Συνέντευξη στον Χρήστο Γιοβανόπουλο.
Η μαζικότητα και δυναμική της εκπαιδευτικής πορείας της 4ης Νοεμβρίου, όπως συμπυκνώθηκε στην κατάληψη των κεντρικών γραφείων των Συντηρητικών, έπιασε απροετοίμαστο και θορύβησε τόσο το κατεστημένο της Μεγάλης Βρετανίας, ώστε η φράση της Κλερ Σόλομον, προέδρου του Συλλόγου Φοιτητών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου πως αυτό «ήταν μόνο η αρχή» να προβάλλεται σαν απειλή την επόμενη στο πρωτοσέλιδο του Guardian.
Μαζί με τον Independent, και υπό τον τίτλο Νέα Πολιτική, ανακοίνωναν το τέλος της κοινωνικής συναίνεσης στην κυβερνητική συμμαχία Συντηρητικών-Φιλελεύθερων Δημοκρατών. Τα γεγονότα αύξησαν την αυτοπεποίθηση του κινήματος που ετοιμάζει τις νέες του πανεθνικές δράσεις (ήδη το Πανεπιστήμιο του Σάσεξ βρίσκεται υπό κατάληψη), αλλά και την αντεπίθεση της κυβέρνησης που δημοσίευσε τις φωτογραφίες παιδιών, από τις κάμερες μέσα στο κτίριο Μίλμπανκ, σαν καταζητούμενων για παραδειγματισμό για να προλάβει τα χειρότερα. Καθώς όλοι ετοιμάζονται για τον επόμενο γύρο, βρεθήκαμε με την Κλερ, που το καλοκαίρι είχε βρεθεί κοντά μας στο Φεστιβάλ Resistance, στο Λονδίνο, αυτή τη φορά για τις δικές της εκτιμήσεις.
Η διαδήλωση της 4ης Νοεμβρίου ήταν η μεγαλύτερη φοιτητική διαδήλωση εδώ και δεκαετίες. Μπορείς να μας εξηγήσεις πώς προέκυψε, κάτω από ποιες συνθήκες και γιατί τώρα;
Τα τελευταία δύο χρόνια οι κυβερνήσεις προτείνουν μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν, άρδην, το εκπαιδευτικό σύστημα με βαθιά αρνητικές συνέπειες για τους φοιτητές, ειδικά αυτούς από τα χαμηλότερα στρώματα. Θέλουν να εφαρμόσον αυτό που αποκαλούν κάποιοι «παιδεία δύο ταχυτήτων», που σημαίνει ότι οι πιο πλούσιοι μπορούν να πάνε στο πανεπιστήμιο ευκολότερα απ’ τους φτωχούς και λόγω οικονομικών δυνατοτήτων και λόγω των κριτηρίων εισαγωγής. Προτείνεται η αύξηση των διδάκτρων από 3.000 και πάνω το χρόνο σήμερα, σε 6-9.000 στερλίνες. Στην πραγματικότητα όλα τα πανεπιστήμια θα τα αυξήσουν στις 9.000 γιατί αν τα κρατήσουν χαμηλότερα θα είναι σαν να δηλώνουν ότι δεν είναι τόσο καλά σαν αυτά που χρεώνουν 9.000.
Όταν τις προηγούμενες μέρες οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (Φ-Δ) πρότειναν τα παραπάνω μέτρα, η κατάσταση στράφηκε εναντίον τους, γιατί πριν από τις εκλογές του Μαΐου έλεγαν ότι θα καταργήσουν τα δίδακτρα, καθώς για χρόνια υποστήριζαν τη δωρεάν παιδεία… Τρεις ημέρες πριν, ανακοίνωσαν ότι είχαν μυστικά σχέδια πριν από τις εκλογές να καταργήσουν το ανώτατο όριο στα δίδακτρα αυξάνοντάς τα. Άρα, ψεύδονταν αδιάντροπα… Κατάφεραν, έτσι, να προσελκύσουν πολλούς φοιτητικούς συλλόγους στην καμπάνια τους, με πολλούς φοιτητές να μετακινούνται από τους Συντηρητικούς και βασικά από τους Εργατικούς και να ψηφίζουν Φ-Δ, προκειμένου να έχουν δωρεάν εκπαίδευση.
