Με αφορμή τα 88 χρόνια από την Αγροτική Λαϊκή Εξέγερση των Τρικάλων (2/2/1925) πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Δημαρχείο της πόλης η 1η Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: Η αγροτική λαϊκή εξέγερση του 1925 και το αγροτικό κίνημα.
Η Ημερίδα διοργανώθηκε απ’ την Πρωτοβουλία για την επέτειο του 1925 και τελούσε υπό την αιγίδα του Δήμου Τρικκαίων.
Η αυλαία άνοιξε με παράσταση του θεατρικού έργου της Τρικαλινής συγγραφέως Ελ. Ζολώτα, Η Ματωμένη Δευτέρα, εμπνευσμένο από τα γεγονότα του 1925. Ακολούθησαν οι εισηγήσεις: Τα ιστορικά γεγονότα του 1925 από τον Ν. Γκόγκο, υποναύαρχο ε.α. του Π.Ν. Τα γεγονότα του 1925 και το εργατικό, λαϊκό και αγροτικό κίνημα της εποχής, από τον Β. Πάνο, δημοσιογράφο. Το αγροτικό κίνημα στον μεσοπόλεμο, από τον Αντ. Α. Αντωνίου, καθηγητή-σύμβουλο Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Ο ρόλος των Τρικαλινών Εβραίων στην εξέγερση του 1925, από τον Κ. Μιχαλάκη, ιστορικό – εκπαιδευτικό. Τσιφλικάδες και κολίγοι στην ελληνική κλασική λογοτεχνία της εποχής από τους Γ. Λεπενιώτη, διδάκτορα Κοινωνιολογίας του Δικαίου και Β. Φασούλα, συγγραφέα. Για την αναψηλάφηση της δίκης του 1925, από τον Χρ. Σταμόπουλο, δικηγόρο. Το αγροτικό κίνημα τις τελευταίες δεκαετίες, από τον Γ. Ρίτσιο, παλαίμαχο αγροτοσυνδικαλιστή. Η ημερίδα κράτησε αμείωτο για ώρες το ενδιαφέρον του πολυπληθούς ακροατηρίου, ενώ πραγματοποιήθηκαν και παράλληλες εκδηλώσεις (συγκέντρωση, ομιλίες, συμπαράσταση στους αγωνιζόμενους αγρότες, ονοματοδοσία της ιστορικής εξέγερσης σε πλατεία της πόλης των Τρικάλων). Όλα συνέτειναν στην επιβεβαίωση ότι η ανάγνωση και η αξιοποίηση της Ιστορίας γίνεται σ’ ένα διαρκές πεδίο ταξικής πάλης. Η αντιπαράθεση των προοδευτικών προς την αντίδραση, η λαϊκή αξιοποίηση της ιστορίας μπορεί να πετύχει μόνο με όρους κινήματος.
Τα γεγονότα του 1925
Δυόμιση χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η Θεσσαλία βράζει. Μεγάλες κινητοποιήσεις σε Καρδίτσα, Λάρισα και αλλού, διαδέχονται η μια την άλλη, για την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και την αποκατάσταση των ακτημόνων αγροτών και των παλαιών πολεμιστών, ως και την ικανοποίηση άλλων δίκαιων αιτημάτων. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα η τοπική Ένωση Παλαιών Πολεμιστών και το Εργατικό Κέντρο Τρικάλων οργανώνουν συλλαλητήριο αλληλεγγύης προς τους αγρότες τη Δευτέρα 2 Φλεβάρη 1925. Ένα ειρηνικό συλλαλητήριο χιλιάδων λαού (αγρότες, εργάτες, επαγγελματίες, παλαιοί πολεμιστές, νέοι). Η άρνηση του νομάρχη να παραλάβει το ψήφισμα μετέβαλε όμως τη συγκέντρωση σε αυθόρμητη οργισμένη εξέγερση που κατεστάλη βίαια και αιματηρά. Δεκάδες οι νεκροί και τραυματίες. Σε αντίθεση με το Κιλελέρ, που ήταν μια καθαρά αγροτική εξέγερση, η εξέγερση στα Τρίκαλα υπήρξε η πρώτη στην Ελλάδα κοινή εργατο-αγροτική εξέγερση… Ένας «αρραβώνας αίματος εργατιάς-αγροτιάς», όπως έγραψαν οι ιστορικοί. Την άγρια καταστολή ακολούθησαν τρομοκρατία, κλείσιμο του Εργατικού Κέντρου, διάλυση των εργατικών σωματείων που ανήκαν στη δύναμή του, στρατοδικείο, φυλακίσεις. Το αθώο αίμα που χύθηκε όμως δεν πήγε χαμένο. Οι ελληνικές κυβερνήσεις προχώρησαν σε νέες απαλλοτριώσεις και βελτίωση της ζωής των αγροτών.
Χρήστος Σταμόπουλος
