Τα 71 Κέντρα Πρόληψης της Χρήσης Εξαρτησιογόνων Ουσιών από την αρχή δομήθηκαν ως αστικές εταιρίες με χρηματοδότηση κατά το ήμισυ από την τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω ειδικής επιδότησης από το υπουργείο Εσωτερικών, και κατά το άλλο ήμισυ από το υπουργείο Υγείας, μέσω του ΟΚΑΝΑ. Όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, το υπουργείο Εσωτερικών δεν έχει καταβάλει τις υποχρεώσεις του για όλο το 2010 και την πρώτη δόση του 2011 -κάτι παραπάνω από 11 εκατ. ευρώ συνολικά-, ενώ και ο ΟΚΑΝΑ, από τη μεριά του, χρωστά χρήματα από προηγούμενα χρόνια και το 2011 γύρω στα 5 εκατ. ευρώ, γεγονός που οδηγεί σε στάση πληρωμών. Βάσει του νομικού πλαισίου λειτουργίας των αστικών εταιριών, οι αυτοδιοικητικοί φορείς είναι υποχρεωμένοι να καλύψουν αυτά τα ποσά (το 50%) ως εταίροι των κέντρων, γεγονός που έχει καταστεί αδύνατο με τις πιεστικές ανάγκες της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στις συμβάσεις που υπογράφουν αυτά τα κέντρα με τον ΟΚΑΝΑ προβλέπεται ότι, αν δεν καταβάλλουν οι αυτοδιοικητικοί φορείς το 50% της χρηματοδότησής τους, μπορεί και ο ΟΚΑΝΑ να αποσυρθεί από τις δικές του υποχρεώσεις. Το σωματείο των εργαζομένων θεωρεί ότι έτσι δημιουργείται η βάση για να λειτουργήσει στην πράξη η κεντρική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης: «Δήθεν ευέλικτες “Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρίες του Αστικού Κώδικα”, χωρίς πάγια κεντρική χρηματοδότηση από την πολιτεία, “ζήτουλες” της όποιας έκτακτης επιχορήγησης θα δύνανται ή θα δέονται να δώσουν δημόσιοι ή και ιδιωτικοί φορείς».
Οι εργαζόμενοι θεωρούν αυτές τις δομές «δημιούργημα των διαρκών προσπαθειών τους» και εντοπίζουν το κύριο πρόβλημά τους στο μόρφωμα της αστικής εταιρίας, «που επιλέχτηκε σχεδόν πριν από δεκαπέντε χρόνια ως “πιλοτικό”, στην πράξη αποδείχτηκε ένα μόνιμο φυτώριο αναχρονιστικών εργασιακών σχέσεων, προπομπός της πλήρους αποδόμησης των δικαιωμάτων των εργαζόμενων, που βιώνουν και οι υπόλοιποι μισθωτοί σήμερα». Δεν είναι τυχαίο που, δεκαπέντε χρόνια τώρα, παλεύουν -χωρίς να το έχουν καταφέρει- για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης.
Κι όμως, το κλιμάκιο των ελεγκτών δημόσιας διοίκησης, που έλεγξε τον ΟΚΑΝΑ και τα Κέντρα Πρόληψης και υποτίθεται ότι αντικείμενό του είναι τα διοικητικά και οικονομικά ζητήματα, εξέδωσε πόρισμα που φθάνει μέχρι και να προτείνει τη «συνδρομή» εργαζομένων των -ήδη σοβαρά υποστελεχωμένων- Κέντρων Πρόληψης στις Μονάδες Χορήγησης Υποκατάστατων του ΟΚΑΝΑ, ώστε «να απορροφηθεί η λίστα αναμονής»!
Οι εργολαβίες κοστίζουν
Επιφυλάξεις για την προβολή του πορίσματος των ελεγκτών και των συμπερασμάτων του εκφράζουν, από τη μεριά τους, και οι εργαζόμενοι στον ΟΚΑΝΑ. Με ανακοίνωσή του, ο σύλλογός τους εκφράζει έκπληξη για τη σύνδεση του «οργίου ατασθαλιών, κακοδιαχείρισης και σπατάλης», που εντόπισαν οι ελεγκτές, με τη νοσηρότητα και θνητότητα των εξαρτημένων από ηρωίνη. Το «όργιο» αυτό οι ίδιοι οι εργαζόμενοι το γνώριζαν, «αν και όχι με όλες τις λεπτομέρειες», αλλά, όπως εύλογα αναφέρει η ανακοίνωση του σωματείου, η προβολή με μελανά χρώματα των θεραπευτικών δομών έχει προφανή αντίκτυπο στα 5.000 μέλη των προγραμμάτων απεξάρτησης. Και επισημαίνει ότι τα διαχειριστικά προβλήματα, που εντοπίζει η έκθεση των ελεγκτών, συνδέονται με τις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα -τα περίφημα ΣΔΙΤ- που «τουλάχιστον στο χώρο της υγείας και κοστίζουν περισσότερο στο Δημόσιο και αποδεικνύονται προβληματικές».
Γεγονός είναι ότι και στο παρελθόν εκθέσεις του Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης έχουν χρησιμοποιηθεί εναντίον των εργαζομένων: οι πρώτες απολύσεις εργαζομένων από επιχείρηση του Δημοσίου –την εταιρία λειτουργίας του Μετρό- στηρίχτηκαν σε ένα τέτοιο πόρισμα.
Και τώρα, οι εργαζόμενοι στον ΟΚΑΝΑ μιλούν για «ανακρίβειες» του πορίσματος, «γενικεύσεις» και «αυθαίρετα συμπεράσματα, που αφορούν τόσο τη λειτουργία όσο και τη φιλοσοφία των προγραμμάτων, τη θεραπευτική λειτουργία και την αποτελεσματικότητά τους». Ενώ, από την άλλη, όπως αναφέρουν, λείπουν στοιχεία που αφορούν την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων και άλλα, που αφορούν την ουσία της απεξάρτησης, όπως η ποιότητα συγκεκριμένου φαρμάκου.
«Δεδομένου ότι το κλιμάκιο είναι πλήρως αναρμόδιο για επιστημονικά ζητήματα, φοβούμαστε ότι οι σχετικές “προτάσεις” του είναι κατευθυνόμενες», αναφέρει στη δική του ανακοίνωση το σωματείο των εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης. Οι εργαζόμενοι σε αυτά, την περασμένη Τετάρτη (30/3), πραγματοποίησαν τρίωρη προειδοποιητική στάση εργασίας και συμμετείχαν στην πορεία των φορέων της υγείας και της παιδείας.
Δηλώνουν ότι, «εάν δεν ικανοποιηθούν άμεσα τα βασικά αιτήματά μας, που αφορούν την τακτική και επαρκή χρηματοδότηση και την οριστική επίλυση του θεσμικού προβλήματος των δομών, στις οποίες επί χρόνια φτύνουμε αίμα για τα αυτονόητα, θα κλιμακώσουμε περαιτέρω τον αγώνα μας με μορφές που θα προκαλέσουν ηχηρή έκπληξη στους αρμόδιους».
Η πολιτική αδιαφορίας απέναντι στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της εξάρτησης αλλά και η γενικότερη πολιτική απέναντι στη δημόσια υγεία συσπειρώνει τους εργαζόμενους στις διάφορες δομές.
