Αυτές τις μέρες άνοιξε τις πύλες της στη Φρανκφούρτη η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου. Φέτος τιμώμενο κράτος είναι η Ινδονησία. Η νησιωτική αυτή χώρα στη Νοτιοανατολική Ασία, με 255 εκατομμύρια κατοίκους, είναι η τέταρτη πολυπληθέστερη στον κόσμο. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, είναι η δέκατη μεγαλύτερη διεθνώς οικονομία. Οι μάλλον λίγοι, εκτός Ινδονησίας, γνώστες της ινδονησιακής λογοτεχνίας παραδέχονται ότι η χρυσή εποχή της ήταν από τη δεκαετία του 1950 ώς τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Αν ρωτηθεί κάποιος από αυτούς τους λίγους γνώστες, θα αποδώσει τη σιγή που ακολούθησε επί τέσσερις σχεδόν δεκαετίες, στα «γεγονότα» του 1965-66.
Με αυτή την ουδέτερη λέξη περιγράφεται συχνά η φυσική εξόντωση των μελών και οπαδών του τρίτου μεγαλύτερου, τότε, Κομμουνιστικού Κόμματος στον κόσμο. Το γεγονός ότι το Κ.Κ. Ινδονησίας είχε καταγραφεί ως μαοϊκό συνέβαλε στην αδιαφορία (ακόμη και εντός του κομμουνιστικού κινήματος…) για τη Μεγάλη Σφαγή: από τον Οκτώβριο του 1965, μέσα σε ένα εξάμηνο, δολοφονήθηκαν μεθοδικά πάνω από ένα εκατομμύριο Ινδονήσιοι κομμουνιστές και «συμπαθούντες τον κομμουνισμό»… Η Μεγάλη Σφαγή συντελέστηκε βέβαια υπό την υψηλή εποπτεία των ΗΠΑ. Ακολούθησαν τα πέτρινα χρόνια της δικτατορίας του στρατηγού Σουχάρτο, μεγάλου φίλου της Δύσης, ώς το 1998.
Τον περασμένο Αύγουστο, σε μια αόριστη αλλά πρωτοφανή για τα ινδονησιακά δεδομένα αναφορά στο θέμα-ταμπού, ο πρόεδρος της Ινδονησίας Τζόκο Βιντόντο είπε ότι «πρέπει να διερευνηθούν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο παρελθόν ώστε να εδραιωθεί η εθνική συμφιλίωση». Αυτό που ξέχασε να πει ο Ινδονήσιος πρόεδρος είναι ότι η κυβέρνησή του εξακολουθεί να διώκει άγρια, εντός και εκτός συνόρων, τους κομμουνιστές. Πράγματι, στα τέλη του περασμένου αιώνα το Κ.Κ. Ινδονησίας ανασυγκροτήθηκε από τα λιγοστά παλιά μέλη που είχαν επιζήσει της σφαγής και από μια νέα γενιά που σταδιακά ανακάλυπτε το σκοτεινό παρελθόν.
Όμως, το Κ.Κ. Ινδονησίας όχι μόνο παραμένει εκτός νόμου μέχρι σήμερα, αλλά τα μέλη του συλλαμβάνονται, βασανίζονται ή και «εξαφανίζονται» από τις κυβερνήσεις που διαδέχτηκαν τη δικτατορία. Το κυνηγητό συνεχίζεται και εκτός συνόρων, με τη βοήθεια της Ολλανδίας – αποικία της οποίας ήταν η Ινδονησία. Τα στελέχη του Κ.Κ. Ινδονησίας που έχουν καταφύγει εκεί, τώρα απειλούνται από τη «δημοκρατική» Ολλανδία, η οποία τους αντιμετωπίζει ως τρομοκράτες. Αλλά επειδή κατά τα άλλα η Ολλανδία είναι πολύ πολιτισμένη χώρα, μπορεί να επιχορηγήσει τη μετάφραση από τα ινδονησιακά κάποιου βιβλίου που θα διακριθεί στη Φρανκφούρτη και θα αναφέρεται στα «σκοτεινά γεγονότα του 1965»…
Ε.Φ.
