Ενισχύθηκε το κίνημα αυτοδιάθεσης, κατρακύλησαν τα δύο μεγάλα «ισπανικά» κόμματα.
Εκλογές με πολλαπλή σημασία ήταν αυτές που έγιναν την περασμένη Κυριακή στην Καταλονία. Το κεντροδεξιό, «μετριοπαθές εθνικιστικό» CiU τιμωρήθηκε για τη νεοφιλελεύθερη πολιτική του. Η πτώση του όμως, θα ήταν συντριπτικότερη εάν δεν έκανε τη θεαματική στροφή υπέρ της αυτοδιάθεσης μετά τις τεράστιες διαδηλώσεις του φθινοπώρου. Έχοντας προκαλέσει τις πρόωρες τοπικές εκλογές ο ίδιος ο Άρτουρ Μας, ηγέτης του CiU, «πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος». Επιπλέον, καθώς οι δυνάμεις που επιθυμούν δημοψήφισμα αυτοδιάθεσης πλησίασαν τα 2/3 των εδρών, ο Μας βρίσκεται τώρα στη θέση να είναι εξαιρετικά δύσκολο να κάνει πίσω από την προεκλογική ρητορική αυτοδιάθεσης.
Η συμμαχία Πράσινων και Ενωμένης Αριστεράς ICV-EUiA επηρεάστηκε κι αυτή από τις τεράστιες διαδηλώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας και για πρώτη φορά τάχθηκε υπέρ του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση και υπέρ της διενέργειας σχετικού δημοψηφίσματος (αν και δεν διευκρίνισε τι στάση θα τηρήσει). Χωρίς αυτή τη μετατόπιση είναι αμφίβολο ότι η εμπλοκή της στο κίνημα ενάντια στη λιτότητα θα αρκούσε να της δώσει τη συγκριτικά μικρή άνοδο του 2,5%. Η «ακροαριστερή» Λαϊκή Ενότητα (CUP) που για πρώτη φορά κατέβηκε στις εκλογές και μπαίνει πανηγυρικά στο καταλανικό Κοινοβούλιο, με κεντρικό σύνθημα «Ανεξαρτησία – Σοσιαλισμός – Ήρθε η ώρα του λαού», δεν κινείται μόνο πιο αριστερά από την ICV-EUiA και την Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC) αλλά κυρίως έχει μια πιο συνεπή στάση στο ζήτημα της αυτοδιάθεσης, αποτελώντας μια πιο «σκληρή» εκδοχή της καταλανικής πατριωτικής Αριστεράς.
Μεγάλος νικητής όμως των εκλογών και δεύτερη δύναμη στη Βουλή, η Ρεπουμπλικανική Αριστερά που σχεδόν διπλασίασε τις δυνάμεις της. Μετά το αποτέλεσμα, κάλεσε τον Μας να εγκαταλείψει την πολιτική της λιτότητας, αλλά να επιμείνει στο ζήτημα της αυτοδιάθεσης.
Τα δύο μεγάλα «ισπανικά» κόμματα, Λαϊκό και Σοσιαλιστικό, συνέχισαν την κατρακύλα τους. Από την πτώση τους, ωφελήθηκε και το κεντροαριστερό, μονοθεματικά «αντιεθνικιστικό» Κόμμα των Πολιτών – C’s, που αντιτίθεται σε κάθε πολιτική αυτοδιάθεσης ανά την Ισπανία και όχι μόνο στην Καταλονία, είναι ιδιαζόντως επιθετικό απέναντι στην βασκική Αριστερά και ο ηγέτης του Ριβέρα ήταν προηγούμενα μέλος του δεξιού Λαϊκού Κόμματος.
Τι έκρινε τις εκλογές
Το «εθνικό ζήτημα» σφράγισε τις καταλανικές εκλογές, ανατρέποντας τους συσχετισμούς κυρίως εντός του «αυτονομιστικού» στρατοπέδου, υπέρ των πιο ριζοσπαστικών δυνάμεων.
Νικητής δεν ήταν ο εθνικισμός, αλλά η πατριωτική Αριστερά. Ταυτόχρονα, η Αριστερά συνολικά, αυτονομιστική και μη, αποσπά το εντυπωσιακό 28,3%. Μετά τη βασκική Αριστερά αποτελεί στην Ευρώπη μια ακόμη περίπτωση… ΣΥΡΙΖοποίησης του πολιτικού σκηνικού, και αυτό είναι ένα εξαιρετικά ελπιδοφόρο γεγονός. Η ζωή αναπτύσσεται μέσα από απρόσμενους δρόμους και η πολιτική καθυστέρηση δεν προέρχεται μόνο από την πλευρά του εθνικισμού, αλλά και από την πλευρά ενός κακώς εννοούμενου «αντι-εθνικισμού» που αδυνατεί να ξεχωρίσει τον εθνικισμό από μια πατριωτική κι όμως διεθνιστική Αριστερά.
Σε επίπεδο ισπανικού κράτους, μετά και το «χαστούκι» των βασκικών εκλογών, η Καταλονία αυξάνει τον πονοκέφαλο για τη Μαδρίτη. Μια «επιστροφή» στις απειλές και την καταστολή (όπως δείχνει και η προσβλητική άρνηση Ραχόι στη πρόταση της ΕΤΑ για αφοπλισμό της με αντάλλαγμα τη μεταφορά των Βάσκων κρατούμενων σε βασκικές φυλακές), θα εντείνει το αδιέξοδο. Θα γίνει πιο δύσκολο για την ισπανική κυβέρνηση να αγνοεί ότι η πλειοψηφία στην Καταλονία όσο και στη χώρα των Βάσκων είναι υπέρ της αυτοδιάθεσης.
Γιώργος Τσίπρας
