Συνέντευξη του συγγραφέα Τέου Ρόμβου στον Βαγγέλη Μπέκα.
Ο Τέος Ρόμβος ταξίδεψε πολύ, βίωσε έντονες καταστάσεις αναζητώντας. Αλητείες, πειραματικές ταινίες. Στην αρχή Γαλλία, μετά Γερμανία. Τηλεόραση, σενάρια, κασέτες με λογοτεχνία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα άνοιξε το βιβλιοπωλείο Οκτάπους, το περιοδικό Τρύπα και το σημαντικότερο όλων: έγραψε μερικά συγκλονιστικά βιβλία. Γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά θεωρεί ότι «η πόλη έχει καταστραφεί οικιστικά, έχει γίνει απόλυτα εχθρική προς τους κατοίκους της».
Δεν το αποδέχτηκε και μετακινήθηκε στην επαρχία για να αφιερωθεί στο γράψιμο. Η απάντηση στο δίλημμα ανάμεσα στην αποκτήνωση της Αθήνας και στη συντήρηση της επαρχίας έρχεται, για τον Τέο Ρόμβο, «από ένα κόσμο που πάλλεται, δονείται, φλέγεται, κυρίως νέους ανθρώπους που δεν έχουν αλλοτριωθεί σε λογικές κέρδους, αντίθετα διαπνέονται από κοινωνιστικές ιδέες και αυτοί οι νέοι νοικιάζουν ή ακόμη καταλαμβάνουν χώρους που λειτουργούν αυτοδιαχειριζόμενοι και γίνονται σημεία συνάντησης, γνώσης, έκφρασης, πολιτισμού».
Ποια η σχέση του έργου σας με τη βιωματική γραφή;
Τα κείμενά μου είναι βιωματικά, είναι προσωπικές αφηγήσεις, καταστάσεις που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχω βιώσει.
Έτσι, άλλωστε, ξεκινάνε όλοι οι συγγραφείς, όταν, σαν παιδιά, επιθυμήσουν να αφηγηθούν κάτι που τους έκανε εντύπωση. Το γράψιμο, λοιπόν, είναι η συνέχεια των γραφτών εκείνου του παιδιού που θέλησε να μιλήσει για όλα όσα θαύμασε, για όλους τους ανθρώπους που συνάντησε, αγάπησε και εκείνους που χάθηκαν.
Αν ο Πλωτίνος Ροδοκανάκης ζούσε σήμερα, θα έσπαγε βιτρίνες;
Είμαι βέβαιος ότι αν ζούσε σήμερα θα ήταν ένας νέος διανοούμενος που θα «σκεφτόταν παγκόσμια και θα δρούσε τοπικά». Θα προσέφερε τις γνώσεις του εθελοντικά σε κάποιο αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι, ώστε να γίνει πιο βιώσιμη η γειτονιά του.
Ποιος ο ρόλος της τέχνης την εποχή της κρίσης;
Δεν έχω ιδέα για το τι κάνει η τέχνη στο σύνολό της. Λογικά, η τέχνη πρέπει να βρίσκεται σε διαρκή κρίση. Τώρα για το «συγγραφικό σπασμό», εγώ από πάντα ακολουθούσα κάποιους ανευλαβείς και αβόλευτους συγγραφείς που έζησαν τη ζωή τους ως πλάνητες, διότι και γω αλήτης αισθάνομαι, ακολούθησα τα χνάρια της Ιζαμπέλ Έμπερχαρντ, του Παναΐτ Ιστράτι, του Μπρούνο Τράβεν, τoυ Johannes Silk, τoυ Ντιν Μορίαρτι, της Αλπερτίν Σαραζέν, του Joerg Fauser, του Ντουλουόζ και του Th. Gourlikas (του αγαπημένου μου γάτου) που δεν ενδιαφέρονταν για κοινωνική καταξίωση και οικονομικές απολαβές…
Η σχέση σας με τον κινηματογράφο;
