Συνέντευξη στον Μιχάλη Σιάχο
Ο ευρύτατα γνωστός στη χώρα μας Ιταλός φιλόσοφος και συγγραφέας, Κοστάντσο Πρέβε, μίλησε στο Δρόμο για το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών, την κατάσταση που διαμορφώνεται στον ευρωπαϊκό Νότο, αλλά και στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν η άρνηση του κόμματος του ευρώ και μια γενική λαϊκή άρνηση της λιτότητας.
Αναφερόμενος στη δυνατότητα συντονισμού των λαών του Νότου, αλλά και της Αριστεράς, εμφανίζεται απαισιόδοξος, διαπιστώνοντας την επικράτηση αμηχανίας και φόβου, ενώ εκτιμά ότι σε μερικά χρόνια θα έχουμε μια καταστροφή, αφού το ευρώ, όπως χαρακτηριστικά τονίζει, δεν θα κρατήσει.
Ποιο είναι το μήνυμα που εισπράξατε από το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ιταλία;
Τα μηνύματα είναι πολλά, αλλά το ισχυρότερο είναι η άρνηση του κόμματος του ευρώ. Είναι μια γενική λαϊκή άρνηση της λιτότητας. Ηττήθηκε το κόμμα της λιτότητας, ηττήθηκε ο Μόντι. Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα. Το δεύτερο μήνυμα είναι η ψήφος διαμαρτυρίας που πήγε στον Γκρίλο. Είναι ψήφος διαμαρτυρίας εναντίον των προνομίων της πολιτικής ελίτ, η οποία στην Ιταλία είναι τόσο μαφιόζικη όσο και στην Ελλάδα. Τώρα έχουμε μια ασταθή κατάσταση. Δεν είναι καθαρό τι θα γίνει, αφού ένας μεγάλος συνασπισμός όπως πριν αποκλείεται.
Πώς εκτιμάτε τα ποσοστά που πήραν η Αριστερά και η Κεντροαριστερά;
Η λεγόμενη Αριστερά, που βρίσκεται σε βαθιά κρίση, δεν πέρασε το όριο και έμεινε εκτός Κοινοβουλίου. Η Κεντροαριστερά έχει τυπικά νικήσει, είναι, ας πούμε, το πρώτο κόμμα. Αλλά και ο Γκρίλο είναι πρώτο κόμμα…
Έχουμε και το φαινόμενο Μπερλουσκόνι, που επέστρεψε δυναμικά…
Για μένα δεν είναι φαινόμενο. Οι ξένοι δεν αντιλαμβάνονται σωστά τι είναι ο Μπερλουσκόνι. Νομίζουν ότι είναι κάτι σαν κωμωδία Ιταλιάνα, που έχει να κάνει μόνο με πόρνες και διαφθορά. Αλλά ο Μπερλουσκόνι αντλεί από τη δεξαμενή της παλιάς Δεξιάς. Της παλιάς Λαϊκής Δεξιάς… Δεν είναι ότι «επέστρεψε». Ο Μόντι αντίθετα εκφράζει μια πιο τεχνοκρατική και ευρωπαϊκή Δεξιά. Ο Μπερλουσκόνι δεν είναι «φαινόμενο», ήταν κάτι αναμενόμενο.
Ποιες είναι οι προοπτικές από εδώ και πέρα;
Επιτρέψτε μου να πω ότι δεν έχω ιδέα. Το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) πρέπει να κάνει συμμαχίες, αλλά με ποιον; Ο Μόντι ηττήθηκε και έχει πολύ λίγους βουλευτές. Αποτελούσε απλώς ένα εργαλείο της Ε.Ε. και των τεχνοκρατών του νεοφιλελευθερισμού. Ο Μπερσάνι, το PD, θέλει να ανοιχτεί προς τον Γκρίλο, αλλά ο Γκρίλο επιμένει, όπως και προεκλογικά, ότι δεν θα κάνει καμία συμμαχία. Έτσι η Ιταλία είναι χωρίς κυβέρνηση.