Η διαδήλωση της προτελευταίας βδομάδας οργανώθηκε από την Εθνική Φοιτητική Ένωση (NUS) και την Ένωση Διδασκόντων των Κολεγίων και Πανεπιστημίων (UCU). Ήταν η πρώτη διαδήλωση που οργανώθηκε μετά από χρόνια από την παραδοσιακά διστακτική σε τέτοιες ενέργειες NUS… Ήταν μία σημαντική κίνηση, καθώς η NUS κατάλαβε πως τα προτεινόμενα μέτρα ήταν πολύ επικίνδυνα και έπρεπε να ανησυχήσει για τη δημόσια εκπαίδευση. Όρισαν τη διαδήλωση Τετάρτη που, συνήθως, δεν ευνοεί τη μαζικότητα και περίμεναν 10 με 15.000 άτομα. Στην πραγματικότητα, συμμετείχαν 50-70.000 και η οργή ήταν πολύ εμφανής. Συμμετείχαν φοιτητές, καθηγητές, κόσμος που τους υποστήριζε, μεγαλύτεροι σε ηλικία. Ήταν μία σημαντική διαδήλωση γιατί, πράγματι, τόνισε το γεγονός πως δεν είναι μόνο η εκπαίδευση που πλήττεται. Πλήττονται, επίσης, τα προγράμματα στέγης, πρόνοιας, οι συντάξεις κ.ά.
Ποιες ήταν οι πολιτικές συνέπειες των γεγονότων για την κυβέρνηση και για την ανάπτυξη αντιστάσεων στις περικοπές έξω από τα πανεπιστήμια;
Η συγκεκριμένη διαδήλωση ήταν πανεκπαιδευτική. Είναι, όμως, η μεγαλύτερη διαδήλωση ενάντια στις περικοπές για μια ολόκληρη γενιά. Υπήρξαν, πρόσφατα, μία σειρά από διαδηλώσεις, μικρότερες αλλά επίσης σημαντικές, οργανωμένες από διάφορες οργανώσεις όπως η Συμμαχία της Αντίστασης, συνδικάτα κ.ά. που συνένωσαν διάφορους τομείς που πλήττονταν.
Νομίζω πως το γεγονός ότι κανείς δεν περίμενε τόσο μεγάλη συμμετοχή δείχνει μία σειρά από πράγματα. Πρώτον, την αφελή άποψη της κυβέρνησης και υποθέτω και της NUS, ότι οι φοιτητές δεν ενδιαφέρονται, ότι είναι απαθείς. Δείχνει ότι δεν βλέπουν πως (οι φοιτητές) διαδηλώνουν τα τελευταία χρόνια για μια σειρά ζητήματα, από τον πόλεμο στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, τη Γάζα, συμμετέχουν σε πορείες γυναικών, νομίζουν ότι οι φοιτητές δεν κάνουν τίποτα, δεν συμμετέχουν πουθενά.
Το δεύτερο είναι ότι εξαιτίας του συντηρητισμού των συνδικάτων και των φοιτητικών συλλόγων για πολλά χρόνια τώρα, ξεσηκώθηκε ένα ολόκληρο κομμάτι φοιτητών που δεν το ενδιαφέρουν οι γραφειοκρατικοί σύλλογοι.
Είναι ένα κίνημα των φοιτητών από την βάση, που αναδύθηκε λόγω των πραγματικών υλικών συνθηκών που ήδη τους επηρρεάζουν και στις οποίες αντιδρούν ανάλογα. Τα παιδιά που ανέβηκαν στην ταράτσα των γραφείων των Συντηρητικών, κάτι που ήταν πολύ αυθόρμητο με συμμετοχή διάφορου κόσμου, έστειλαν ένα SMS στους δημοσιογράφους που έλεγε πως η ενέργειά τους αυτή έγινε προς υποστήριξη των εργαζόμενων στο Δημόσιο και αυτό ανακοινώθηκε στα ΜΜΕ, σχεδόν αυτόματα.
Ήταν πολύ σημαντικό και ήταν ένα από τα πρώτα μηνύματα προς την κοινωνία που, φυσικά, η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ προσπάθησαν να κρύψουν.
Το αξιοσημείωτο είναι πως στη διαδήλωση συμμετείχε μεγάλος αριθμός παιδιών κάτω από 18 χρονών, μαθητές της δευτεροβάθμιας ή μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Όχι μόνο είναι αυτοί που θα πληρώνουν αυξημένα δίδακτρα, αλλά είναι αυτοί που διώκονται γενικότερα, μέσω των ASBOS (Ενταλμάτων για Αντικοινωνική Συμπεριφορά), των επιδρομών εξακρίβωσης στοιχείων, που πλήττονται από τις περικοπές οικονομικής ενίσχυσης προς την οικογένεια για κάθε μαθητή, που ήταν μόλις 30 λίρες το μήνα και τώρα καταργήθηκε, οπότε είναι πράγματι πολύ θυμωμένοι.
