Του Κώστα Στοφόρου
Καθώς το καλοκαίρι φεύγει σας πηγαίνω λίγο πίσω…
Αύγουστος στην πόλη. Εγκλωβισμένος στο κλεινόν άστυ, διαβάζω ένα βιβλιαράκι στις υπόγειες στοές του μετρό. Και σταλάζει φως στο σκοτάδι. Στα στριμωγμένα και σκυθρωπά πρόσωπα. Κι έρχεται άρωμα καπνού «λαθραίου» και ξερής θρούμπης. Και γεύση από σύκα ξερικά, ξινούτσικα σταφύλια, αχλάδια μόλις κομμένα από το δέντρο… Είναι τα διηγήματα του Δημήτρη Τσερέ Καρφιά και ανεμώνες (Γαβριηλίδης).
Ο συγγραφέας με μοναδική μαστοριά στη γλώσσα και με τη δημιουργική αξιοποίηση στίχων από τον Όμηρο, τον Ελύτη, το Σικελιανό, τον Αναγνωστάκη και άλλους ποιητές είναι σαν να μας ανοίγει ένα παράθυρο στο καλοκαίρι. Με εικόνες ολοζώντανες που θαρρείς θα τις αγγίξεις…
Σαν τα πολύτιμα κοχύλια που βρίσκουμε στις ακτές ή στο βυθό της θάλασσας και μένουν κάπου ασφαλισμένα να μας θυμίζουν εικόνες άλλων εποχών. Ή σαν το αλφαβητάρι των άστρων που τόσο όμορφα περιγράφει στο μαγικό διήγημα όπου παππούς και εγγονός πηγαίνουν στο αμπέλι και διανυκτερεύουν εκεί. Ένα αλφαβητάρι που μας ταξιδεύει στο χρόνο, στον εαυτό μας, στην Ελλάδα που φεύγει (ή χάθηκε οριστικά;)
Πραγματικά μαγικό!
Η καλή λογοτεχνία μπορεί να είναι και διασκεδαστική!
Χρόνια τώρα, όταν φίλοι με ρωτάνε ποια μυθιστορήματα θα τους πρότεινα να διαβάσουν, στη… βραχεία λίστα μου έχω πάντα τη Θεία Χούλια και το γραφιά του Μάριο Βάργκας Λιόσα. Μόνο που μέχρι τώρα συμπλήρωνα ότι το βιβλίο είναι δυσεύρετο, γιατί η παλιά έκδοση από τον Οδυσσέα έχει εξαντληθεί. Έτσι η χαρά μου ήταν μεγάλη όταν είδα πως το βιβλίο κυκλοφόρησε σε νέα έκδοση από τον «Καστανιώτη». Βρήκα κι εγώ την ευκαιρία να το ξαναδιαβάσω και να απολαύω το διασκεδαστικό παιχνίδι της γραφής. Με την ιστορία του συγγραφέα ραδιοφωνικών σίριαλ και με τον ήρωά μας που σατιρίζει με εξαιρετικό τρόπο το δημοσιογραφικό… λειτούργημα. Από τα πιο απολαυστικά βιβλία που έχω διαβάσει ποτέ, δείχνει -εκτός των άλλων- πώς μπορείς να δημιουργήσεις χρησιμοποιώντας ακόμη και τα πιο ευτελή υλικά με τα οποία ένας άλλος συγγραφέας θα είχε γράψει ένα απλό best seller. Ο (καλό) Λιόσα είναι εδώ. Και με αφορμή τη γνωριμία αυτή με το έργο του σας προτείνω τον Πόλεμο της συντέλειας του κόσμου από τα κορυφαία αριστουργήματα της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας (Εξάντας).
Στην εποχή του Μπερλουσκόνι
Μια ακόμη ευχάριστη έκπληξη του καλοκαιριού ήταν το μυθιστόρημα του Paolo di Paolo Που ήσασταν όλοι (Ίκαρος). Ακολουθώντας τα χνάρια μιας λογοτεχνίας που κορυφαία της στιγμή είναι η Τριλογία USA του Τζον Ντος Πάσος ο συγγραφέας με αφορμή την ιστορία μιας οικογένειας κι ενός συνταξιούχου καθηγητή που παρασύρει -ηθελημένα- με το αμάξι του τον κακό μαθητή της τάξης μας παρουσιάζει την Ιταλία στην εποχή του Μπερλουσκόνι. Ο νεαρός ήρωας ενηλικιώνεται, καθώς εναλλάσσεται μια σειρά κυβερνήσεων του «Καβαλιέρε». Για τη διπλωματική του θέλει να γράψει για τη σύγχρονη Ιταλία προσκρούοντας στις επιφυλάξεις των καθηγητών του. Αυτός το παλεύει, ωστόσο, και συνδέει και την προσωπική του ιστορία με τα γεγονότα της εποχής που παρουσιάζονται μέσα από αποκόμματα εφημερίδων, κόμικς, βιώματα, ειδήσεις, τραγούδια. Διαβάζοντάς το καταλαβαίνεις πολύ περισσότερα από περισπούδαστες αναλύσεις. Το ερώτημα «που ήσασταν όλοι» όταν συντελούνταν η καταστροφή θα μπορούσε να απευθύνεται και στο ελληνικό κοινό. Αναμένεται ο Έλληνας συγγραφέας που θα τολμήσει και θα φέρει εις πέρας το εγχείρημα.
Η ζωή που ονειρεύτηκε ο Ερνέστο Γκ.
Για την επικείμενη κυκλοφορία του νέου μυθιστορήματος του Jean-Michel Guenassia είχαμε γράψει στον Δρόμο με αφορμή την επίσκεψη του συγγραφέα στην Ελλάδα τον περασμένο Δεκέμβριο. Η ζωή που ονειρεύτηκε ο Ερνέστο Γκ. (Πόλις) είναι ένα ακόμη εξαιρετικό μυθιστόρημα του δημιουργού της Λέσχης των αθεράπευτα αισιόδοξων. Ένα μυθιστόρημα που διατρέχει εκατό χρόνια ιστορίας με πρωταγωνιστή τον Τσέχο γιατρό Γιόζεφ Κάπλαν.
Ένας αιώνας ζωής, όπου θα βρεθεί στο Παρίσι και αργότερα στο Αλγέρι. Θα επιστρέψει μετά τον πόλεμο στη Πράγα και θα ζήσει την περιπέτεια του κομμουνιστικού κινήματος. Κομβικό σημείο του μυθιστορήματος η εμφάνιση ενός απροσδόκητου ασθενή: Είναι ο Τσε Γκεβάρα, πριν από τη Βολιβία. Ο συγγραφέας επινοεί μια απάντηση στο αίνιγμα της πολύμηνης παρουσίας του Τσε στη Πράγα και ουσιαστικά μέσα από τη μορφή του γιατρού Κάπλαν περιγράφει μια ζωή που θα μπορούσε να ήταν η ζωή του Τσε, αν δεν άφηνε την ιατρική για την επανάσταση. Μυθιστόρημα για έντονο προβληματισμό πάνω σε θέματα που ταλανίζουν την Αριστερά…
