Ένας χρόνος από την εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου
Του Δημήτρη Υφαντή
Μιλώντας στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός άφησε και πάλι άφωνους όσους έχουν, ακόμη, το κουράγιο να παρακολουθούν την ακατάσχετη λογόρροιά του: «Κανείς δε θα πίστευε πριν από ένα χρόνο, αν ισχυριζόμουν εδώ στη ΔΕΘ, ότι θα είχαμε κάνει τέτοιες αλλαγές και τομές, που δεν έχουν πραγματοποιηθεί στη χώρα εδώ και δεκαετίες…»!
Και χρησιμοποιώντας το επιχείρημα που με κυνισμό και θράσος επαναλαμβάνουν όλο και πιο συχνά τα μέλη του κυβερνητικού θιάσου, «θα παίρναμε τα μέτρα και χωρίς το Μνημόνιο», παρουσίασε έναν απολογισμό καταιγιστικής κατεδάφισης κοινωνικών κατακτήσεων και αποδιάρθρωσης του κοινωνικού κράτους. Χωρίς ντροπή δήλωσε υπερήφανος που από το «λεφτά υπάρχουν» πέρασε πολύ γρήγορα στο «όλα τα λεφτά στις τράπεζες και το κεφάλαιο».
Το «μεγάλο πάρτι» ξεκίνησε άμεσα με τις ανακοινώσεις του ντιλ των πετροδολαρίων στη Νέα Υόρκη, ό,τι, δηλαδή, θα ονομάζεται από δω και μπρος «στροφή στην ανάπτυξη». Ο πρώτος χρόνος μίας κυβέρνησης -αν και μετά την παρωδία του ανασχηματισμού προλάβαμε δύο κυβερνητικά σχήματα πριν καν κλείσει ένας χρόνος- είναι στιγμή καταγραφής του κυβερνητικού έργου. Ας το τολμήσουμε, κατά τις πρωθυπουργικές επιταγές, ακόμα και χωρίς… μνημόνιο.
Κράτος υπό διάλυση
Αποδείχτηκε παρωδία η διαδικτυακή επιλογή των νέων διοικητών των κρατικών οργανισμών. Χρειάστηκαν μήνες, για παράδειγμα, ώστε να διοριστεί στο ΙΚΑ ένα στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ο …Ρ. Σπυρόπουλος. Η νέα μετά πολλών επαίνων «ταπεινή» διοίκηση της ΕΡΤ -κανείς δεν ξέρει γιατί- παραιτήθηκε, αφήνοντας στο χάος κυριολεκτικά τη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Στα νοσοκομεία, μετά από μήνες «ακυβερνησίας» κι ενώ το όργιο των προμηθειών και οι εκβιασμοί των εταιριών για τα υπέρογκα χρέη διαμόρφωσαν το σκηνικό της ασφυξίας, τοποθετήθηκαν τα ίδια πρόσωπα που «μεγαλούργησαν» στην υπονόμευση του ΕΣΥ, τη δεκαετία του ’90, αποτυχόντες πολιτευτές και κομματικά στελέχη του υποταγμένου συνδικαλισμού.
Οι δημόσιοι οργανισμοί παρέμειναν ακέφαλοι επί μήνες. Αυτό, βέβαια, δεν εμπόδισε σε τίποτα την καρατόμηση χιλιάδων συμβασιούχων ακόμα και στους προφανέστατα ευαίσθητους τομείς στην υγεία, την πρόνοια και τις δημοτικές υπηρεσίες (καθαριότητα). Στην ΕΡΤ, τώρα, σπεύδουν να επαναπροσλάβουν έκτακτο προσωπικό μπροστά στις τρομακτικές ελλείψεις που μπλοκάρουν τη στοιχειώδη λειτουργία της.
Ποτέ δεν ήταν τόσο απελπιστική η κατάσταση στα σχολεία, τα νοσοκομεία, τις δομές του ΙΚΑ, τους δήμους. Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε τι θα ακολουθήσει με την υλοποίηση του «Καλλικράτη». Οι νέοι οργανισμοί Αυτοδιοίκησης θα αναλάβουν το τριπλό έργο της φορομπηξίας, της συμπίεσης-ιδιωτικοποίησης της δημόσιας εκπαίδευσης και περίθαλψης και της απόλυσης χιλιάδων εργαζόμενων. Η χώρα και ο λαός έχουν πληρώσει ακριβά το δικομματικό κράτος της διαπλοκής και της αποδιάρθρωσης των δημόσιων και κοινωνικών υπηρεσιών. Πολύ πρόσφατες και ανοιχτές είναι οι πληγές από τα εγκλήματα της καμένης Πελοποννήσου, της Β.Α. Αττικής και της Πεντέλης. Δεν θέλει κανείς να βρεθούμε στην ανάγκη αντιμετώπισης μιας τέτοιας κατάστασης με την κυβέρνηση που μας επεφύλαξε η ολονυκτία της 6ης-7ης Σεπτέμβρη.
