αφού η «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» ελάχιστα αντιπροσωπεύει το σημερινό πολιτικό, φυλετικό και θρησκευτικό χάρτη της Λιβύης. Είναι ενδεικτικό ότι τη συγκρότησή της υπέγραψαν μόλις 75 από τα 188 της Βουλής των Αντιπροσώπων (της συμμαχίας «Αξιοπρέπεια» με έδρα το Τομπρούκ) και 26 από τα 136 μέλη του Γενικού Εθνικού Κογκρέσου (της συμμαχίας «Αυγή» με έδρα την Τρίπολη). Αντίθετοι στη συμφωνία είναι επιπλέον ο Μεγάλος Μουφτής της χώρας, οι πολιτοφυλακές της Μισράτα που εντάχθηκαν στο «Μέτωπο της Ετοιμότητας», τέσσερις ακόμη πολιτοφυλακές της Τρίπολης. Κυρίως όμως αντιτίθεται ο στρατηγός Χιφτέρ από την πόλη Ζιντάν (στις δυνάμεις του οποίου μέχρι σήμερα έχουν στηριχθεί οι βασικές ιμπεριαλιστικές χώρες), επειδή δεν τον ορίζουν ρητά αρχιστράτηγο των ένοπλων δυνάμεων της νέας κυβέρνησης.
Μέσα σε αυτό το εύθραυστο κλίμα, με δεκάδες χιλιάδες Λίβυους να ψάχνουν τους δρόμους της προσφυγιάς προς την Ευρώπη έπειτα από πέντε χρόνια πραγματικού χάους στη χώρα τους, οι «σωτήρες» της Συρίας, του Ιράκ, της Υεμένης και λοιπών «καθυστερημένων» στην κατανόηση της δημοκρατίας χωρών ετοιμάζονται για μια νέα διεθνή συνδιάσκεψη. Σ’ αυτήν, που θα πραγματοποιηθεί αυτές τις μέρες στη Βιέννη με τη συμμετοχή των ΥΠΕΞ από 20 χώρες, σχεδιάζεται να αποφασιστεί το δεύτερο (πιθανά στρατιωτικό) βήμα ώστε «να τελειώσει το συντομότερο η δουλειά». Το ποιοι θα πληρώσουν το τίμημα είναι μάλλον βέβαιο και γνωστό εξαρχής. Η ταραγμένη γεωπολιτικά περιοχή της ευρύτερης Μέσης Αντολής και Ν.Α. Μεσογείου ετοιμάζεται για νέες καταστροφικές περιπέτειες…
Γιώργος Τζαφέρης
