Της Ματίνας Παπαχριστούδη. Για όποιον φροντίζει να πληροφορείται και να ενημερώνεται καθημερινά, είναι πλέον εμφανές πως υπάρχουν δύο κόσμοι στην ενημέρωση, οι οποίοι σε λίγο δεν θα τέμνονται πουθενά.
Ούτε καν στη βασική γραμμή που τους ενώνει: την πληροφορία. Η διαπίστωση αφορά τη λειτουργία της δημοσιογραφίας τον καιρό της επικυριαρχίας των μνημονιακών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα γεγονότα για τα οποία καταγράφονται οι δυο αντίπαλοι κόσμοι στην κάλυψη της επικαιρότητας είναι αρκετά κι αυτή την εβδομάδα. Ας σταθούμε σε ορισμένα από αυτά.
Τα ρεπορτάζ στον βρετανικό Guardian για τους βασανισμούς συλληφθέντων στη ΓΑΔΑ αλλά και την 4η θέση της Ελλάδας στον ΟΗΕ στην καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η φασιστική επίθεση χριστιανών μαζί με χρυσαυγίτες, υπό το στοργικό βλέμμα των ΜΑΤ, στο Θέατρο Χυτήριο. Οι αποκαλύψεις του Reuters για το τραπεζικό σύστημα και τις αμοιβές Προβόπουλου. Πέρα από το προφανές, ότι όπου μπορούν τα κυρίαρχα ΜΜΕ απλώς αγνοούν τα γεγονότα και τα αντικαθιστούν με δικά τους κατασκευασμένα σε εταιρίες συμβούλων επικοινωνίας ή πολιτικά γραφεία, αξίζει επισήμανσης πως ο τρόπος κάλυψης, εκπομπής και διάδοσης μιας είδησης είναι ανεξάρτητος από το είδος και το χαρακτήρα του Μέσου. Εφημερίδας, τηλεοπτικού σταθμού, blog ή site.
Σε όλα τα παραπάνω που κυριάρχησαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη mediaκή ατζέντα της επικαιρότητας, εντοπίζεται η σχεδόν απόλυτη διαχωριστική γραμμή μεταφοράς της πραγματικότητας. Η παρέμβαση της βρετανικής εφημερίδας για τη, σχεδόν επίσημη, κυβερνητική γραμμή παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρουσιάστηκε από την παραδοσιακή δημοσιογραφία στα κυρίαρχα Μέσα ως επίλογος στα ρεπορτάζ επί των απαντήσεων της κυβέρνησης! «Ο υπουργός δήλωσε, υπογράμμισε, διαβεβαίωσε, σημείωσε»… Ή «ο υπουργός προτίθεται να καταθέσει μήνυση»… Το γεγονός των βασανιστηρίων που βρήκαν και κατέγραψαν οι ξένοι δημοσιογράφοι στη χώρα μας, για τους Έλληνες δημοσιογράφους ήταν η τελευταία παράγραφος στα θέματά τους επί των κυβερνητικών δηλώσεων. Στην καλή περίπτωση, κυρίως στα ιντερνετικά ΜΜΕ, το θέμα του Guardian μεταφράστηκε. (Φυσικά ποιο site, ακόμη κι αν ήθελε να κάνει θέμα με τους βασανισμούς, θα πληρώσει δημοσιογράφους για να έχει πρωτότυπα ρεπορτάζ και έρευνες…).
Πολύς ντόρος αντίθετα έγινε στα κυρίαρχα -παραδοσιακά ή νέα- Μέσα για την επίθεση στο Θέατρο Χυτήριο. Ακόμη και εδώ στο εξώφθαλμο γεγονός της φασιστικής επίθεσης των χρυσαυγιτών, οι παραδοσιακοί δημοσιογράφοι, αναγνωρίσιμοι και μη, έχοντες μικρόφωνο στον αέρα ή δυο λεπτά περιγραφής σε δελτία και εκπομπές, προσπάθησαν εναγωνίως να κρατήσουν αποστάσεις. «Ένταση σημειώθηκε χθες», «Η παράσταση βρίσκει πολλούς αντίθετους…». Αυτά κι άλλα έλεγαν σε ραδιοφωνικές εκπομπές και sites, δικαιολογώντας στην ουσία την τραμπούκικη, μαφιόζικη επίθεση έξω από το θέατρο.