Αυτό έχει τρομάξει την Ευρώπη;
Ναι, πιστεύω ότι έχει τρομάξει την Ευρώπη. Ή για την ακρίβεια, έχει τρομάξει τη γραφειοκρατία της Ε.Ε. Το ευρώ είναι πολύ σκληρό, είναι ακόμα αρκετά ισχυρό, αλλά η γραφειοκρατία της Ε.Ε. έχει τρομάξει. Αυτό είναι σίγουρο…
Και χαλάει τα σχέδια της Μέρκελ για τη Γερμανική Ευρώπη;
Ακριβώς! Διότι η Μέρκελ δεν θέλει καμία διαπραγμάτευση με τις χώρες του Νότου. Αυτό το ξέρετε πολύ καλά εσείς οι Έλληνες. Λοιπόν, το αποτέλεσμα ζημιώνει τις προοπτικές της Μέρκελ και είμαστε μόνο στην αρχή. Αν διαβάζατε τις μεγάλες ιταλικές εφημερίδες, θα βλέπατε ότι βρίσκονται σε πανικό, διότι δεν υπάρχει προοπτική για την Ε.Ε., η οποία είναι παγιδευμένη. Είναι μια φυλακή και τίποτα άλλο. Ο λαός ψήφισε εναντίον της Ε.Ε. Η ψήφος στον Μπερλουσκόνι και στον Γκρίλο, είναι ψήφοι ενάντια στην Ε.Ε. Αυτό είναι φανερό. Ακόμη και ο Μπερλουσκόνι πήρε ψήφους διότι στράφηκε εναντίον της Ε.Ε. – απλώς δεν τολμά να το πει ανοιχτά.
Αποκαλούσε τον Μόντι σκυλάκι της Μέρκελ…
Ναι, τον έλεγε έτσι για ένα μήνα και τώρα αποκαλεί έτσι και τον Μπερσάνι, γιατί το PD είναι πράγματι το κόμμα της Ε.Ε., όπως είναι και στην Ελλάδα η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ. Ωστόσο, το κόμμα του Μπερσάνι είναι αδύνατον τώρα να συμμαχήσει με τον Μόντι. Ή ο Γκρίλο θα κάνει ένα βήμα προς την Ε.Ε. –πράγμα που πιστεύω ότι είναι πιθανό- ή πραγματικά δεν ξέρω τι θα γίνει.
Όλο το προηγούμενο διάστημα είχαμε κινητοποιήσεις σε Πορτογαλία, Ισπανία, πρόσφατα στη Βουλγαρία. Μετά και τις εκλογές στην Ιταλία, υπάρχει προοπτική, τουλάχιστον στο Νότο, ο λαός και σε δεύτερο επίπεδο η Αριστερά, να δώσουν κάποια διέξοδο;
Κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ σημαντικό, αλλά προσωπικά είμαι απαισιόδοξος. Στην Ελλάδα τώρα κυριαρχεί μια μεγάλη αμηχανία. Έχετε κινητοποιήσεις, έχετε διαδηλώσεις κ.λπ., αλλά η Ελλάδα είναι μπλοκαρισμένη. Ο λαός δεν θέλει τη λιτότητα, αλλά και δεν έχει αρκετή δύναμη για να την ανατρέψει. Πρόκειται για μια κατάσταση αναμονής.
Έχει ευθύνη γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ;
Εάν ήμουν Έλληνας θα είχα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ – αυτό είναι σίγουρο. Εγώ δεν πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ευθύνη για το μπλοκάρισμα. Κέρδισε ψήφους γιατί ένα τμήμα των ψηφοφόρων του είναι αριστεροί και ένα άλλο τμήμα διαμαρτυρήθηκε με την ψήφο του για το μαφιόζικο πολιτικό σύστημα. Και τα δύο αυτά, όμως, δεν κάνουν μια πολιτική γραμμή. Πιστεύω, λοιπόν, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα είναι μπλοκαρισμένος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ έχω τη λύση, ή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κάτι κακό. Στην Ελλάδα δεν είναι εύκολο να υπάρξει διέξοδος. Επίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε πολλές ψήφους γιατί έλεγε ότι δεν βγαίνουμε από το ευρώ και κάνουμε διαπραγμάτευση. Αλλά αυτό είναι αδύνατο. Η γραφειοκρατία της Ευρώπης δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο.
Αντίστοιχα και στην Ιταλία η Αριστερά είναι μπλοκαρισμένη, αλλά από το PD, που βρίσκεται πιο δεξιά από το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα. Το ξέρω ότι ακούγεται τρελό, αλλά είναι το κόμμα του ευρώ και της Ε.Ε. Οι παλιοί κομμουνιστές χάσανε την πίστη τους και πέρασαν στην από ’κει πλευρά.
