Η περίοδος που άνοιξε με τον πόλεμο στην Ουκρανία βάζει με ταχύτητα σε δοκιμασία την υπόσταση του λαού και της χώρας μας. Όσο προχωρούν οι εξελίξεις τόσο αυξάνεται η αναντιστοιχία ανάμεσα στις ανάγκες της υπόστασης της χώρας και στους διαχρονικούς δομικούς προσανατολισμούς υποτέλειας της ιθύνουσας εγχώριας πολιτικοκοινωνικής τάξης. Πέρα από τα άλλα, στις παρούσες συνθήκες γίνεται πιο κραυγαλέος ο συσκοτισμός της πραγματικότητας του ελληνικού εθνικοκοινωνικού προβλήματος, από μεριάς των ιθυνόντων κύκλων. Αυτό, σε συνδυασμό με άλλες πλευρές μιας χωρίς τέλος κοινωνικής κρίσης, παράγει αφασία μέσα στην κοινωνία και την αποσυγκροτεί.
Σκοπός μας εδώ δεν είναι κυρίως να προσθέσουμε κάτι ακόμη σε μια τυπική καταγγελτική κριτική του πολιτικού συστήματος. Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά, είναι η εκτίμηση της πολιτικής συμπεριφοράς των εγχώριων ελίτ και ειδικότερα το τι απαντήσεις δίνουν ενόψει πολιτικών αδιεξόδων που εγκυμονούν μια εθνική κρίση (την δεύτερη μετά την χρεωκοπία).
Η «μετά Ουκρανίαν» γραμμή: Τα «πόσο» και τα «πως» της ύπαρξης της χώρας στην προαίρεση των ΗΠΑ
Το σκηνικό που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δώσει σημαντικές αβάντες στον τουρκικό επεκτατισμό. Στην παρούσα φάση, η κύρια αιχμή (αλλά καθόλου η μοναδική) είναι η αμφισβήτηση από την Άγκυρα ανοιχτά και άμεσα της ελληνικής κυριαρχίας στο μισό Αιγαίο και με απειλές που όλο και περισσότερο παίρνουν τη μορφή πολεμικού τελεσιγράφου προς την Ελλάδα. ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Γερμανία τηρούν «ίσες αποστάσεις», και ακόμα και όποτε κάνουν κάποια δήλωση επιβεβαιωτική της ελληνικής κυριαρχίας επί των νησιών, την υπονομεύουν πλήρως συνιστώντας διάλογο για όλες τις διαφορές ανάμεσα στους δύο «συμμάχους». Αυτή η γραμμή, απόλυτα κυρίαρχη στο πλαίσιο του ευρωατλαντισμού (με κάποιες διαφοροποιήσεις της Γαλλίας) λειτουργεί σαφώς σε βάρος της χώρας μας και την εκθέτει σε μείζονες κινδύνους απέναντι στον διαρκώς αποθρασυνόμενο τουρκικό αναθεωρητισμό.
Η κατάσταση αυτή βέβαια δεν άρχισε ξαφνικά μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σημαντικό πρόσφατο σημείο καμπής υπήρξε η αμφισβήτηση από τον Ερντογάν της Συνθήκης της Λωζάνης (χάρτες «Γαλάζιας Πατρίδας» κ.λπ.). Πάντοτε συνοδευόμενη από την ίδια επωδό από μέρους των «συμμάχων» με τις «υποδείξεις» για διάλογο κ.λπ. Οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις δεν έχουν πάψει να «συμμορφώνονται σταθερά προς τας υποδείξεις». Μεταξύ πολλών άλλων: Η πολύωρη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, οι υπό γερμανική ενορχήστρωση μυστικές συνομιλίες Σουρανή-Καλίν, και η πρόσφατη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη επιβεβαίωσαν ότι όλα συζητούνται στο τραπέζι. Για να ακολουθηθούν πάντοτε από νέα επόμενα βήματα προώθησης των σχεδιασμών του τουρκικού αναθεωρητισμού. Η ίδια λογική υποτέλειας εξηγεί και τη συστηματική αποχή της ελληνικής πλευράς από μια σειρά απολύτως στοιχειώδεις και προφανείς χειρισμούς και διαβήματα, ενισχυτικά της κατοχύρωσης κυριαρχίας, κυριαρχικών δικαιωμάτων και των γενικότερων εθνικών συμφερόντων της χώρας.
Βασική επιλογή της κυβέρνησης μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία: Η Ελλάδα απολύτως διαθέσιμη ως εργαλείο για όλους τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ στα διάφορα μέτωπα που αυτές ανοίγουν και στις ανακατατάξεις που θα ήθελαν να προωθήσουν
Οι κινήσεις εξυπηρέτησης των εθνικών συμφερόντων ακόμα και η έκταση των διπλωματικών βημάτων για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας υπόκεινται σε καθεστώς «ευρωατλαντικού κόφτη». Με διακομματική επί της ουσίας συνέχεια και συναίνεση. Ακόμα και οι πρόσφατοι βαρύγδουποι τόνοι Μητσοτάκη σχετικά με το ότι «στο εξής θα δημοσιοποιούμε τις επιθετικές ενέργειες της γείτονος» κραυγάζουν για τα όρια του επιτρεπτού που «υποδεικνύονται» από τους «συμμάχους» και γίνονται αποδεκτά από τις εγχώριες πολιτικές ηγεσίες.