Στο τρίτο παράδειγμα, των αμοιβών του πρώην προέδρου της Τράπεζας της Ελλάδας δεν χρειάζονται πολλά. Το γεγονός αποκρύφθηκε ή χαρακτηρίστηκε ευθέως ως επίθεση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα! Ναι, σε αυτό που προσπαθεί να φάει τα 555 εκατ. ευρώ και τα Μέσα το στηρίζουν γιατί προσδοκούν τα ψίχουλα των δανείων και των διαφημίσεών του.
Την ίδια στιγμή, στα social media όπου η πληροφορία βιώνεται άμεσα, χωρίς διαμεσολάβηση κάποιας ιεραρχίας ή συμφερόντων, διαδίδεται από φυσικά πρόσωπα και δημοσιογράφους ανάμεσά τους, η ενημέρωση είχε εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Και φυσικά σε σημαντικά ζητήματα αυτή η ροή πληροφόρησης δημιουργεί άλλα γεγονότα. Και καταστάσεις. Και δράσεις. Λαμβάνει και κατέχει πλέον ενημερωτικό ρόλο.
Κάπου εδώ φαίνεται πως οι δημοσιογράφοι, εργαζόμενοι-μισθωτοί των ΜΜΕ, χάνουν το παιχνίδι. Της ενημέρωσης και του επαγγέλματός τους. Στην απαξίωση των ΜΜΕ και του ρόλου τους στην κοινωνία είχαν μια ευκαιρία να διατηρήσουν τη δική τους αξιοπιστία. Όπως όλα δείχνουν, στο όνομα «να έχουμε ένα κομμάτι ψωμί», οι πολλοί, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σιωπούν, αδιαφορούν και απεμπολούν τη μόνη δύναμη που κατέχουν. Του ρόλου τους ως δημοσιογράφων. Έτσι, στο τέλος, θα χάσουν και το «ένα τους κομμάτι ψωμί».
Τα ρεπορτάζ στον βρετανικό Guardian για τους βασανισμούς συλληφθέντων στη ΓΑΔΑ αλλά και την 4η θέση της Ελλάδας στον ΟΗΕ στην καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η φασιστική επίθεση χριστιανών μαζί με χρυσαυγίτες, υπό το στοργικό βλέμμα των ΜΑΤ, στο Θέατρο Χυτήριο. Οι αποκαλύψεις του Reuters για το τραπεζικό σύστημα και τις αμοιβές Προβόπουλου. Πέρα από το προφανές, ότι όπου μπορούν τα κυρίαρχα ΜΜΕ απλώς αγνοούν τα γεγονότα και τα αντικαθιστούν με δικά τους κατασκευασμένα σε εταιρίες συμβούλων επικοινωνίας ή πολιτικά γραφεία, αξίζει επισήμανσης πως ο τρόπος κάλυψης, εκπομπής και διάδοσης μιας είδησης είναι ανεξάρτητος από το είδος και το χαρακτήρα του Μέσου. Εφημερίδας, τηλεοπτικού σταθμού, blog ή site.