Ο ευρωπαϊκός Νότος και η Αριστερά σε ποια βάση μπορούν να βρουν έναν κοινό βηματισμό;
Πιστεύω ότι μόνη διέξοδος είναι η έξοδος από το ευρώ, αλλά αυτήν τη στιγμή είναι όλοι τρομαγμένοι από την προοπτική αυτή. Για παράδειγμα, στη συνείδηση των Ελλήνων δραχμή σημαίνει φτώχεια και κίνδυνο από την Τουρκία. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε πολλές ψήφους και αποτελούσε μια ελπίδα, αλλά την τελευταία στιγμή, ο λαός ψήφισε για το ευρώ. Πιστεύω ότι σε μερικά χρόνια θα έχουμε μια καταστροφή, διότι το ευρώ –που ξαναλέω δεν είναι καλό για τις χώρες του Νότου- δεν θα κρατήσει.
Εκτιμάτε ότι υπάρχει περίπτωση εν μέσω μιας καταστροφής ο λαός να κινηθεί πιο δεξιά;
Στην Ιταλία δεν έχουμε Χρυσή Αυγή, η οποία είναι ελληνικό φαινόμενο. Βέβαια, μετά από κάποια χρόνια δεν ξέρω τι μπορεί να γίνει. Εάν η Αριστερά δεν είναι ικανή να δώσει μια διέξοδο, όλα μπορούν να συμβούν.
Οι αγανακτισμένοι σε Ισπανία, Ελλάδα και αλλού έκαναν μεγάλες κινητοποιήσεις θέτοντας ζητήματα δημοκρατίας. Θεωρείτε ότι η δημοκρατία θα είναι στο επίκεντρο το επόμενο διάστημα;
Οι λαοί έθεσαν το αίτημα μιας μεγάλης ανατροπής. Η δημοκρατία θα είναι, λοιπόν, κεντρικό ζήτημα. Δημοκρατία, σημαίνει ότι ο λαός θέλει να πάρει την πρωτοβουλία για ν’ αλλάξει τα πράγματα. Θέλει να το κάνει και το προσπαθεί με κινητοποιήσεις, διαδηλώσεις κ.λπ., αλλά έχουμε μπροστά μας τον τοίχο του ευρώ και της Μέρκελ. Έχω μια αίσθηση αδυναμίας. Ήλπιζα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να κάνει κάτι, αλλά κι αυτός είναι μπλοκαρισμένος. Είναι αδύνατο να διαπραγματευτεί με το νεοφιλελεύθερο σύστημα. Δεν ξέρω τι θα γίνει στο μέλλον.
Πώς βλέπετε την κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα;
Είμαι παλιός φίλος της Ελλάδας και κυριολεκτικά είμαι σε απόγνωση για την κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα σας. Η τηλεόραση εδώ, τις τελευταίες μέρες πριν τις εκλογές, έδειχνε την πείνα και τη φτώχεια στην Ελλάδα, για να στείλει το μήνυμα ότι «εάν δεν ψηφίσετε για το ευρώ, θα έχετε τη μοίρα της Ελλάδας». Η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε πριν από τις ιταλικές εκλογές ως φόβητρο. Αυτό εμένα, που είμαι φίλος της Ελλάδας, στην οποία και ζούσα, μου προξενεί απόγνωση. Θα ήθελα να στείλω καλύτερα μηνύματα, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να το κάνω…
Πραγματικά η κατάσταση είναι δραματική. Υπάρχει κόσμος που ζει από τα σκουπίδια…
… Και αυτό είναι κάτι καινούργιο. Στην Ελλάδα διαγράφεται ένα μέλλον απόγνωσης και ακόμα δεν βλέπω διέξοδο. Η Ιταλία είναι σα να βρίσκεται σε χειμερία νάρκη. Έχουμε ακόμα 2-3 χρόνια. Πολλοί ελπίζουν ότι θα υπάρξει μια καινούργια σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη, αν νικήσουν οι σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία, αλλά εγώ δεν το πιστεύω. Η Ε.Ε. είναι συνολικά οργανωμένη σε μια νεοφιλελεύθερη βάση που αναπαράγεται.
