Άρχισε η δίκη του Εθνικού Συμβουλίου των Βάσκων στη Μαδρίτη εν μέσω μαζικών κινητοποιήσεων στο Μπιλμπάο. Αποστολή: Γιώτα Μασσουρίδου.
Οι Βάσκοι αυτονομιστές της ΕΤΑ κήρυξαν, το 1998, κατάπαυση του πυρός. Αυτή η κίνηση χαρακτηρίστηκε, από την ισπανική κυβέρνηση, ως νέα τακτική, για την αντιμετώπιση της οποίας, οι ισπανικές Αρχές άσκησαν σωρεία ποινικών διώξεων για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση σε πολιτικά μορφώματα και εφημερίδες Βάσκων. Η πρώτη υπόθεση αφορά τo Jaxami Zumalabe, ίδρυμα που ιδρύθηκε το 1995 και ανέπτυσσε καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, ακολούθησε η δίκη της οργάνωσης της νεολαίας των Βάσκων Segi, η δίκη της εφημερίδας Egunkaria. Από τις 15/7 εκτυλίσσεται η δίκη της Udalbiltza (Εθνικό Συμβούλιο) και αναμένεται η δίκη μελών του πολιτικού κόμματος Batasuna. Στη δίκη της Udalbiltza παρευρεθήκαμε για δύο ημέρες, ως παρατηρητές, εφτά μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Χωρίς ενοχοποιητικά στοιχεία
Η Udalbiltza ιδρύθηκε στις 18/9/1999 στο Μπιλμπάο, από 1.778 εκλεγμένους αιρετούς αντιπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.), υποστηριζόμενους από διάφορα πολιτικά κόμματα όπως η Αριστερά υπέρ της Ανεξαρτησίας, οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Χριστιανοδημοκράτες, ο Συνασπισμός του Βορρά των Βάσκων Abertzale και από ανεξάρτητους αιρετούς αντιπροσώπους. Οι πολιτικοί στόχοι του Συμβουλίου συνοψίζονται στη διακήρυξη της ύπαρξης του βασκικού έθνους και στην προώθηση της πολιτικής συγκρότησής του. Κυριότερες δραστηριότητες του Συμβουλίου ήταν η δημιουργία ταμείου συνοχής και ανάπτυξης, προκειμένου να τονωθούν περιοχές με ελάχιστη οικονομική δραστηριότητα, όπως η επαρχία της Zoberoa, η προώθηση της ειρήνης στη Χώρα των Βάσκων, η υιοθέτηση του χάρτη των δικαιωμάτων της Χώρας των Βάσκων κ.ά
Στις 29/4/2003 η αστυνομία σφράγισε εγκαταστάσεις του σε 3 πόλεις συνέλαβε 8 αιρετούς αντιπροσώπους της Τ. Α., μέλη του Δ.Σ. της Udalbiltza και εργαζόμενους. Οι 8 πρώτοι κατηγορούμενοι έμειναν προφυλακισμένοι για 1 περίπου έτος και απολύθηκαν αφού κατέβαλαν χρηματική εγγύηση €30.000 έκαστος, με περιοριστικούς όρους εμφάνισης στις Αρχές του τόπου κατοικίας τους και απαγόρευση εξόδου από τη χώρα. Συνολικά, ασκήθηκαν ποινικές διώξεις σε 22 άτομα.
Η δίκη ξεκίνησε στο ειδικό δικαστήριο της Μαδρίτης (audiencio national) 7 χρόνια μετά την άσκηση ποινικής δίωξης εις βάρος των κατηγορουμένων. Η κατηγορία που αντιμετωπίζουν όλοι είναι συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, δηλαδή στην ΕΤΑ-ΕΚΙΝ και χρηματοδότηση τρομοκρατικής οργάνωσης, ενώ 5 κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν επιπλέον την κατηγορία της υπεξαίρεσης δημόσιων πόρων. Οι ποινές που έχει ήδη προτείνει ο εισαγγελέας είναι δεκαετής κάθειρξη, έκπτωση δημοσίου αξιώματος συν 5 έτη φυλάκισης για την κατηγορία της υπεξαίρεσης. Η λαϊκή κατήγορος1, η Ένωση για την Αξιοπρέπεια και τη Δικαιοσύνη προτείνει 14 και 8 έτη φυλάκισης αντίστοιχα.
