Μνημείο «δημοκρατίας» ο νόμος για τις δαπάνες των συνδυασμών στις αυτοδιοικητικές εκλογές
Του Γιάννη Θεωνά
Με τον νόμο 3870/2010, που δημοσιεύεται στο ΦΕΚ 138 τεύχος Α της 9ης Αυγούστου 2010, καθορίζονται πρωτοφανείς ρυθμίσεις για τον έλεγχο των εσόδων και των δαπανών των συνδυασμών και των υποψηφίων στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, καθώς και ένα προκλητικά εκτεταμένο ποινολόγιο για τυχόν μη συμμόρφωση ακόμη και σε εξωπραγματικές διαδικασίες του δρακόντειου αυτού νόμου.
Τα έσοδα και οι δαπάνες
Έσοδα των περιφερειακών και δημοτικών συνδυασμών, καθώς και των υποψηφίων τους, είναι οι εισφορές φυσικών προσώπων που καταβάλλονται σ’ αυτούς κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Έσοδα, επίσης, θεωρούνται ορισμένες παροχές και διευκολύνσεις, των οποίων οι κατηγορίες και η αποτίμηση σε χρήμα καθορίζεται με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών.
Δαπάνες των περιφερειακών και δημοτικών συνδυασμών, καθώς και των υποψηφίων τους, είναι τα ποσά που διαθέτουν οι συνδυασμοί και οι υποψήφιοι για την προετοιμασία και διεξαγωγή του προεκλογικού αγώνα, καθώς και η αξία των παροχών και διευκολύνσεων που αποτιμώνται σε χρήμα.
Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο εκλογικών δαπανών για κάθε υποψήφιο στις περιφερειακές εκλογές, στις οποίες περιλαμβάνεται και η αξία των αποτιμώμενων σε χρήμα παροχών και διευκολύνσεων, καθορίζεται ανάλογα με τον πληθυσμό της εκλογικής περιφέρειας στην οποία είναι υποψήφιος. Για τον καθορισμό του πολλαπλασιάζεται το ποσό των 1.000 ευρώ με συντελεστή, ο οποίος είναι:
– 2,5 για εκλογικές περιφέρειες μέχρι 100.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 2.500 ευρώ.
– 3 για εκλογικές περιφέρειες μέχρι 150.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 3.000 ευρώ.
– 3,5 για εκλογικές περιφέρειες μέχρι 200.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 3.500 ευρώ.
– Για εκλογικές περιφέρειες με πάνω από 200.000 κατοίκους, ο συντελεστής αυξάνεται κατά 1 μονάδα ανά 100.000 κατοίκους. Δηλαδή, για την Περιφέρεια Αττικής θα έχουμε συντ. 36,5 και όριο δαπανών τα 36.500 ευρώ.
Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο εκλογικών δαπανών των συνδυασμών για τις περιφερειακές εκλογές δεν μπορεί να υπερβαίνει το άθροισμα των δαπανών για το σύνολο των υποψηφίων του συνδυασμού.
Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των εκλογικών δαπανών για κάθε υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο, στις οποίες περιλαμβάνεται και η αξία των αποτιμώμενων σε χρήμα παροχών και διευκολύνσεων, ανάλογα με τον πληθυσμό της εκλογικής περιφέρειας στην οποία είναι υποψήφιος. Για τον καθορισμό του πολλαπλασιάζεται το ποσό των 1.000€ με συντελεστή, ο οποίος είναι:
– 1,5 σε εκλογικές περιφέρειες μέχρι 30.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 1.500 ευρώ.
– 2 σε εκλογικές περιφέρειες μέχρι 60.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 2.000 ευρώ.
– 2,5 σε εκλογικές περιφέρειες μέχρι 100.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 2.500 ευρώ.
– 3 σε εκλογικές περιφέρειες μέχρι 150.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 3.000 ευρώ.
– 3,5 σε εκλογικές περιφέρειες μέχρι 200.000 κατοίκους, άρα όριο δαπανών τα 3.500 ευρώ.
– Για εκλογικές περιφέρεις με πάνω από 200.000 κατοίκους ο συντελεστής αυξάνεται κατά 1 μονάδα ανά 100.000 κατοίκους.
Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των εκλογικών δαπανών των συνδυασμών είναι:
– σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες από 1 έως 3, το άθροισμα των δαπανών των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων του συνδυασμού.
– σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες από 4 έως 6, το άθροισμα των δαπανών των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων προσαυξημένου κατά 20%.
– σε δήμους με 7 έως 10 εκλογικές περιφέρειες το άθροισμα των δαπανών των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων, προσαυξημένου κατά 50%.
– σε δήμους με άνω των 10 εκλογικών περιφερειών, το άθροισμα των δαπανών των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων, προσαυξημένου κατά 75%.
