Επιμέλεια: Βάννα Σφακιανάκη
Όσο προχωρούσαν τα έργα της «μικρής διασύνδεσης» της Κρήτης με την Πελοπόννησο, τόσο στη χερσόνησο του θρυλικού Καβο-Μαλιά «ωρίμαζαν» τα υπό αξιολόγηση αιολικά έργα. Σημειωμένοι αρχικά στο χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) με χρώμα κίτρινο, 19 αιολικοί σταθμοί με 170 ανεμογεννήτριες, έχοντας αποκτήσει άδειες παραγωγής σημειώνονται πλέον με χρώμα πράσινο και δημιουργούν ένα «τείχος» ανεμογεννητριών μήκους 25 χλμ από το κάστρο της Μονεμβασιάς έως το ακρωτήριο του Μαλέα. Οι δύο πρώτες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στις θέσεις «Κριθίνα» (12 MW) και «Αγία Κυριακή» (15 MW) της Δ.Ε. Βοιών του Δήμου Μονεμβασιάς, προκάλεσαν τεράστιες αντιδράσεις που ήρθαν να προστεθούν σε ένα πλούσιο ιστορικό κινητοποιήσεων που εκδηλώνονται εδώ και πολλά χρόνια στην περιοχή.
Προβλέψεις για δρόμους και δίκτυα
Η Δευτέρα του Πάσχα του 2008, εορτάστηκε στον –τότε- Δήμο Βοιών με συγκέντρωση διαμαρτυρίας πάνω από 4.000 κατοίκων, ενάντια στα σχέδια κατασκευής ιδιωτικής μονάδας φυσικού αερίου 460 MW, λιμανιού και εγκαταστάσεων τροφοδοσίας, απέναντι από τις διάσημες παραλίες της Ελαφονήσου. (1)
Το έργο δεν προχώρησε, όμως στο τέλος της ίδιας χρονιάς το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των ΑΠΕ χαρακτήρισε τη χερσόνησο του Μαλέα μαζί με τη Βοιωτία, την Εύβοια και την Ανατολική Θράκη ως Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ), περιοχές δηλαδή όπου θα επιτρεπόταν να εγκατασταθούν διπλάσιες σε πυκνότητα ανεμογεννήτριες απ’ ότι στη υπόλοιπη χώρα. Κοινό μυστικό ήταν τότε και κατακρίθηκε από πολλούς, ότι η επιλογή των περιοχών αυτών έγινε αποκλειστικά με βάση το επενδυτικό ενδιαφέρον.
Για να κατασκευαστούν αιολικοί σταθμοί είναι απαραίτητο να υπάρχουν ηλεκτρικά δίκτυα και δρόμοι πρόσβασης στις ανέγγιχτες περιοχές. Γι’ αυτό το Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ προνόησε έτσι ώστε οι περιοχές ΠΑΠ να «εξυπηρετηθούν» κατά προτεραιότητα τόσο με επέκταση του ηλεκτρικού Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας, όσο και με κατασκευή τοπικών οδικών δικτύων. (2)
Η «απόμερη» χερσόνησος του Μαλέα έρχεται τελευταία ανάμεσα στις τρεις περιοχές ΠΑΠ να υποστεί την επέλαση των αιολικών σταθμών κι αυτό εκπληρώνεται χάρη στο χερσαίο δίκτυο από τα Βάτικα μέχρι τους Μολάους, της «μικρής διασύνδεση» της Κρήτης. Το έργο αυτό έγινε κυρίως για να εγκατασταθούν νέα έργα ΑΠΕ και στις δύο πλευρές και για να αξιοποιηθούν νέες συμβατικές μονάδες φυσικού αερίου (στην Πελοπόννησο), σε αντικατάσταση παλαιών πετρελαϊκών μονάδων (της Κρήτης), που επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση να σταματήσει η λειτουργία τους. Επιλέχθηκε να τροφοδοτηθεί η Κρήτη από τις μονάδες της Πελοποννήσου όπου -σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων – «παράγεται περίπου το 8% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας της Δ.Ε.Η. πανελλαδικά με τη συμβολή των θερμοηλεκτρικών και υδροηλεκτρικών σταθμών στη Μεγαλόπολη και τον Λάδωνα αντίστοιχα» ενέργεια που δεν καταναλώνεται την Πελοπόννησο που είναι «περιοχή εξαγωγική, κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους».(3)
Ειδική πρόβλεψη για παράκαμψη των περιβαλλοντικών κριτηρίων
Δεν είναι γνωστό και αξίζει να σημειωθεί, ότι στην αρχική καταγραφή του δικτύου Natura σε επιστημονικό κατάλογο, υπήρχαν περισσότερες περιοχές από αυτές που τελικά εντάχθηκαν. Εξαιρέθηκαν περιοχές σε όλη την Ελλάδα που θα εμπόδιζαν «έργα προτεραιότητας». Μια τέτοια περιοχή αποτελεί και η χερσόνησος του Μαλέα που ενώ προβλεπόταν να ενταχθεί εξ ολοκλήρου στο δίκτυο, στη συνέχεια εξαιρέθηκε το ανατολικό της τμήμα.