Βασική επιλογή της κυβέρνησης μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία: Η Ελλάδα απολύτως διαθέσιμη ως εργαλείο (ή ευέλικτος μεντεσές με την ορολογία του Πάιατ) για όλους τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ στα διάφορα μέτωπα που αυτές ανοίγουν και στις ανακατατάξεις που θα ήθελαν να προωθήσουν. Από τα διάφορα υποσυστήματα της Ευρώπης, των Βαλκανίων, της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι το Ιράν (!), όπως δείχνουν οι πρόσφατες εξελίξεις με όσα οδήγησαν στην δέσμευση των δύο ελληνικών τάνκερ.
Η απόλυτη πρόσδεση στους σχεδιασμούς των ΗΠΑ οδηγεί σε αδιέξοδα
Στη σημερινή φάση οξυμμένων διεθνών αντιπαραθέσεων, η πολιτική της άνευ όρων πλήρους ΝΑΤΟφροσύνης μπαίνει σε σοβαρή δοκιμασία.
Μια αποστροφή της Ντ. Μπακογιάννη σε πρόσφατη συνέντευξή της στην ΕΡΤ (Γ. Κουβαράς) λέει πολλά με τον τρόπο της για τις περιπέτειες που περνάει το αφήγημα περί της στήριξης που προσφέρει η άνευ όρων στοίχιση με ΗΠΑ / ΝΑΤΟ. Το νόημα των όσων είπε: Άλλο πράγμα η κυβέρνηση των ΗΠΑ και ο τρόπος που υπολογίζει την Τουρκία που την αναγνωρίζει σαν μεγάλη περιφερειακή δύναμη κ.λπ. και άλλη η κάλυψη που αναμένουμε να μας παράσχει το Κογκρέσο στο θέμα της ισορροπίας των εξοπλισμών και στην ανάσχεση της τουρκικής επιθετικότητας! Έτσι πλέον πληροφορούμαστε από έγκυρα συστημικά χείλη ότι η υπόσταση της χώρας έχει εναποτεθεί κάπου μέσα στο ασταθές και συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο των ενδορρήξεων του κατεστημένου των ΗΠΑ!
Σε διαφορετικό μήκος κύματος, η πρόσφατη πολιτική παρέμβαση του Κ. Καραμανλή στο Μέγαρο Μουσικής έχει τη δική της ιδιαίτερη σημασία. Με ευδιάκριτες αποστάσεις από το αμερικανικό πολωτικό αφήγημα που είχε η ανάγνωσή του της διεθνούς κατάστασης. Αποστάσεις που συναντούν άλλωστε πλέον και τις ανάγκες πολιτικής αυτοσυντήρησης τμημάτων του εγχώριου πολιτικού προσωπικού. Αλλά κυρίως για το ότι κατονόμασε με σαφήνεια το ρόλο του εσωτερικού μπλόκ της πολιτικής του κατευνασμού και δήλωσε την αντίθεσή του απέναντι στις κύριες αιχμές των όσων μεθοδεύονται (συνεκμετάλλευση, φόρμουλες μερικής αποστρατιωτικοποίησης κ.ά.). Στο διά ταύτα βέβαια τα όρια τίθενται από το ότι αποφεύχθηκε ο,τιδήποτε θα μπορούσε να λειτουργήσει ουσιαστικά ως προς την πολιτική προετοιμασία και την ενεργοποίηση της ελληνικής κοινωνίας.
Μιλώντας με γενικότερους και αναγκαστικά κάπως σχηματικούς όρους, οι αντιδράσεις μπροστά στα αδιέξοδα της πολιτικής υπαγωγής της χώρας στις ΝΑΤΟικές προτεραιότητες, ενισχύονται από τρεις πλευρές:
α) Από την υπολογίσιμη απόσταση που χωρίζει ευρύτερα λαϊκά στρώματα από τις κυρίαρχες πολιτικές επιλογές (απόλυτη στοίχιση με ΝΑΤΟ, μεταφορά όπλων στην Ουκρανία, αποστρατιωτικοποίηση κ.λπ.). Χωρίς να παραβλέπεται η σημερινή αφασία και κοινωνική αποδιοργάνωση, ο συνδυασμός των μεγάλων πιέσεων που ασκούνται στα κοινωνικά και στα εθνικά ζητήματα φέρνει μαζί του εκρηκτικά φορτία και το μέτωπο επίθεσης των κυρίαρχων κύκλων απέναντι στον «λαϊκισμό» και σε τμήματα της νεολαίας μόνο τυχαίο δεν είναι.
β) Αντιδράσεις από πλευράς τμημάτων του κατεστημένου που απηχούν βλέψεις για μια καλύτερη διαπραγμάτευση όρων και ανταλλαγμάτων για τμήματα του ελληνικού μεταπρατισμού εν όψει μεγάλων αναδασμών (ενεργειακών και άλλων). Σε κάθε περίπτωση όμως χωρίς διαθέσεις μετατόπισης έξω από τα όρια που θέτει το καθεστώς εξάρτησης της χώρας. Αυτή η πλευρά δεν θα ήταν καθόλου απίθανο να ενταθεί μέσα στο σύνθετο πλέγμα των εντάσεων που δημιουργούν οι εξελίξεις για το ελληνικό ναυτιλιακό κεφάλαιο.
γ) Οι ειδκότερες αντιδράσεις και αντιστάσεις που προβάλλονται από επαγγελματικούς κλάδους που έχουν την ευθύνη για τη διαχείριση των χειρισμών της εξωτερικής πολιτικής και την εθνική άμυνα. Ως προς αυτό είναι σημαντικές οι συχνά ουσιαστικές τοποθετήσεις διπλωματών και οι ηχηρές αντιδράσεις στρατιωτικών κύκλων έναντι των κυβερνητικών επανερχόμενων πρωτοβουλιών απόσυρσης κρίσιμων όπλων για την άμυνα των νησιών με όχημα την ενίσχυση της Ουκρανίας.