Αποτελεσματική στο σκληρό πυρήνα
Στην έως κεραίας επιβολή της νεοφιλελεύθερης ατζέντας, όμως, η κυβέρνηση είναι άκρως αποτελεσματική. Εδώ το κράτος είναι και ισχυρό και ταχύτατο και αποτελεσματικό: προγραφές των συμβασιούχων, «Καλλικράτης», ασφαλιστικό και εργασιακά, ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ, πειθάρχηση και αγοραία κατάρτιση στα ΑΕΙ, σκλήρυνση του τρομονόμου και άμεση ποινικοποίηση των διαδηλώσεων και των απεργιών. Το κοινωνικό κράτος καταρρέει, αλλά το κράτος της καταστολής ζει και θεριεύει. Τα δακρυγόνα «πέφτουν βροχή», η κατοχή ολόκληρων περιοχών και η ενοχοποίηση πολιτικών χώρων αποτελεί κατοχυρωμένη πλέον πρακτική των δυνάμεων καταστολής. Την ίδια στιγμή, χέρι-χέρι, αστυνομία και ακροδεξιές συμμορίες πυκνώνουν τις επιθέσεις ενάντια στους μετανάστες.
Κι ενώ η διάλυση και το χάος προωθούνται με συνέπεια στις δημόσιες υπηρεσίες της παιδείας, της υγείας, της πρόνοιας, της περιβαλλοντικής προστασίας, των συγκοινωνιών, της ενέργειας, της ενημέρωσης και του πολιτισμού, ο κρατικός μηχανισμός έχει προ πολλού μετατραπεί σε ένα πεδίο καταλήστευσης από τις «φίλιες» δυνάμεις της αγοράς. Οι γαλαζοπράσινες κομματικές φατρίες διαγκωνίζονται για τα πρωτοτόκια της διαπλοκής. Το τεράστιο σκάνδαλο που έχει συντελεστεί και συντελείται είναι η γιγαντιαίων διαστάσεων, κατ’ ευφημισμόν αποκαλούμενη, Συνεργασία Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.
Το στενό περιβάλλον του πρωθυπουργού, ένας κύκλος συμβούλων, φίλων και συγγενών αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν το μεγάλο φαγοπότι. Αν έχει κάποια αξία, να θυμίσουμε ότι ο πρωθυπουργός είχε ως αντιπολίτευση υποσχεθεί τη ανάκτηση του δημόσιου ελέγχου στον ΟΤΕ, στην Ολυμπιακή, στο Λιμάνι του Πειραιά. Τώρα πάμε για άλλα: ΟΣΕ, ΔΕΗ, Ναυπηγεία, Ελληνικό… Έχουμε πλέον το λογότυπο: fast track!.
Πρωθυπουργός, υπουργός Οικονομικών και η τρόικα έχουν βγει στις αγορές να πουλήσουν ένα εξανδραποδισμένο εργατικό δυναμικό, ένα κατεδαφισμένο κοινωνικό κράτος, το φυσικό πλούτο της χώρας -γη και ύδωρ στην κυριολεξία. Ενδεικτική είναι η ανάθεση της διαχείρισης του δημόσιου χρέους και της επιβολής των περικοπών στο ΕΣΥ σε πολυεθνικές λογιστικές ιδιωτικές εταιρίες. Έτσι κλείνονται οι «μεγάλες δουλειές». Το απίστευτο αλαλούμ των (αν)αρμόδιων υπουργών, για τα κομμάτια που θα καρπωθούν από τις νέες μεγάλες μπίζνες, είναι η αναμενόμενη παράπλευρη συνέπεια. Εδώ βρίσκεται το νόημα του τραγελαφικού μεταμεσονύκτιου ανασχηματισμού.
Ένα χρόνο οι… αντιεξουσιαστές του Γ.Α. Παπανδρέου βρίσκονται στην εξουσία.
Ανασχηματίστηκαν και πολύ γρήγορα καταλάβαμε γιατί. Απορίες άλλες δεν πρέπει να υπάρχουν, δεν θα ’θελε ο αναγνώστης να φαντάζεται τι θα γράφεται αν περάσει άλλος ένας χρόνος χωρίς τον αναγκαίο επόμενο «ανασχηματισμό» οριστικής «περαίωσής» τους.