Όπως σημειώνουν 15 περιβαλλοντικές οργανώσεις «Δρομολογείται δυστυχώς η αδειοδότηση εκατοντάδων ανεμογεννητριών στη βάση κούφιων μελετών σε μια περιοχή με μια σημαντική ιστορικότητα, πολυτραγουδισμένη από τον Όμηρο, τον Στράβωνα και άλλους αρχαίους ως τους σύγχρονους λογοτέχνες. Μια χερσόνησο με έναν κάβο θρύλο και έναν φάρο οδηγό στην πορεία του χρόνου. Προικισμένο με πλούσια και σπάνια χλωρίδα και πανίδα και τοπία ανέγγιχτης, άγριας ομορφιάς. Με ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον, το οποίο υποστηρίζεται από την ύπαρξη του Γεωπάρκου Αγίου Νικολάου με το ανεκτίμητης επιστημονικής σπουδαιότητας απολιθωμένο δάσος και με την ύπαρξη μιας πληθώρας σπηλαίων, ένα εκ των οποίων και το σπάνιας ομορφιάς αξιοποιημένο σπήλαιο του Αγίου Ανδρέα Καστανιάς. Με το Γερμανικό Παρατηρητήριο, μνημείο της σύγχρονης ιστορίας του τόπου και με ένα σύνολο σχεδόν 40 βυζαντινών ναϊδρίων και ασκηταριών που δικαίως του έχουν αποδώσει τον τίτλο Μικρό Άγιο Όρος.» (4)
Αρνητικά γνωμοδότησε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μονεμβασίας. Ο Δήμαρχος Ηρακλής Τριχείλης ξεκαθάρισε ότι σε περίπτωση έγκρισης των Μελετών, ο Δήμος θα προσφύγει εναντίον των αποφάσεων στο Συμβούλιο της Επικρατείας, (5) ενώ από την Oμοσπονδία Bατικιώτικων Συλλόγων Λακώνων Αττικής καταγγέλλεται και τρικ κατάτμησης έργων της ίδιας εταιρείας προκειμένου να αποφευχθεί η ενιαία περιβαλλοντική αδειοδότησή τους. (6)
Από τον Ορειβατικό Σύλλογο Μονεμβασίας Μολάων Νεάπολης συγκεντρώνονται υπογραφές
(1) «Όχι» των κατοίκων σε μονάδα ηλεκτροπαραγωγής απέναντι από την Ελαφόνησο
(2) Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ, άρθρο 23, παρ Γ1, Γ3.
(3) Για την ενεργειακή διασύνδεση Πελοποννήσου – Κρήτης
(4) Κοινό Δελτίο Τύπου: Ο θρυλικός Καβομαλιάς απειλείται – SAVE MALEAS!
(5) Απορρίπτει τα αιολικά στον Μαλέα και ο Δ. Μονεμβασίας
(6) Το τρικ με τα αιολικά: Πως καταστρατηγούνται οι περιβαλλοντικοί νόμοι
