…Διαβάζω τα Ασημένια φίδια (Ροές) του Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Tα 13 από τα 18 διηγήματα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στη Γερμανία μόλις το 2004! Ο Ρίλκε, μέχρι το θάνατό του, στεκόταν κριτικά απέναντί σε αυτά τα «πρωτόλεια», όπως τα θεωρούσε ο ίδιος. Στην πραγματικότητα είναι εκπληκτικές ατμοσφαιρικές ιστορίες, η μια καλύτερη από την άλλη. Μικρά, ζοφερά αριστουργήματα…
Πώς μπορείς να φτιάξεις και να γκρεμίσεις ολόκληρους κόσμους μέσα σε λίγες σελίδες, πώς μπορείς να δώσεις τέτοια πορτρέτα με λίγες πινελιές; Η άσχημη μοδίστρα που γίνεται αντικείμενο του πόθου, ο θλιβερός θάνατος ενός αγοριού που πεθαίνει πιστεύοντας ότι θα πάει σε έναν καλύτερο κόσμο, η μητέρα που ανακαλύπτει με φρίκη πως το παιδί της γινόταν αλκοολικό και το δολοφονεί, η στιγμιαία παράδοση μιας καλόγριας στις λάγνες ορέξεις ενός ετοιμοθάνατου, το όνειρο της Κόκκινης Λίζε που γίνεται συντρίμμια μέσα στον μαγικό κόσμο της όπερας…
…Ένας ολόκληρος κόσμος που ταιριάζει με τη σκοτεινή μου διάθεση, καθώς παίρνω για τελευταίες φορά τον Ηλεκτρικό να πάω στη δουλειά. Ελέω φράου Άννας Διαμαντοπούλου. Είμαι στη μεγάλη παρέα όσων αναζητούν εργασία. Τουλάχιστον γράφω (ακόμη) εδώ κι εκεί. Σκέφτομαι μήπως δεν ταιριάζει πια ο τίτλος Ηλεκτρικές Αναγνώσεις, αλλά τελικά λέω να τον κρατήσω…
…Και βρίσκομαι αίφνης στην (πανεπιστημιακή) Θεσσαλονίκη του Μάκη Καραγιάννη, διαβάζοντας το πολύ ενδιαφέρον Όνειρο του Οδυσσέα (Μεταίχμιο). Τι είναι αυτό που κάνει έναν αγωνιστή της αντιδικτατορικής αντίστασης, έναν άνθρωπο που άντεξε σε φρικτά βασανιστήρια, να γίνεται ένας αργυρώνητος καθηγητής πανεπιστημίου; Να γίνεται ένας από εκείνους που «μαζί τα φάγαμε»; Το μυθιστόρημα του Καραγιάννη έχει πολλά κοινά με το Απόψε δεν έχουμε φίλους της Σοφίας Νικολαΐδου, περιγράφοντας, πάνω-κάτω, με την ίδια οπτική την κοινωνία της Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου της. Πώς σιγά-σιγά μια ολόκληρη γενιά εκμαυλίστηκε, αλλά και πώς ταυτόχρονα οι ίδιοι που κυβερνούσαν τη «συμπρωτεύουσα», οι ίδιοι δωσίλογοι που έχουν βουτηγμένα τα χέρια τους στο αίμα, καταφέρνουν, αλλάζοντας μορφές να παραμένουν στην εξουσία. Αμήχανη η Αριστερά αναζητά τις απαντήσεις και η εκκλησία απλώνει το δικό της μαύρο πέπλο πάνω από τη Μακεδονία. Όλες οι εξουσίες γίνονται μια, μαζί με τα τοπικά ΜΜΕ. Το μυθιστόρημα φτάνει σε αδιέξοδο και δεν μας δίνει έτοιμες λύσεις. Αυτό το αφήνει στο δικό μας χέρι!
…Λες και γίνεται επίτηδες, από το ένα σκοτάδι πηγαίνω στο άλλο, αναζητώντας μάταια κάποιο happy end και πέφτω στο μυθιστόρημα του Γιάννη Φιλιππίδη Κρατάς μυστικό; (Άνεμος). Ενδιαφέρουσα σύλληψη κι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα η ηρωίδα. Η Άννα σε ηλικία που άλλα παιδιά παίζουν ακόμη με τα παιχνίδια τους αναλαμβάνει το δυσβάσταχτο βάρος να φροντίσει την άρρωστη μητέρα της. Γίνεται κλέφτρα. Τα παιχνίδια της είναι όπλα που όσο περνά ο χρόνος εξελίσσονται. Ληστεύει τράπεζες μόνη. Ούτε ο έρωτας με έναν σεκιουριτά δεν θα τη σταματήσει. Θα τραβήξει το δρόμο της μέχρι τέλους…
…Και, επιτέλους, να που ανακαλύπτω τη Λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων (Πόλις) του Jean-Michel Guenassia. Και βρίσκομαι στο Παρίσι του πολέμου της Αλγερίας, αλλά και του rock ‘n’ roll. Στο Παρίσι των ψευδαισθήσεων. Στο Παρίσι όπου σιγά-σιγά γεννιέται ο Μάης του ’68. Ο 12χρονος ήρωας, εξαιρετικά ώριμος για την ηλικία του, διαβάζει ασταμάτητα, συχνάζει σε μπιστρό, παίζει με μανία ποδοσφαιράκι και μυείται σε μια παράξενη σκακιστική λέσχη με μέλη εξόριστους και αυτοεξόριστους από τις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Προεξάρχον μέλος της λέσχης ο Ζαν Πολ Σαρτρ. Άλλωστε, με την κηδεία του ξεκινά το μυθιστόρημα που μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, χαρίζοντάς μας απολαυστικές στιγμές ανάγνωσης…
…Κι έτσι κρατάω ένα χαμόγελο… Που θα μείνει στα χείλη μου, όταν η λαϊκή οργή θα δώσει, επιτέλους, έναν άλλο τόνο στις απεχθείς παρελάσεις. Είμαι, άλλωστε, από παλιά μέλος της… λέσχης των αθεράπευτα αισιόδοξων!
