Το προχθεσινό κοινό ανακοινωθέν των κυβερνήσεων των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας κατηγορεί επίσημα (και ομόφωνα πλέον) τη Ρωσία για τη δηλητηρίαση, με χημική ουσία, του 66χρονου Ρώσου διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκρίπαλ, της κόρης του και ενός Βρετανού αστυνομικού που έσπευσε να τους βοηθήσει. Ο Σκρίπαλ είχε συλληφθεί από τις ρωσικές αρχές το 2004 και καταδικάστηκε για εσχάτη προδοσία. Ανταλλάχθηκε με Ρώσους κατασκόπους το 2010 και έκτοτε ζούσε στη Βρετανία. Ο ίδιος, η κόρη του και ο Βρετανός αστυνομικός εξακολουθούν να νοσηλεύονται σε σοβαρή κατάσταση.
Οι τέσσερις σημαντικότερες δυνάμεις της Δύσης καταγγέλουν τη Ρωσία ως υπεύθυνη για «την πρώτη χρήση νευροπαραλυτικού παράγοντα στην Ευρώπη από την εποχή του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου», για «επίθεση στην κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου» και για «παραβίαση της Συνθήκης περί Χημικών Όπλων». Την προηγούμενη ημέρα η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι, αναμένοντας τη συνυπογραφή του κοινού ανακοινωθέντος από έναν μάλλον επιφυλακτικό Τραμπ, είχε ανακοινώσει την απέλαση του 40% του προσωπικού της ρωσικής πρεσβείας στο Λονδίνο – κίνηση στην οποία ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ «υποσχέθηκε» να απαντήσει σύντομα…
Κινηματογραφικά σενάρια και πραγματικότητα
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Μεντβέντεφ δηλώνει ότι η όλη υπόθεση (αυτή καθαυτή η επίθεση και η βρετανική αντίδραση) συνιστά προβοκάτσια, και ο επικεφαλής των Βρετανών Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν αναρωτιέται «γιατί αποκλείστηκε το ενδεχόμενο η εν λόγω ουσία να έχει πέσει σε χέρια εγκληματικών δικτύων». Αλλά είναι αλήθεια ότι δύσκολα μπορεί κανείς να σκεφτεί ποιος άλλος θα είχε συμφέρον να πλήξει τον διπλό πράκτορα – εκτός κι αν αυτή η ήδη κινηματογραφικού τύπου κατασκοπευτική υπόθεση υποκρύπτει απόπειρα υπονόμευσης των σχέσεων Δύσης-Ρωσίας. Μια τέτοια σκέψη θα μπορούσε να ισχύει, αν αυτές οι σχέσεις δεν βρίσκονταν ήδη στο ναδίρ.
Είναι όμως ακριβώς αυτό το ψυχροπολεμικό κλίμα που καθορίζει τις κινήσεις των δύο πλευρών. Οι δυτικές δυνάμεις συνεχίζουν τη στρατηγική περικύκλωσης της Ρωσίας, γι’ αυτό και τώρα ανάγουν σε πρώτης σημασίας ζήτημα ένα γεγονός καθόλου πρωτοφανές για τον γεμάτο ρίσκα κόσμο των κατασκόπων. Διότι δεν είναι και η πρώτη φορά που το ρωσικό κράτος στέλνει μήνυμα, κυρίως προς όσους σκέφτονται μελλοντικά να παίξουν σε διπλό ταμπλό, ότι «δεν ξεχνά» – όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Το ενδιαφέρον στοιχείο, από αυτήν την άποψη, είναι η αρχική απροθυμία του Τραμπ να συνυπογράψει το ανακοινωθέν, δηλώνοντας (μέχρι την Τετάρτη) ότι «θα εξετάσουμε εμείς οι ίδιοι τα στοιχεία που μας έδωσαν οι Βρετανοί φίλοι μας, και μετά θα καθορίσουμε τη στάση μας». Τελικά η εξέταση των στοιχείων ήταν… σύντομη, πιθανά σαν κατευνασμός των εσωτερικών αντιπάλων του – οι οποίοι, ιδίως μετά την εκδίωξη του Τίλερσον, είχαν βγει στα κάγκελα κατηγορώντας τον Τραμπ για σιωπή μπροστά στις ενέργειες «των Ρώσων φίλων του».
Ρωσικές «προεκλογικές» αντιδράσεις
Η ρωσική κυβέρνηση από την πλευρά της δηλώνει ότι μεταξύ άλλων η «υπερβολική» αντίδραση των Δυτικών οφείλεται στην απροθυμία τους να καταστρέψουν το δικό τους απόθεμα χημικών όπλων, «ενώ η Ρωσία ολοκλήρωσε πέρυσι την καταστροφή του χημικού της οπλοστασίου, όπως όριζε η Συνθήκη του 1993 περί Χημικών Όπλων». Βάσει αυτής της συνθήκης τα χημικά όπλα θα έπρεπε να εξαλειφθούν ως το 2012, αλλά οι ΗΠΑ έδωσαν στον εαυτό τους παράταση ως το… 2023. Επιπλέον, εν μέσω της ανταλλαγής κατηγοριών για τη δηλητηρίαση του Σκρίπαλ, ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Γκάβιν Γουίλιαμσον ανακοίνωσε πίστωση ύψους 48 εκατομμυρίων λιρών για την κατασκευή ενός νέου «αμυντικού κέντρου χημικών όπλων»!
Όλα αυτά εξελίσσονται παραμονές των ρωσικών προεδρικών εκλογών, που θα πραγματοποιηθούν αύριο Κυριακή, με σχεδόν μοναδικό ερωτηματικό το πόσο ψηλά θα φτάσει το ποσοστό του Πούτιν*. Οι κατηγορίες της Δύσης εναντίον του Ρώσου προέδρου λίγο επηρεάζουν (και μάλλον… υπέρ του) αυτήν την αναμέτρηση. Εξάλλου οι δύο σημαντικότεροι ανθυποψήφιοι του Πούτιν, ο «κομμουνιστής» εκατομμυριούχος Πάβελ Γκρουντίνιν και ο ακροδεξιός Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, πλειοδοτούν σε αντιδυτικές δηλώσεις, επιχειρώντας να περιορίσουν τις ζημιές τους από την σταθερά υψηλή δημοφιλία του Ρώσου προέδρου.
