Την Πέμπτη το απόγευμα οι καλλιτέχνες έκαναν τη δική τους αρχή: Με προαπαιτούμενο την αξιοπρέπεια βγήκαν στους δρόμους για να ζητήσουν την ανατροπή του Μνημονίου. Με μια ευφάνταστη και εξαιρετικά συγκινητική διαδήλωση – δρώμενο όρθωσαν ένα ιδιότυπο πολιτικό και αισθητικό «όχι» απέναντι στην αιχμαλωσία των πειρατικών χρηματιστηριακών οίκων που αξιολογούν το παρόν και υποθηκεύουν το μέλλον της χώρας.
Απαίτησαν ένα δίκαιο παρόν, έστειλαν μήνυμα αλληλεγγύης στις στρατιές των εργαζομένων και των ανέργων, ζήτησαν την ηθική, πολιτική και πολιτιστική αναδημιουργία του τόπου. Συμβολή σ’ αυτόν τον ωραίο αγώνα που ξεκίνησε απ’ τα κάτω, αποτελούν οι δηλώσεις που έκαναν στον Δρόμο η Μάνια Παπαδημητρίου, η Μαρία Βλαντή, η Δήμητρα Σιατερλή, ο Ισαάκ Σούσης, ο Γιώργος Ζιόβας και ο Κίμων Ρηγόπουλος.
Μάνια Παπαδημητρίου: Μας έχουν μετατρέψει σε παράσιτα…
Η συμμετοχή μου για την εκδήλωση εναντίον του Mνημονίου έχει συμβολικό χαρακτήρα και δηλώνει τη θέση μου για την ανάγκη να βγούμε οι καλλιτέχνες στους δρόμους…
Αυτά που γίνονται στη χώρα μας είναι πρωτοφανή. Καταλύουν κάθε έννοια κοινωνικού κράτους, εξαθλιώνοντας μεγάλη μερίδα πολιτών. Όσο για μας, τους καλλιτέχνες, έχουν φροντίσει να μας μετατρέψουν σε παράσιτα εδώ και πάρα πολύ καιρό. Δουλεύουμε, εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον, με ολοένα και χειρότερους όρους… Κοροϊδευόμαστε ότι έχουμε συλλογικές συμβάσεις, ενώ στην πραγματικότητα εργαζόμαστε με όρους φεουδαρχίας και όταν έρχεται η ώρα να ασφαλιστούμε, να πάρουμε τα επιδόματα που μας αναλογούν, να ζητήσουμε τα νόμιμα φάρμακα και τις εξετάσεις που θα όφειλε το κράτος να μας παρέχει ακούμε συνεχώς «δεν δικαιούστε το ένα και δεν δικαιούστε το άλλο», ενώ και δουλέψαμε και τις εισφορές μας τις δώσαμε και τον ιδρώτα μας χύσαμε για την τέχνη, όχι μία, αλλά πολλές φορές. Την ίδια ώρα, υπάρχουν άνθρωποι, που ολοένα πλουτίζουν, ενώ δεν παράγουν τίποτα, σε διάφορους τομείς και απολαμβάνουν ευκαιρίες και προσφορές τις οποίες μοιράζονται με τους ομολόγους τους με απολύτως αδιαφανείς τρόπους.
Αυτά, εδώ και χρόνια.
Και τώρα έρχεται το Μνημόνιο, να μας πει πως είμαστε συνένοχοι όλοι οι Έλληνες μαζί, για τις ρεμούλες μερικών. Κατεβαίνω στο δρόμο για να δηλώσω την οργή μου γι’ αυτό το άδικο. Όχι, δεν νιώθω συνένοχη με κανέναν απ αυτούς που διατείνονται ότι «μαζί τα φάγαμε». Τίποτα δεν φάγαμε μαζί.Μόνοι τους έφαγαν κάποιοι, και συνεχίζουν να τρώνε, τα χρήματα που η Ευρώπη και οι ΗΠΑ έδιναν και δίνουν στη χώρα μας, ως αντάλλαγμα για την αγορά από αυτούς όλο και περισσότερων εξοπλιστικών συστημάτων. Κονδύλι που, όλως τυχαίως, ποτέ δεν μειώνεται στον προϋπολογισμό! Αίσχος!