…Ένας ολόκληρος κόσμος που ταιριάζει με τη σκοτεινή μου διάθεση, καθώς παίρνω για τελευταίες φορά τον Ηλεκτρικό να πάω στη δουλειά. Ελέω φράου Άννας Διαμαντοπούλου. Είμαι στη μεγάλη παρέα όσων αναζητούν εργασία. Τουλάχιστον γράφω (ακόμη) εδώ κι εκεί. Σκέφτομαι μήπως δεν ταιριάζει πια ο τίτλος Ηλεκτρικές Αναγνώσεις, αλλά τελικά λέω να τον κρατήσω…
…Και βρίσκομαι αίφνης στην (πανεπιστημιακή) Θεσσαλονίκη του Μάκη Καραγιάννη, διαβάζοντας το πολύ ενδιαφέρον Όνειρο του Οδυσσέα (Μεταίχμιο). Τι είναι αυτό που κάνει έναν αγωνιστή της αντιδικτατορικής αντίστασης, έναν άνθρωπο που άντεξε σε φρικτά βασανιστήρια, να γίνεται ένας αργυρώνητος καθηγητής πανεπιστημίου; Να γίνεται ένας από εκείνους που «μαζί τα φάγαμε»; Το μυθιστόρημα του Καραγιάννη έχει πολλά κοινά με το Απόψε δεν έχουμε φίλους της Σοφίας Νικολαΐδου, περιγράφοντας, πάνω-κάτω, με την ίδια οπτική την κοινωνία της Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου της. Πώς σιγά-σιγά μια ολόκληρη γενιά εκμαυλίστηκε, αλλά και πώς ταυτόχρονα οι ίδιοι που κυβερνούσαν τη «συμπρωτεύουσα», οι ίδιοι δωσίλογοι που έχουν βουτηγμένα τα χέρια τους στο αίμα, καταφέρνουν, αλλάζοντας μορφές να παραμένουν στην εξουσία. Αμήχανη η Αριστερά αναζητά τις απαντήσεις και η εκκλησία απλώνει το δικό της μαύρο πέπλο πάνω από τη Μακεδονία. Όλες οι εξουσίες γίνονται μια, μαζί με τα τοπικά ΜΜΕ. Το μυθιστόρημα φτάνει σε αδιέξοδο και δεν μας δίνει έτοιμες λύσεις. Αυτό το αφήνει στο δικό μας χέρι!
…Λες και γίνεται επίτηδες, από το ένα σκοτάδι πηγαίνω στο άλλο, αναζητώντας μάταια κάποιο happy end και πέφτω στο μυθιστόρημα του Γιάννη Φιλιππίδη Κρατάς μυστικό; (Άνεμος). Ενδιαφέρουσα σύλληψη κι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα η ηρωίδα. Η Άννα σε ηλικία που άλλα παιδιά παίζουν ακόμη με τα παιχνίδια τους αναλαμβάνει το δυσβάσταχτο βάρος να φροντίσει την άρρωστη μητέρα της. Γίνεται κλέφτρα. Τα παιχνίδια της είναι όπλα που όσο περνά ο χρόνος εξελίσσονται. Ληστεύει τράπεζες μόνη. Ούτε ο έρωτας με έναν σεκιουριτά δεν θα τη σταματήσει. Θα τραβήξει το δρόμο της μέχρι τέλους…
…Και, επιτέλους, να που ανακαλύπτω τη Λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων (Πόλις) του Jean-Michel Guenassia. Και βρίσκομαι στο Παρίσι του πολέμου της Αλγερίας, αλλά και του rock ‘n’ roll. Στο Παρίσι των ψευδαισθήσεων. Στο Παρίσι όπου σιγά-σιγά γεννιέται ο Μάης του ’68. Ο 12χρονος ήρωας, εξαιρετικά ώριμος για την ηλικία του, διαβάζει ασταμάτητα, συχνάζει σε μπιστρό, παίζει με μανία ποδοσφαιράκι και μυείται σε μια παράξενη σκακιστική λέσχη με μέλη εξόριστους και αυτοεξόριστους από τις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Προεξάρχον μέλος της λέσχης ο Ζαν Πολ Σαρτρ. Άλλωστε, με την κηδεία του ξεκινά το μυθιστόρημα που μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, χαρίζοντάς μας απολαυστικές στιγμές ανάγνωσης…
…Κι έτσι κρατάω ένα χαμόγελο… Που θα μείνει στα χείλη μου, όταν η λαϊκή οργή θα δώσει, επιτέλους, έναν άλλο τόνο στις απεχθείς παρελάσεις. Είμαι, άλλωστε, από παλιά μέλος της… λέσχης των αθεράπευτα αισιόδοξων!
Κώστας Στοφόρος
Σχόλια
