Η είδηση για το βιασμό και τη δολοφονία του 11χρονου κοριτσιού από τη Βουλγαρία στο Ελαιοχώρι Αρκαδίας ήταν από αυτές που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη και πιθανόν να «έχει την τύχη» να μείνει στην επικαιρότητα για διάστημα μεγαλύτερο της μιας εβδομάδας. Δεν συμβαίνει το ίδιο με όλες τις περιπτώσεις βιασμών.
Συχνά περνούν στα ψιλά των εφημερίδων ανάλογες ειδήσεις, όπου τα θύματα μπορεί να είναι γυναίκες έως και 80 χρονών και τότε συναντούν –εκτός από τον αποτροπιασμό– και την εύλογη απορία, «μα, καλά, βιασμός μιας ογδοντάχρονης;», λες και οι γυναίκες ανάμεσα στις πολλές ημερομηνίες λήξης που διαθέτουν, πρέπει να διαθέτουν και κάποια ημερομη νία λήξης βιασμού. Άλλες περιπτώσεις, όπως εκείνη της κοπέλας στην Αμάρυνθο Ευβοίας πριν από λίγα χρόνια, όταν επανέρχονται στη δημοσιότητα παίρνουν εντελώς διαφορετική τροπή, γιατί συχνά το θύμα έχει υποχρεωθεί με διάφορους εκβιαστικούς τρόπους να ανακαλέσει τις αρχικές καταγγελίες.
Αν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες είναι ακριβείς, το μικρό κορίτσι στο Ελαιοχώρι ήταν από τη Βουλγαρία και η μητέρα του δούλευε μέχρι αργά φροντίζοντας ηλικιωμένους, ενώ ο δράστης ήταν ένας Αλβανός – υπόδειγμα για τη μικρή κοινωνία του χωριού. Πιθανόν στη συγκεκριμένη περίπτωση να εκδηλώνονται και άλλες αντιθέσεις ανάμεσα σε παλιούς και νέους μετανάστες ή ανάμεσα σε διαφορετικές εθνικές καταγωγές. Το βέβαιο είναι ότι αυτό το έγκλημα διαπράχθηκε σε ένα σκηνικό ανέχειας και κοινωνικής αγριότητας που ενδεχομένως ερμηνεύει και την ακρότητά του (πνιγμός στο πηγάδι). Οι βιασμοί, ωστόσο, συμβαίνουν σε όλα τα κοινωνικά περιβάλλοντα.
Η κοινή γνώμη, βέβαια, φρίττει μπροστά σε εγκληματίες, όπως ο 40χρονος δράστης του πρόσφατου εγκλήματος στο Ελαιοχώρι ή τους θεωρεί προβληματικές προσωπικότητες που χρήζουν ιατρικής παρακολούθησης κι ακόμα δεν αποκλείεται να πιστεύει κατά βάθος ότι σε κάτι θα έφταιξε και το θύμα γιατί δεν πρόσεξε ή γιατί προκάλεσε ή γιατί ήταν απλώς άτυχο. Πλήθος «αστείων» σχετικών με τη σεξουαλική πράξη ως καταναγκασμό ή ως τιμωρία κυκλοφορούν στις παρέες των ανδρών και συχνά και των γυναικών.
Η εξατομίκευση, τελικά, είναι μια βολική λύση για τις ενοχές όλων μας. Γιατί με αυτή συγκαλύπτεται το γεγονός ότι η βία εναντίον των γυναικών σε όλες τις μορφές της και το αποκορύφωμα αυτής, ο βιασμός, αποτελεί το σκληρό πυρήνα της γυναικείας καταπίεσης. Ο βιασμός, επομένως, είναι ένα κοινωνικό έγκλημα που διαπράττεται στον ιδιωτικό χώρο και γι’ αυτό δύσκολα θεωρείται «πολιτικό». Άλλωστε, πρόσφατες έρευνες του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού έχουν δείξει ότι οι δράστες των περιστατικών κακοποίησης ανηλίκων κατά το ένα τρίτο προέρχονται από το στενό οικογενειακό πυρήνα του θύματος, κατά το ένα τρίτο από τον περίγυρο της πυρηνικής οικογένειας και κατά το ένα τρίτο είναι άγνωστα προς το θύμα πρόσωπα (Ελευθεροτυπία, 25/8/2010).
