Του Ηρόστρατου
Η πολιτιστική αμηχανία της Αριστεράς
Όταν έκλεισα το νέο βιβλίο της Άλκης Ζέη Με φάμπερ νούμερο δύο, τελειώνοντας και την τελευταία του σελίδα, ένιωσα πρώτα απ’ όλα ευγνωμοσύνη για τη συγγραφέα. Σπάνια ένα βιβλίο μπορεί να σου γεννήσει τόσα πολλά συναισθήματα και σκέψεις. Σπάνια ένα βιβλίο που αναφέρεται σε μια κρίσιμη περίοδο της Ιστορίας μπορεί να ισορροπεί ανάμεσα στο δράμα, το χιούμορ, την ψύχραιμη στάση, το συναίσθημα, την πολιτική θέση. Δεν είναι «ουδέτερη» η αυτοβιογραφική κατάθεση της Άλκης Ζέη.
Ένα από τα πολλά που με προβλημάτισαν ήταν η στράτευση -και μάλιστα σε δύσκολους και σκοτεινούς καιρούς, όπου κυριολεκτικά έπαιζες με το θάνατο- του συνόλου των ανθρώπων που θα μπορούσε κανείς να εντάξει στους διανοούμενους. Ζωγράφοι, συγγραφείς, ποιητές, φιλόσοφοι, μουσικοί, ηθοποιοί, σκηνοθέτες… Μέχρι και το κουκλοθέατρο είχε αξιοποιηθεί για να στηρίξει την Αντίσταση.
Διαβάζω τις σελίδες για τη λασπωμένη Λάρισα, όπου έχουν καταφύγει κυνηγημένοι μετά τον Δεκέμβρη δεκάδες αγωνιστές. Ανάμεσά τους πολλοί ηθοποιοί -διάσημοι στα χρόνια που ακολούθησαν- που με τις οδηγίες του Γιώργου Σεβαστίκογλου ανέβασαν ακόμη κι εκεί παραστάσεις.
Μετά από όλα αυτά σκέφτομαι μελαγχολικά το σήμερα, όπου μια μεγάλη μερίδα των διανοουμένων μοιάζει απαθής, δεν συμμετέχει και προτιμά να σωπαίνει. Μια άλλη μερίδα παίρνει ανοικτά το μέρος της εξουσίας με διάφορα θλιβερά κείμενα των 58, των 31 και δεν ξέρω άλλων πόσων….
Κι όμως, υπάρχουν και οι «άλλοι», οι «δικοί μας» που γράφει και η Άλκη Ζέη. Διάσπαρτοι, συμμετέχοντας συχνά όπου μπορούν, παίρνοντας θέση μέσα από τη δουλειά και τη δράση τους. Όμως ασυντόνιστα. Χωρίς σχέδιο και πρόγραμμα. Χωρίς συσπείρωση και συνεργασία.
Η Αριστερά, αμήχανη, δεν ασχολείται με το θέμα παρά μόνο παρεμπιπτόντως ή θεωρώντας τους καλλιτέχνες ως τον «μαϊντανό» ή τον κράχτη των εκδηλώσεων. Ακόμη χειρότερα υπάρχουν και τάσεις υποκατάστασης της δημιουργίας από τα κάτω με επιτροπές και ομάδες πολιτισμού που θεωρούν ότι ο πολιτισμός μπορεί να παραχθεί εντός κομματικών θερμοκηπίων…
Ενώ υπάρχει το ανθρώπινο δυναμικό, έχουμε μείνει όλοι να κοιταζόμαστε μεταξύ μας. Κι όμως και μπορούμε και πρέπει να κουβεντιάσουμε και να συναντηθούμε με τα ζωντανά κομμάτια της κοινωνίας και να δημιουργήσουμε αξιοποιώντας τα νέα μέσα που διατίθενται.