Ισαάκ Σούσης: H μνήμη της ύπαρξης
Για όποιον ακολουθεί την μαρξιστική ερμηνεία της ιστορίας απαρέγκλιτα, η εθνική κυριαρχία συνιστά το πρόσχημα για τον διαμοιρασμό της εργατικής και παραγωγικής δύναμης στα κέντρα που διαχειρίζονται και διεκδικούν τον παγκόσμιο πλούτο. Συνιστά, δηλαδή, η εθνική κυριαρχία μια εφαρμογή της ιδιοκτησίας που κατανέμεται σε αυτούς που κάθε φορά μπορούν χάρη στον πλούτο, ή στην γνώση τους να ασκούν την πειθαναγκαστική υποταγή των μαζών εκμεταλλευόμενοι την έλλειψη πόρων και τρόπων των ξέμπαργκων υπάρξεων που τυχαίνει να έχουν γεννηθεί εδώ ή εκεί, να μιλάνε αυτή ή την άλλη γλώσσα, να ανατρέφονται με στοιχεία της τάδε ή της δείνα κουλτούρας. Αυτά μέχρι των 19ο αιώνα.
Στον 21ο χάρη στην άγνοια, το φόβο και το συνακόλουθο κομφορμισμό των ανθρώπων, η ουτοπία του διεθνισμού καταρρακώνεται από τον καπιταλισμό και επιβάλλεται σαν παγκοσμιοποίηση. Προλετάριων επιφανών πάσα γη τάφος, με ποιητική βίζα. Και αυτοί που φεύγουν κι αυτοί που μένουν κουνούν μαντήλια με τη μηχανική κίνηση που ενεργοποιεί μια ακατάβλητη νοσταλγία των ανθρώπων για κοινές αναφορές, για ρίζες, για ιδέες μεγάλες και μικρές που μπορούν να τους συνέχουν, μια και το χρήμα και η συναλλαγή το νιώθουν οι άνθρωποι -και χωρίς κανένας να τους καθοδηγεί και να τους επιβλέπει – τους διαπλέκει αλλά δεν είναι ούτε αίμα, ούτε ψυχή για να τους ενώνει. Τις αντιφάσεις μας, εντέλει, θα τις πληρώσουμε, το θέμα είναι πώς; Mε τη μεσολάβηση κάθε τυχάρπαστου που εδραιώνει τους όρους του παιχνιδιού τζογάροντας στην χρεοκοπία του είναι μας ή με προσωπικό αγώνα; Αυτό αυτό που αποκρύπτεται πίσω από κάθε άλλη κυριαρχία είναι η αυτοκυριαρχία μας. Όσοι γνωρίζουν το γιατί και το πώς της θέσης τους, εδραιώνουν την εστία τους και την ιδιοκτησία τους εκεί που κανείς δεν μπορεί να τους τα παραβιάσει, στην ίδια τους την ύπαρξη.
Γιώργος Ζιόβας: Η διαδήλωση-δρώμενο ήταν μόνο η αρχή
Η βαθιά οικονομική, πολιτική, αξιακή κρίση άρχισε να φέρνει πανικό και παράλυση. Το φάσμα της φτώχειας κυκλώνει ολοένα και περισσότερους. Ο πολτός της κακογουστιάς, του κυνισμού και του λάιφ στάιλ κοντεύει να μας πνίξει. Ο Γιώργος Παπανδρέου λέει περίπου ότι εκχωρεί μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας. Ο Θόδωρος Πάγκαλος δηλώνει ότι «όλοι μαζί τα φάγαμε» και ότι «οι αριστεροί είναι τα υπολείμματα της πολιτικής ζωής».
Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να μας γυρίσουν εκατό χρόνια πίσω. Σ’ ένα μέλλον χωρίς εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Πρέπει να σηκώσουμε το γάντι, η πρόκλησή τους δεν είναι δυνατόν να μείνει αναπάντητη. Λόγοι στοιχειώδους αξιοπρέπειας μας ωθούν να αντιδράσουμε, να εξεγερθούμε.
Σ’ αυτούς τους σκυφτούς καιρούς της έκτακτης ανάγκης, οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι ξανασυναντιούνται, ξανασυζητούν παρεμβαίνουν συλλογικά.
Η διαδήλωση-καλλιτεχνικό δρώμενο της Πέμπτης 14 Οκτωβρίου είναι μόνο η αρχή.
Κίμων Ρηγόπουλος: Μόνο προαπαιτούμενο, η αξιοπρέπεια!
Τούτη τη γη που θα μας πάρει την πατώ με το ποδάρι, έλεγε το δημοτικό τραγούδι. Και ο Εμπειρίκος, πατώντας με σεβασμό στα ίχνη που άφησε το τραγούδι, το έπλασε στο: έκαναν οίστρο της ζωής το φόβο τού θανάτου. Αλήθεια, εμείς τι φοβόμαστε; Τι ακριβώς φοβόμαστε; Γιατί δεν εγκαταλείπουμε το ένδυμα του φόβου, που δεν είναι η φύση μας αλλά ή αφύσικα φορεμένη φύση μας;
Αυτά δεν είναι ερωτήματα προς ομφαλοσκοπούντες καλλιτέχνες. Είναι το σύνθημα για δράση και ανατροπή του αίσχους που μας κύκλωσε ανεπαισθήτως. Το πού είναι η Αριστερά δεν πρέπει ν’ αποτελέσει πρόσχημα για τη δική μας παραλυσία. Στο κάτω-κάτω, εμείς είμαστε η Αριστερά. Ο καθένας από εμάς εμπνεόμενος εμπνέει και δίνει σάρκα και οστά σε μια συλλογικότητα που δεν υπαγορεύεται και γι’ αυτό δεν ποδηγετείται.