Χρόνια πριν σπούδασα κινηματογράφο και δούλεψα για καιρό στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Έγραψα σενάρια. Έπαιξα σε ταινίες. Η πιο σπουδαία κινηματογραφική δουλειά στην οποία συμμετείχα ήταν χωρίς αμφιβολία η ταινία Πέφτουν οι Σφαίρες σαν το Χαλάζι… που έγινε χάρη στην τρέλα του Νίκου Αλευρά ο οποίος είχε την τόλμη να ξεκινήσει μεγάλου μήκους ταινία χωρίς να υπάρχει σενάριο και κάθε βράδυ, τελειώνοντας το γύρισμα συζητούσαμε τι θα γυρίζαμε, την επόμενη μέρα. Ε, αυτό νομίζω ότι ήταν μια κορυφαία ανατρεπτική στιγμή στην κινηματογραφική λογική που υπόκειται σε χίλιες δυο οικονομικές και άλλες δεσμεύσεις. Από αυτό το καθημερινό αυθόρμητο γίγνεσθαι προέκυψε μια σπουδαία ταινία, γεμάτη αφέλεια, αμηχανία και αμεσότητα. Παρόμοια ταινία στη συντηρητική χώρα μας δεν ματάγινε και είχε τεράστια αποδοχή στις αίθουσες. Κι όμως, αυτή την ταινία την έκοψαν οι σκηνοθέτες στο πρώτο (και τελευταίο) Ελεύθερο Φεστιβάλ που διοργάνωσε η Εταιρεία Σκηνοθετών το 1977 στη Θεσσαλονίκη, και αργότερα στα 1984, μιαν αποφράδα νύχτα, όταν προγραμματίστηκε να προβληθεί στην κρατική τηλεόραση, κόπηκε λίγα λεπτά αφότου ξεκίνησε η προβολή της ,εξαιτίας θύελλας αντιδράσεων και πολιτικών παρεμβάσεων.
Ετοιμάζετε κάποιο νέο βιβλίο;
Ετοιμάζω ένα κατεξοχήν μίζερο, σκοτεινό και τρισάθλιο βιβλίο στο οποίο βουλιάζω καθημερινά τα τελευταία χρόνια και που θα είναι μάλλον το χειρότερο βιβλίο που έχω συγγράψει. Πρόκειται για την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, του τελευταίου πειρατή στο Αιγαίο κι αυτός ο συγγραφικός δυισμός που βιώνω καθημερινά με εξοντώνει. Για ώρες κατοικώ στο μυαλό ενός διεστραμμένου, αιμοσταγούς ανθρώπου που ζει με φοβερή ένταση και όταν επιστρέφω στην απλή ζωή μου νιώθω εντελώς στυμμένος.
Παράλληλα, όμως, εργάζομαι σε κάποια σχέδια άλλων βιβλίων, γράφω διαφορετικά κείμενα, και αυτό με ξεκουράζει. Ε, όλα αυτά δεν πληρώνονται σε χρήμα, και φυσικά δεν με νοιάζει γιατί αυτή είναι η ζωή μου.
Περαιώνοντας, καλώ τους ελάχιστους αναγνώστες των βιβλίων μου να μην περιμένουν απολύτως τίποτα από μένα και αν νιώθουν ότι τους έχω απογοητεύσει τους καλώ -όταν ψοφήσω- να κοπιάσουν μ’ ένα σφυρί ανά χείρας για να καρφώσουν τη νεκρόκασα…
Δραστηριοποιείστε στο οικολογικό Δίκτυο Αιγαίου. Μπορείτε να μας μιλήσετε γι αυτό;
Υπάρχουν νέα καλά για όλους εμάς που πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος είναι ένα ακόμα πλάσμα ανάμεσα σε αλλά πλάσματα που φιλοξενείται στον πλανήτη και δεν είναι επικυρίαρχος, ώστε να αντλεί διαρκώς τους πεπερασμένους φυσικούς πόρους και να σκέφτεται την ανάπτυξη στο διηνεκές.
Αυτό το μοντέλο οικονομικοκοινωνικού προσανατολισμού ετελεύτησε, παρήλθε ανεπιστρεπτί και ο πλανήτης Γη παίρνει την εκδίκησή του.
Υπάρχουν λοιπόν νέα καλά. Η οικονομική κρίση που πλήττει την παγκοσμιοποιημένη ανθρώπινη κοινότητα, αλλά και τη χώρα μας –εξειδικεύοντας, εξαιτίας ανικανότητας των κυβερνώντων και προσανατολισμού όλων ημών στο κέρδος, θα μας καταστήσει υποχρεωτικά λιγότερο καταναλωτικούς, συνεπώς λιγότερο καταστροφικούς προς τον πλανήτη και ίσως πιο στοχαστικούς για να σκεφτούμε, βαθύτερα, το λόγο της Ύπαρξης…