Πολίτες, πολιτικοί και βασιλιάδες
«Η δεύτερή μας μάνα»… Βλέπω την κάρτα που στάλθηκε «αυθορμήτως» από τα «ανταρτόπληκτα» κορίτσια της Παιδόπολης Μερίμνης και με πιάνει θλίψη. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουμε την Ιστορία μας. Ακόμη κι αν πρόκειται για φρικαλέα προπαγανδιστικό υλικό μιας από τις πιο αποτρόπαιες σελίδες της. Η συγκεκριμένη κάρτα-επιστολή είναι μέρος της έκθεσης Αρχεία, πολίτες και πολιτικοί. Έκθεση αρχειακού υλικού. Μια άλλη ανάγνωση της σχέσης πολιτών και πολιτικών, που διοργανώνεται από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, σε συνεργασία την Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία και με τη συμβολή της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.
Την έκθεση έχει επιμεληθεί ο σκηνογράφος Γιάννης Μετζικώφ.
Πέρα από επιστολές, όπως αυτές προς τη Φρειδερίκη, στην έκθεση περιλαμβάνονται «αιτήματα απλών ανθρώπων προς τους πολιτικούς σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα, συχνά διατυπωμένα με τον δικό τους απλοϊκό τρόπο, καμιά φορά και πολύπλοκο», όπως σημειώνουν οι διοργανωτές.
«Θέλουμε να δείξουμε την πολιτική κουλτούρα, πώς αντιλαμβάνονται, δηλαδή, απλοί άνθρωποι τη σχέση τους με την πολιτική και την εξουσία, από την οποία περιμένουν τα πάντα» σχολίασε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Ιστορίας, Νίκος Καραπιδάκης, πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Σημαντικό μέρος καταλαμβάνουν τα αρχεία των ανακτόρων με παντός είδους επιστολές.
Με την ευκαιρία σας προτείνω να διαβάσετε τα εξαιρετικά Δάκρυα της βασίλισσας (Εκδόσεις Νεφέλη). Πρόκειται για μια μυθιστορηματική αλλά και συγκλονιστική καταγραφή της ζωής στις Παιδοπόλεις από τον Βασίλη Μπούτο.
Πληροφορίες: Είσοδος ελεύθερη. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 12:00-21:00, Σάββατο 10:30-14:30, Κυριακή κλειστά.
Έργα του Ιάννη Ξενάκη στη Μπιενάλε της Αθήνας
Ομολογώ πως δεν είμαι εξοικειωμένος με το έργο του Ιάννη Ξενάκη, όμως είδα με ενδιαφέρον ότι το σύνολο μουσικής δωματίου Kyklos Ensemble θα παρουσιάσει τέσσερις εκτελέσεις κορυφαίων έργων του Ιάννη Ξενάκη στο Agora-4η Μπιενάλε της Αθήνας 2013. Τα μουσικά κομμάτια, όπως σημειώνουν, «έρχονται να συνομιλήσουν στον ίδιο χώρο με δέκα ξυλόγλυπτα του αυτοδίδακτου γλύπτη Ραϋμόνδου». Να σημειώσω ότι το Kyklos Ensemble αποτελείται από εξέχοντες Έλληνες σολίστ, οι οποίοι διαπρέπουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ όλες οι λειτουργίες και οι δραστηριότητες του συνόλου διέπονται από το πνεύμα της συνεργασίας και της ανταπόδοσης και όχι από την επιδίωξη του κέρδους.
Γενικός διευθυντής του συνόλου είναι ο σολίστ κρουστών Δημήτρης Δεσύλλας, καλλιτεχνικός διευθυντής ο συνθέτης Γιώργος Κουμεντάκης, ενώ διευθυντής παραγωγής ο σχεδιαστής ήχου Άγης Γυφτόπουλος.
Πληροφορίες: Οι συναυλίες θα δοθούν στο κτίριο του Χρηματιστηρίου (Σοφοκλέους 8), στις 20:00, στις 29, 30 & 31 Οκτωβρίου 2013.