Το κάλεσμα των Καλλιτεχνών ενάντια στο Μνημόνιο απευθύνεται σε όλες και όλους. Δεν ορίζει προαπαιτούμενα, πλην ενός: ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ.
Είναι η λέξη που κεντρίζει τη φιλοτιμία μας και δίνει ώθηση στο θυμό μας.
Η ανατροπή του Μνημονίου απαιτεί τη συστράτευσή μας στην κατεύθυνση του εξανθρωπισμού μας. Και γι’ αυτό η νέα συλλογικότητα που θα το στείλει από εκεί που ήρθε απαιτεί τον καλύτερο εαυτό μας.
Ας τον θυμηθούμε όπου κι αν τον έχουμε θαμμένο. Έτσι, λοιπόν, ο αγώνας μας γίνεται και αγώνας μνήμης. Σ’ αυτόν το δρόμο ορίζουμε το ηθικό και πολιτικό μας στίγμα με όρους αισθητικής. Μια αισθητική που αποκλείει την Ζντανοφική διατεταγμένη ομοιομορφία και εγκαθιστά την πολύμορφη και πολυδιάστατη δράση μας.
Όλοι στο δρόμο που είναι ανηφορικός, αλλά που θα φροντίσουμε οι ίδιοι να τον στρώσουμε με τα ροδοπέταλα της αγωνίας μας.
Μαρία Βλαντή- Βέρα Σιατερλή: Ήταν μια λυτρωτική συνάντηση
Μετά από χρόνια, βρεθήκαμε και πάλι με συναδέλφους καλλιτέχνες από διάφορους χώρους, οργανώνοντας το δρώμενο της 14ης Οκτώβρη στο κέντρο της Αθήνας. Η συνάντηση αυτή λειτούργησε για μας σχεδόν λυτρωτικά, σαν μια βαθιά αναζωογονητική ανάσα. Πολύ καιρό τώρα αναρωτιόμαστε πώς γίνεται να πορευτούμε μέσα σ’ αυτήν την εξαθλίωση που όλους μας παγώνει. Οδηγούμαστε σε ατέλειωτες συζητήσεις για το τι έφταιξε. Αναρωτιόμαστε για το μέλλον της τέχνης, της ζωής και του τόπου μας. Κριτικάρουμε αριστερά κόμματα και πολιτικές που μιλάνε πια μια άλλη γλώσσα εκτός πραγματικότητας. Σήμερα που τα πράγματα ήρθαν τα πάνω-κάτω, δεν μας αρκεί να δουλεύουμε απομονωμένοι στο εργαστήρι μας σαν να μην συμβαίνει τίποτα γύρω μας. Τώρα που όλα καταρρέουν, δεν είναι δυνατόν οι αριστεροί διανοούμενοι και καλλιτέχνες αυτού του τόπου, να παρατηρούν αμήχανοι τα γεγονότα.
Από αυτές, λοιπόν, τις ανάγκες μας, ξαναβρεθήκαμε. Τα ερωτηματικά πολλά. Τίποτα λυμένο ή προδιαγεγραμμένο. Επιφυλακτικοί κάποιοι στην αρχή, πιο αισιόδοξοι άλλοι. Η αρχή, όμως, έγινε. Και μετά από τις πρώτες συναντήσεις γίναμε μια ομάδα που, με αισιοδοξία, προγραμμάτισε, έγραψε, σχεδίασε. Οι ιδέες πολλές και τα μέσα λίγα. Η ουσία, όμως, είναι ο κοινός βηματισμός. Ο ρυθμικός βηματισμός που σήμερα συντόνισε εμάς, αύριο πολλούς ακόμα. Ένας βηματισμός που ξέρουμε ότι πρέπει να συμπέσει και με πολλών άλλων συμπολιτών μας. Με τη συνείδηση ότι όλοι έχουμε μπροστά μας έναν κοινό εχθρό, ένα «μνημόνιο» ταφόπλακα στον τόπο και τις πλάτες μας, ενώνουμε τις λίγες αρχικά και σίγουρα μεγάλες αύριο δυνάμεις μας. Εμπρός λοιπόν, γιατί όπως λέει και το σύνθημά μας… στη δράση κολλάει το σίδερο!
