Επικοινωνιακά τρικ, παζάρια, ισορροπίες και δουλείες
Τoυ Χρήστου Καραμάνου
Κι ενώ η χώρα έχει εισέλθει στη περίοδο του Μνημονίου Νο2, το οποίο υπεγράφη εν κρυπτώ, χωρίς καν να περάσει από τη Βουλή, είχαμε πριν λίγες μέρες τον ανασχηματισμό της… σκιώδους κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, μιας κυβέρνησης, που απλά υλοποιεί τις εντολές της τρόικας.
Η κίνηση στην οποία προέβη ο Γ. Παπανδρέου σχετίζεται με επικοινωνιακούς λόγους –επιχειρεί να δώσει μια επίπλαστη εικόνα αλλαγής- όμως, το κύριο είναι ότι καθορίζει νέες ισορροπίες εντός της κυβέρνησης με αποφασιστική ενίσχυση του στενού πρωθυπουργικού περιβάλλοντος. Έτσι, συγκροτήθηκε η νέα «επιτροπή συντονισμού» της κυβέρνησης στην οποία προεδρεύει ο Γ. Ραγκούσης και συμμετέχουν οι πιο στενοί (και αμερικανοτραφείς –τυχαίο;) συνεργάτες του πρωθυπουργού, δηλαδή, οι Παπακωνσταντίνου, Πεταλωτής, Δρούτσας, Γερουλάνος, καθώς και η Ρ. Βάρτζελη –η νέα προσωπάρχης του Μεγάρου Μαξίμου. Ρόλος της είναι ο συντονισμός του κυβερνητικού έργου, όμως είναι χαρακτηριστικό ότι δεν συμμετέχει καν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος, ενώ η σύνθεση της δεν έχει καμία σχέση με το αντικείμενο του υπουργείου που διαχειρίζεται καθένα από τα παραπάνω στελέχη.
Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή υπερσυγκέντρωσης εξουσίας στο πρωθυπουργικό περιβάλλον. Κι επειδή είχαν υπάρξει αρκετές αντιδράσεις πριν από τον ανασχηματισμό στην ανάθεση ρόλου συντονιστή της κυβέρνησης στο Γ. Ραγκούση, η νέα ρύθμιση και ανακατανομή ισχύος γίνεται κάπως «στα μουλωχτά», με τη νέα επιτροπή να μην έχει θεσμική συγκρότηση ούτε καν ένα τυπικό όνομα.
Η όλη μεθόδευση γίνεται με φόντο το σχέδιο για δημιουργία «οβάλ γραφείου» στο Μέγαρο Μαξίμου και συνδέεται με το νέο μοντέλο διακυβέρνησης το οποίο επεξεργάζεται η επιτροπή των πέντε ξένων σοφών που έχει συστήσει ο πρωθυπουργός. Σύμφωνα με αυτό, στη νέα καθεστωτική περίοδο, επιβάλλεται μια υπερσυγκέντρωση εξουσίας στο πρωθυπουργικό γραφείο, η συγκρότηση μιας «υπερκυβέρνησης συμβούλων», οργανικά συνδεδεμένων με τις πολυεθνικές, που θα κυβερνά για λογαριασμό της τρόικας και των πιστωτών, ενώ η ίδια η κυβέρνηση θα έχει δευτερεύοντα διαχειριστικό ρόλο, το δε κυβερνητικό κόμμα σχεδόν τριτεύοντα.
Όλα αυτά είναι αναμενόμενο να προκαλούν ενδοκυβερνητικές και εσωκομματικές τριβές και σε τελική ανάλυση να λειτουργούν αποσυνθετικά για την ίδια την εξουσία. Ο ανασχηματισμός ανέδειξε αυτήν την ευθραυστότητα της κυβερνητικής διαχείρισης, θα λέγαμε και του ίδιου του ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό, μετά την συγκρότηση του στενού παπανδρεϊκού πυρήνα, το δεύτερο χαρακτηριστικό του ανασχηματισμού είναι το «όλοι μέσα». Όχι μόνο δεν έφυγε κανείς απ’ όσους αρνήθηκαν να κατέβουν ως υποψήφιοι στις αυτοδιοικητικές εκλογές (με εξαίρεση της Κ. Μπατζελή) –κι είναι γνωστές οι πρωθυπουργικές απειλές που τότε εκτοξεύθηκαν- αλλά πλέον όλα τα βασικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ μετέχουν στην κυβέρνηση και στη διαχείριση εξουσίας και χρήματος –μια προφανής προσπάθεια ελέγχου αντιδράσεων και τριβών.
Όλοι οι πρωτοκλασάτοι που είχαν μείνει εκτός (Παπουτσής, Σκανδαλίδης, Χυτήρης) είναι πλέον υπουργοί. Παράλληλα, πολλοί από τους μετακινούμενους αναβαθμίζονται για να μην διαμαρτύρονται, κι έτσι η νέα κυβέρνηση έχει πληθώρα «αναπληρωτών υπουργών», χωρίς όμως συγκεκριμένες αρμοδιότητες κι έτσι νέες τριβές θα προκύψουν. Γίνονται υφυπουργοί παλιοί συνδικαλιστές (Κουτσούκος της ΑΔΕΔΥ και Κουσελάς της ΟΤΟΕ), κίνηση που λειτουργεί και σαν μήνυμα σε τωρινά στελέχη ότι για όλους υπάρχει ρόλος, αρκεί να είναι εντός γραμμής, έστω και οριακά. Ενώ, αποδεικνύοντας πόσο αταλάντευτα υπέρ της διαφάνειας και της αξιοκρατίας μάχεται, ο Γ. Παπανδρέου επαναφέρει ως υφυπουργό, τον αποπεμφθέντα στις πρώτες εβδομάδες της προηγούμενης κυβέρνησης Ντ Ρόβλια, που τότε «πιάστηκε στα πράσα» να κάνει ένα ρουσφετάκι. Με αυτά και με εκείνα, δεν είναι καθόλου παράξενο που η νέα κυβέρνηση έχει 48 μέλη από 36 που είχε η προηγούμενη.
Αφήσαμε για το τέλος ένα σχολιασμό που έρχεται σαν μια ακόμη απόδειξη του τίτλου αυτού του σημειώματος. Η νέα κυβέρνηση διαθέτει πλέον υπουργό διευκόλυνσης αποικιοκρατικών ξένων επενδύσεων, αλλά και υπουργό εξυπηρέτησης των εφοπλιστών. Ο πρώτος (Παμπούκης) έχει –εξ επαγγέλματος άλλωστε- εμπλακεί σε ό,τι πιο καταστρεπτικό έχει προωθηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα: από το ξεπούλημα του λιμανιού του Πειραιά στην COSCO μέχρι το ξεπούλημα στους Εγγλέζους του Κάβο Σίδερο στο Λασίθι. Από την άλλη, ήταν απαίτηση των ίδιων των εφοπλιστών η ανασύσταση του υπουργείου Ναυτιλίας (Διαμαντίδης, Τσουρή). Όμως δεν είναι μακριά η στιγμή που θα ακουστεί δυνατά και η λαϊκή απαίτηση «να φύγουν όλοι τους».