Σε όλα τα παραπάνω που κυριάρχησαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη mediaκή ατζέντα της επικαιρότητας, εντοπίζεται η σχεδόν απόλυτη διαχωριστική γραμμή μεταφοράς της πραγματικότητας. Η παρέμβαση της βρετανικής εφημερίδας για τη, σχεδόν επίσημη, κυβερνητική γραμμή παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρουσιάστηκε από την παραδοσιακή δημοσιογραφία στα κυρίαρχα Μέσα ως επίλογος στα ρεπορτάζ επί των απαντήσεων της κυβέρνησης! «Ο υπουργός δήλωσε, υπογράμμισε, διαβεβαίωσε, σημείωσε»… Ή «ο υπουργός προτίθεται να καταθέσει μήνυση»… Το γεγονός των βασανιστηρίων που βρήκαν και κατέγραψαν οι ξένοι δημοσιογράφοι στη χώρα μας, για τους Έλληνες δημοσιογράφους ήταν η τελευταία παράγραφος στα θέματά τους επί των κυβερνητικών δηλώσεων. Στην καλή περίπτωση, κυρίως στα ιντερνετικά ΜΜΕ, το θέμα του Guardian μεταφράστηκε. (Φυσικά ποιο site, ακόμη κι αν ήθελε να κάνει θέμα με τους βασανισμούς, θα πληρώσει δημοσιογράφους για να έχει πρωτότυπα ρεπορτάζ και έρευνες…).
Πολύς ντόρος αντίθετα έγινε στα κυρίαρχα -παραδοσιακά ή νέα- Μέσα για την επίθεση στο Θέατρο Χυτήριο. Ακόμη και εδώ στο εξώφθαλμο γεγονός της φασιστικής επίθεσης των χρυσαυγιτών, οι παραδοσιακοί δημοσιογράφοι, αναγνωρίσιμοι και μη, έχοντες μικρόφωνο στον αέρα ή δυο λεπτά περιγραφής σε δελτία και εκπομπές, προσπάθησαν εναγωνίως να κρατήσουν αποστάσεις. «Ένταση σημειώθηκε χθες», «Η παράσταση βρίσκει πολλούς αντίθετους…». Αυτά κι άλλα έλεγαν σε ραδιοφωνικές εκπομπές και sites, δικαιολογώντας στην ουσία την τραμπούκικη, μαφιόζικη επίθεση έξω από το θέατρο.
Στο τρίτο παράδειγμα, των αμοιβών του πρώην προέδρου της Τράπεζας της Ελλάδας δεν χρειάζονται πολλά. Το γεγονός αποκρύφθηκε ή χαρακτηρίστηκε ευθέως ως επίθεση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα! Ναι, σε αυτό που προσπαθεί να φάει τα 555 εκατ. ευρώ και τα Μέσα το στηρίζουν γιατί προσδοκούν τα ψίχουλα των δανείων και των διαφημίσεών του.
Την ίδια στιγμή, στα social media όπου η πληροφορία βιώνεται άμεσα, χωρίς διαμεσολάβηση κάποιας ιεραρχίας ή συμφερόντων, διαδίδεται από φυσικά πρόσωπα και δημοσιογράφους ανάμεσά τους, η ενημέρωση είχε εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Και φυσικά σε σημαντικά ζητήματα αυτή η ροή πληροφόρησης δημιουργεί άλλα γεγονότα. Και καταστάσεις. Και δράσεις. Λαμβάνει και κατέχει πλέον ενημερωτικό ρόλο.
Κάπου εδώ φαίνεται πως οι δημοσιογράφοι, εργαζόμενοι-μισθωτοί των ΜΜΕ, χάνουν το παιχνίδι. Της ενημέρωσης και του επαγγέλματός τους. Στην απαξίωση των ΜΜΕ και του ρόλου τους στην κοινωνία είχαν μια ευκαιρία να διατηρήσουν τη δική τους αξιοπιστία. Όπως όλα δείχνουν, στο όνομα «να έχουμε ένα κομμάτι ψωμί», οι πολλοί, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σιωπούν, αδιαφορούν και απεμπολούν τη μόνη δύναμη που κατέχουν. Του ρόλου τους ως δημοσιογράφων. Έτσι, στο τέλος, θα χάσουν και το «ένα τους κομμάτι ψωμί».
Σχόλια