Με βάση τη δικογραφία, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ενοχοποιητικό για τους κατηγορούμενους, δεν τους αποδίδεται σαφής και ορισμένη πράξη, ούτε προκύπτει η σχέση του Συμβουλίου με την ΕΤΑ. Όπως αναφέρει ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την προαγωγή και προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου κατά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, Martin Sheinin, «η υιοθέτηση αόριστου ορισμού για το αδίκημα της συνεργασίας με τρομοκρατική οργάνωση κινδυνεύει να επεκταθεί σε συμπεριφορές που δεν σχετίζονται με βίαιες ενέργειες… και τα άρθρα 572-579 του ισπανικού Ποινικού Κώδικα δεν είναι σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας».2
Μαζικές διαδηλώσεις
Τις δύο πρώτες ημέρες της δίκης, οι κατηγορούμενοι τοποθετήθηκαν απέναντι στην κατηγορίες που αντιμετωπίζουν. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία αρνήθηκαν να απαντήσουν στις ερωτήσεις των κατηγόρων, και απάντησαν μόνο στις ερωτήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης, υπερασπιζόμενοι τις πολιτικές τους επιλογές να ιδρύσουν και να συμμετέχουν στο Συμβούλιο. Αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους στην ΕΤΑ και δήλωσαν ότι στην υπόθεσή τους ποινικοποιείται η πολιτική τους δραστηριότητα η οποία ήταν πάντα δημόσια και με βάση τη λαϊκή εντολή που έλαβαν στους δήμους που εκπροσωπούν. Ο Xabier Alegria αναφέρθηκε επιπλέον στην ενοχοποιητική για τον ίδιο κατάθεση που έδωσε κατά τη διάρκεια ανάκρισης που αποτελεί προϊόν βασανιστηρίων.
Το Σάββατο 17/7/2010 έγινε, στο Μπιλμπάο, μαζική διαδήλωση υπέρ της Udalbiltza και για την άρση των κατηγοριών. Στην πορεία συμμετείχαν οι δήμοι που συγκρότησαν την Udalbiltza, οι ελεύθεροι κατηγορούμενοι, πληθώρα οργανώσεων και απλοί πολίτες. Η δίκη συνεχίστηκε στις 22 και 23 Ιουλίου με τις καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας, οι οποίοι είναι όλοι αστυνομικοί και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο.
Ζητήσαμε τη γνώμη των κατηγορουμένων. Ανέδειξαν την ομηρία στην οποία βρίσκονται τόσα χρόνια και τη μεροληψία του δικαστηρίου. Ανέδειξαν την αλλοίωση του πολιτικού χάρτη της Χώρας των Βάσκων με μεθοδεύσεις που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την πραγματική λαϊκή βούληση. Τόνισαν ότι σε όλες τις σχετικές δίκες, μετά το ’98, παρά την έλλειψη στοιχείων πολλοί οδηγήθηκαν στη φυλακή. Μας ανέφεραν ότι στις ισπανικές φυλακές βρίσκονται 600 Βάσκοι πολιτικοί κρατούμενοι και 150 στις γαλλικές. Παρατήρησαν ότι, πλέον, ποινικοποιείται και η αλληλεγγύη, καθώς απαγορεύεται, με βάση πρακτική που ακολουθεί η αστυνομία, η δημόσια τοποθέτηση φωτογραφιών φυλακισμένων.
1 Παράγοντας της ποινικής δίκης που προβλέπει το ισπανικό δικονομικό σύστημα. Επί της ουσίας, έχει το ρόλο της πολιτικής αγωγής, δεν πρόκειται για άμεσα παθόντες, αλλά για ενώσεις προσώπων που μάχονται κατά της τρομοκρατίας
2 Αναφορά του Martin Sheinin μετά από επίσκεψή του στην Ισπανία, 16/12/2008