Πώς απαντάς στις πιέσεις που δέχεται το κίνημα για την «βίαιη» αυτή ενέργειά του; Νομίζεις ότι θα το επηρεάσουν;
Νομίζω ότι εύκολα μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι αν δεν υπήρχε αυτή, πιθανόν να είχαμε 30 δευτερόλεπτα στις ειδήσεις που θα έλεγαν «κοιτάξτε τους φοιτητές να διαδηλώνουν ειρηνικά», ενώ τώρα συζητιέται σε όλα τα κανάλια και τον Τύπο. Με αυτό δεν υποστήριζω τη βία, αλλά νομίζω ότι πρέπει να αμφισβητήσουμε το ίδιο το επιχείρημα της κυρίαρχης τάξης πως αυτό ήταν μία βίαιη επίθεση. Η πλειοψηφία των φοιτητών που ήταν εκεί, σε αυτό το κομμάτι της διαδήλωσης, 5-10.000, χόρευαν και τραγουδούσαν, έπαιζαν μουσική, έκαναν πικ νικ, άναβαν φωτιές για να ζεσταθούν, είχαν δημιουργήσει όλοι μαζί μία ατμόσφαιρα πανηγυριού. Όταν κάποια στιγμή ρίχτηκε ένας πυροσβεστήρας από την ταράτσα, όλοι το βρήκαν ηλίθιο και άρχισαν να φωνάζουν σταματήστε να πετάτε μαλακίες, υπάρχει στο youtube. Αυτό δείχνει, νομίζω, το κύριο μύνημα της δράσης αυτής ήταν ότι ήμαστε εκεί για να αντισταθούμε στην επίθεση στην εκπαίδευση, και ο έτσι κόσμος τώρα λέει «μιλάτε για τη βία και διαμαρτύρεστε για μερικά σπασμένα παράθυρα, αλλά καταστρέφετε το εκπαιδευτικό σύστημα».
Τι σχεδιάζετε από εδώ και πέρα;
Πολλές ομάδες συναντιούνται αυτή τη στιγμή, από αναρχικούς και αυτόνομους μέχρι σοσιαλιστές και ό,τι βρίσκεται ανάμεσα, για να συζητήσουν πώς να προχωρήσουμε. Νομίζω ότι η πορεία αυτή έδωσε ώθηση στο κίνημα, του έδωσε αυτοπεποίθηση και τη σπίθα που χρειαζόταν για να πει ότι πρέπει να δουλέψουμε μαζί. Δεν νομίζω ότι πράγματι περίμενε κανείς να εξελιχθούν τα πράγματα έτσι την Τετάρτη, ούτε οι οργανωμένες δυνάμεις. Δεν λέω ότι ήρθε εξ ουρανού ή αυθόρμητα, γιατί δεν μου αρέσει ο όρος -πάντα υπάρχει κάποιος που παίρνει την πρωτοβουλία-, αλλά σίγουρα είχε την αίσθηση του αυθόρμητου ό,τι έγινε. Τώρα νομίζω είναι η στιγμή… να σκεφτούμε πώς θα μπορέσουμε να χτίσουμε πάνω στην ενεργητικότητα και το θυμό και να τα μετατρέψουμε σε κάτι που θα δώσει στον κόσμο την αυτοπεποίθηση να αντισταθεί όπου βρίσκεται, στη δουλειά του, στις σχολές κ.λπ.
Καλούμε σε καταλήψεις, και σε κάποιες αρχικές κουβέντες που είχαμε είπαμε ότι σε αυτές θα πρέπει να καλέσουμε τις άλλες καμπάνιες ενάντια στις περικοπές να συμμετέχουν. Στο Goldsmith χτες είχαν μία συνάντηση προετοιμασίας. Συγκεντρώθηκαν 120 άνθρωποι και αυτό είναι ένα μικρό πανεπιστήμιο (στο νοτιο-ανατολικό Λονδίνο). Έχουμε καλέσει πανεθνική αποχή για τις 24 Νοέμβρη, μέρα που επρόκειτο να ανακοινωθεί στη βουλή η απόφαση για τον πρώτο γύρο των περικοπών, αλλά μόλις χθες ανακοινώθηκε ότι μάλλον αλλάζει. Δεν ξέρουμε για πότε, γιατί ο Κλεγκ (ηγέτης των Φ.Δ. και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης) θέλει να ψηφιστούν όσο πιο γρήγορα γίνεται. Η μέρα πανεθνικής αποχής έγινε πανεθνική μέρα δράσης. Τα ΜΜΕ και οι διευθύνσεις των σχολών… σίγουρα θα παρακολουθούν κάθε ενέργειά μας και γι’αυτό θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για το τι μήνυμα και τι δράσεις θα αναπτύξουμε. Χρειάζεται να ενώσουμε το κίνημα και όχι να το διασπάσουμε. Η ανακοίνωση του προέδρου της NUS που καταδικάζει ως απαράδεκτους, εξτρεμιστές κ.λπ. τους διαδηλωτές υιοθετήθηκε από τα ΜΜΕ και βασικά εκφράζει τη γραμμή τους, αντί ο πρόεδρος της NUS να καταδικάζει την κυβέρνηση και όχι το κίνημα. Έτσι, στην εθνική μέρα δράσης ο Σύλλογος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου οργανώνει ένα καρναβάλι δημιουργικής αντίστασης ενάντια στις περικοπές, με πορεία, με μουσική και δρώμενα στην Πλατεία Τραφάλγκαρ όλη την ημέρα. Αλλού υπάρχουν άλλα σχέδια.
