Σκάνδαλο εκατομμυρίων στις συμβάσεις για μεταφορά μαθητών. Της Κατερίνας Παγουλάτου.
Οι μεταφορές των μαθητών αποτελούν μια ανορθολογική και μπερδεμένη ιστορία με πολλές πτυχές. Τα τελευταία χρόνια επαναλαμβάνεται, με όλο και μεγαλύτερη μαζικότητα, το εξής φαινόμενο: Στην αρχή κάθε σχολικού έτους, οι μεταφορείς (ΚΤΕΛ, ιδιοκτήτες λεωφορείων και ταξί) προχωρούν σε… αποχή από τα «καθήκοντά» τους, πιέζοντας μέσω των γονιών τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (σ.σ.: που έχουν την αρμοδιότητα) να αποπληρώσουν μέρος των οφειλόμενων της προηγούμενης χρονιάς οι οποίες, με τη σειρά τους, κατηγορούν το υπουργείο Παιδείας για τα ανεπαρκή κονδύλια.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Μπορεί η δεκαετία του ’50 και του ’60 να έχουν παρέλθει, και οι ιστορίες πατεράδων και παππούδων για το πώς πήγαιναν με τα πόδια στο σχολείο με το χιόνι ώς το γόνατο να φαντάζουν γραφικές, όμως, στη πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα η ανάγκη μετακίνησης των μαθητών, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν στο σχολείο, αυξάνεται διαρκώς. Το φαινόμενο δεν αφορά μόνο τα χωριά και την Περιφέρεια, αλλά παίρνει, πλέον, μαζικές διαστάσεις και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ο λόγος; Οι συμπτύξεις και το κλείσιμο σχολείων που, ιδιαίτερα για την επικείμενη σχολική χρονιά, αναμένεται να εκτιναχθούν.
Στις νομαρχίες το… μπαλάκι
«Για πρώτη φορά στα χρονικά μπήκαν στον προϋπολογισμό 280.000.000. Αυτή τη στιγμή στον εθνικό προϋπολογισμό που γίνεται, που προχωρά, είναι 190.000.000, συν 90.000.000 στο υπουργείο Παιδείας απευθείας, στην κυρία Διαμαντοπούλου». Αυτά δήλωνε, περιχαρής, στις 23/1/2010 ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (ΚΤΕΛ) Σοφοκλής Φάτσιος. Βέβαια, από τότε έως σήμερα, έχει μεσολαβήσει το ΔΝΤ και η Κομισιόν, και ο εν λόγω προϋπολογισμός, επί της ουσίας, δεν υφίσταται.
Πέρα όμως από αυτό, τα 190.000.000 προϋπολογίζονταν με… πάσα στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, οι οποίες θα έπρεπε να επωμιστούν το κόστος. Η συγκεκριμένη, μάλιστα, πρόταση προκάλεσε την αντίδραση της ΕΝΑΕ, η οποία σε επιστολή που απέστειλε στις 21 Απριλίου 2010, προς τους αρμόδιους υπουργούς Οικονομικών, Παιδείας και Εσωτερικών, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Υποβάλατε μία πρόταση η οποία δεν συνάδει με το νόμο. Η ανάληψη υποχρέωσης και καταβολής, έστω και μέρους της δαπάνης μεταφοράς μαθητών από τους ίδιους πόρους (ΚΑΠ) των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, είναι μη νόμιμη». Να σημειώσουμε, επίσης, για τα πρακτικά, ότι οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι συρρικνώθηκαν φέτος κατά 30%.
Η… φάμπρικα
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η ΕΝΑΕ, οι οφειλές των νομαρχιών για τις μεταφορές προηγούμενων ετών είναι 109,5 εκατ. ευρώ για το έτος 2008, ενώ για τη σχολική χρονιά 2008-9 «εκτιμήθηκε ότι υπερέβη τα 180 εκατ. ευρώ». Για να έχουμε μέτρο σύγκρισης, «οι ανάγκες για μισθώματα και λειτουργικές ανάγκες της εκπαίδευσης για το 2008 υπολογίστηκαν στα 37,25 εκατ. ευρώ».
Είναι, λοιπόν, αντιληπτό ότι το κόστος για τη μεταφορά μαθητών δεν αποτελεί, απλώς, δυσβάσταχτο φορτίο για τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, αλλά είναι και υπέρογκο. Κι εδώ ξεκινά μια άλλη πλευρά της ιστορίας: Πώς, δηλαδή, υπογράφονται οι συμβάσεις με τους αναδόχους.
Οι καταγγελίες που κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας είναι πολλές, με τις περισσότερες να συγκεντρώνονται στη Βόρεια Ελλάδα. Στο Νομό Θεσσαλονίκης υπήρξε εισήγηση για τη μεταφορά 76 μαθητών με ταξί έναντι 251.095 ευρώ, ενώ ο νόμος επιτρέπει ως μέγιστο κόστος τα 38.000 ευρώ. Στο Νομό Σερρών προκηρύχτηκε διαγωνισμός για τη μεταφορά 4.802 μαθητών, με προϋπολογισθείσα δαπάνη 2.698.860 ευρώ. Βάσει του 50% του αντιτίμου που προβλέπεται, το κόστος των εισιτηρίων για 170 ημέρες ανέρχεται στα 1.059.811 ευρώ, ήτοι 1.639.049 ευρώ λιγότερα. Και ο κατάλογος είναι μακρύς…
«Αμαρτωλό τομέα» χαρακτηρίζουν, από την πλευρά τους, τις μεταφορές μαθητών ο νομαρχιακός σύμβουλος Ν.Α. Θεσσαλονίκης Στρατής Πλωμαρίτης, ο δημοτικός σύμβουλος Δήμου Θεσσαλονίκης Τριαντάφυλλος Μηταφίδης και ο νομικός Ηλίας Τσαρούχας. Όπως καταγγέλλουν, μεταξύ άλλων, για το σχολικό έτος 2009-2010 «η Νομαρχία Ψωμιάδη δημοσιεύει δύο προκηρύξεις (2010/S-8-008681, 2010/S248-355661) στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην πρώτη από αυτές αναφέρει σε τρεις μόλις σελίδες ότι ανέθεσε συμβάσεις μεταφοράς μαθητών αξίας 4.323.880,56 ευρώ (με ΦΠΑ) σε ανάδοχους τους οποίους, βέβαια, δεν κατονομάζει! Στη δεύτερη από αυτές τις προκηρύξεις η Νομαρχία Ψωμιάδη αναφέρει πάλι σε τρεις σελίδες ότι ανέθεσε δύο συμβάσεις συνολικής αξίας 3.606.239 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) με ανάδοχους το Σύνδεσμο Πρακτόρων Τουρισμού Μακεδονίας Θράκης (ένα αστικό μη κερδοσκοπικό Σωματείο δηλαδή) και το ΚΤΕΛ. Και αυτά, όπως τονίζουν, όταν η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αθηνών-Πειραιώς δημοσιεύει τρεις προκηρύξεις, 113 συνολικά σελίδων, όπου γνωστοποιεί αναλυτικά τις συμβάσεις και τους ανάδοχους μεταφορείς.
Το ερώτημα είναι: πόσο αλήθεια θα κόστιζε στον ελληνικό λαό η μεταφορά των μαθητών, αν είχαμε δημόσια σχολικά λεωφορεία;