Το παλιό σύνθημα των φεμινιστριών του ’80 «κάθε γυναίκα μπορεί να βιαστεί, όλες μαζί να σπάσει η σιωπή» ξαναβρίσκει την τραγική επικαιρότητά του 30 χρόνια μετά και μάλιστα σε μια κοινωνία με διαμορφωμένους όρους έκρηξης κάθε μορφής αντιθέσεων.
Η κοινωνική αγριότητα γύρω μας θα εντείνεται. Μαχόμαστε εναντίον της σε όποια εκδήλωσή της, γιατί όλα τα μικρά κορίτσια πρέπει να μπορούν να επιστρέφουν στο σπίτι τους, γιατί όλα τα μικρά κορίτσια έχουν δικαίωμα να γίνουν γυναίκες!
Αν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες είναι ακριβείς, το μικρό κορίτσι στο Ελαιοχώρι ήταν από τη Βουλγαρία και η μητέρα του δούλευε μέχρι αργά φροντίζοντας ηλικιωμένους, ενώ ο δράστης ήταν ένας Αλβανός – υπόδειγμα για τη μικρή κοινωνία του χωριού. Πιθανόν στη συγκεκριμένη περίπτωση να εκδηλώνονται και άλλες αντιθέσεις ανάμεσα σε παλιούς και νέους μετανάστες ή ανάμεσα σε διαφορετικές εθνικές καταγωγές. Το βέβαιο είναι ότι αυτό το έγκλημα διαπράχθηκε σε ένα σκηνικό ανέχειας και κοινωνικής αγριότητας που ενδεχομένως ερμηνεύει και την ακρότητά του (πνιγμός στο πηγάδι). Οι βιασμοί, ωστόσο, συμβαίνουν σε όλα τα κοινωνικά περιβάλλοντα.
Η κοινή γνώμη, βέβαια, φρίττει μπροστά σε εγκληματίες, όπως ο 40χρονος δράστης του πρόσφατου εγκλήματος στο Ελαιοχώρι ή τους θεωρεί προβληματικές προσωπικότητες που χρήζουν ιατρικής παρακολούθησης κι ακόμα δεν αποκλείεται να πιστεύει κατά βάθος ότι σε κάτι θα έφταιξε και το θύμα γιατί δεν πρόσεξε ή γιατί προκάλεσε ή γιατί ήταν απλώς άτυχο. Πλήθος «αστείων» σχετικών με τη σεξουαλική πράξη ως καταναγκασμό ή ως τιμωρία κυκλοφορούν στις παρέες των ανδρών και συχνά και των γυναικών.
Η εξατομίκευση, τελικά, είναι μια βολική λύση για τις ενοχές όλων μας. Γιατί με αυτή συγκαλύπτεται το γεγονός ότι η βία εναντίον των γυναικών σε όλες τις μορφές της και το αποκορύφωμα αυτής, ο βιασμός, αποτελεί το σκληρό πυρήνα της γυναικείας καταπίεσης. Ο βιασμός, επομένως, είναι ένα κοινωνικό έγκλημα που διαπράττεται στον ιδιωτικό χώρο και γι’ αυτό δύσκολα θεωρείται «πολιτικό». Άλλωστε, πρόσφατες έρευνες του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού έχουν δείξει ότι οι δράστες των περιστατικών κακοποίησης ανηλίκων κατά το ένα τρίτο προέρχονται από το στενό οικογενειακό πυρήνα του θύματος, κατά το ένα τρίτο από τον περίγυρο της πυρηνικής οικογένειας και κατά το ένα τρίτο είναι άγνωστα προς το θύμα πρόσωπα (Ελευθεροτυπία, 25/8/2010).
Το παλιό σύνθημα των φεμινιστριών του ’80 «κάθε γυναίκα μπορεί να βιαστεί, όλες μαζί να σπάσει η σιωπή» ξαναβρίσκει την τραγική επικαιρότητά του 30 χρόνια μετά και μάλιστα σε μια κοινωνία με διαμορφωμένους όρους έκρηξης κάθε μορφής αντιθέσεων.
Η κοινωνική αγριότητα γύρω μας θα εντείνεται. Μαχόμαστε εναντίον της σε όποια εκδήλωσή της, γιατί όλα τα μικρά κορίτσια πρέπει να μπορούν να επιστρέφουν στο σπίτι τους, γιατί όλα τα μικρά κορίτσια έχουν δικαίωμα να γίνουν γυναίκες!
* Η Γιάννα Γιαννουλοπούλου
είναι γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
είναι γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σχόλια