Διαχείριση εσόδων και δαπανών
Τα έσοδα και οι δαπάνες των περιφερειακών και δημοτικών συνδυασμών, καθώς και των υποψηφίων τους, διακινούνται μέσω ειδικών λογαριασμών, που τηρούνται σε τράπεζες εγκατεστημένες στην Ελλάδα.
Ο λογαριασμός του συνδυασμού τηρείται ανάλογα στο όνομα του υποψήφιου περιφερειάρχη ή δημάρχου ή του ενός οριζόμενου, από τον επικεφαλής του συνδυασμού, διαχειριστή, που για ΟΤΑ άνω των 10.000 κατοίκων είναι υποχρεωτικό, ενώ οι λογαριασμοί των υποψηφίων τηρούνται και διαχειρίζονται από τους ίδιους. Κατάθεση στους λογαριασμούς αυτούς επιτρέπεται μόνο εφόσον υπάρξει ρητή συναίνεση των προσώπων στο όνομα των οποίων τηρούνται.
Οι καταθέσεις πρέπει να περιλαμβάνουν, με ευθύνη της τράπεζας, το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, τη διεύθυνση κατοικίας, τον αριθμό ταυτότητας ή διαβατηρίου και τον ΑΦΜ του καταθέτη.
Οι συνδυασμοί μπορούν, επίσης, να εξασφαλίζουν έσοδα, μέσα, όμως, στα πλαίσια του ανώτατου επιτρεπόμενου ορίου εκλογικών δαπανών τους, πραγματοποιώντας εκδηλώσεις με τη διάθεση διπλότυπων εισιτηρίων. Πρέπει, όμως, κάθε διπλότυπο εισιτήριο να αριθμείται και να θεωρείται από την ΔΟΥ της έδρας της Περιφέρειας ή του Δήμου και στο στέλεχός του να αναγράφεται… το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, ο ΑΦΜ και ο αριθμός ταυτότητας ή διαβατηρίου του προσώπου στο οποίο διατίθεται.
Οι συνδυασμοί τηρούν ειδικό βιβλίο εσόδων-εξόδων, στο οποίο καταχωρούνται υποχρεωτικά όλα τα έσοδα και οι δαπάνες κατά την προεκλογική περίοδο.
Το βιβλίο εσόδων-εξόδων θεωρείται, κατά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου από την αντίστοιχη ΔΥΟ και καταχωρούνται σ’ αυτό το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, ο ΑΦΜ και ο αριθμός ταυτότητας ή διαβατηρίου όσων εισφέρουν στο συνδυασμό οποιοδήποτε ποσό, καθώς και τα στοιχεία των προσώπων στα οποία καταβάλλεται από το συνδυασμό οποιοδήποτε ποσό, ανεξαρτήτως του είδους της δαπάνης.
Αντίγραφο του βιβλίου αυτού κατατίθεται μέσα σε 30 μέρες από την ανακήρυξη των επιτυχόντων συνδυασμών στην Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων. Οι συνδυασμοί στις Περιφέρειες και στους δήμους με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων, υποχρεούνται να αναρτούν το σύνολο των εσόδων και δαπανών των συνδυασμών και των υποψηφίων συμβούλων τους, στην Κεντρική Βάση Δεδομένων του υπουργείου Εσωτερικών, για λόγους διαφάνειας.
Παρ’ όλα αυτά τα «διαφανή», οι επικεφαλής υποψήφιοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι για τους αντίστοιχους συνδυασμούς και οι υποψήφιοι σύμβουλοι που εκλέχτηκαν, υποχρεούνται μέσα σε 30 μέρες από την ανακήρυξη των επιτυχόντων να υποβάλουν στην Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων αναλυτική κατάσταση των εκλογικών εσόδων και δαπανών με τα αντίστοιχα παραστατικά.
Ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής
Ο νόμος αυτός της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, πέρα από την ηγεμονική αντίληψη που τον χαρακτηρίζει, προωθεί μια πρωτοφανή ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής στο όνομα της διαφάνειας της διαχείρισης εσόδων και δαπανών των συνδυασμών και των υποψηφίων.
Εκτός από την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, το περιβόητο αυτό νομοθέτημα, μοιράζει αφειδώς ποινικές κυρώσεις και εξοντωτικά πρόστιμα, που κάνουν πραγματικά προβληματική τη λειτουργία συνδυασμών και υποψηφίων.
Για την αναλυτική παρουσίαση των απαγορεύσεων και των ποινών (φυλάκισης και προστίμων), που προβλέπει για συνδυασμούς, υποψήφιους, αλλά και τρίτους το νομοθετικό κατασκεύασμα του κ. Ραγκούση θα επανέλθουμε την επόμενη βδομάδα.
