Του Γιώργου Κατερίνη.
Οι κοινωνικοί εταίροι, ο διάλογος και η εργασιακή πραγματικότητα.
Για τους εργαζόμενους στο ΣΚΑΪ που εκβιάστηκαν να υπογράψουν μείωση μισθών 10% με την απειλή απόλυσης, η συζήτηση που διεξάγεται σχετικά με την ισχύ των συμβάσεων και τη δυνατότητα να υπογράφονται επιχειρησιακές συμβάσεις μικρότερες από την κλαδική ή την εθνική γενική ΣΣΕ, μάλλον θα φαντάζουν ως κωμωδία. Και μάλλον δεν ενδιαφέρονται αν προσήλθε ή όχι η ΓΣΕΕ στο διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους. Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ πάντως θα αντιμετωπίσει τις σφοδρές αντιδράσεις συνδικαλιστών και της δικής του παράταξης στο σημερινό γενικό συμβούλιο της συνομοσπονδίας, αφού κατηγορείται ότι συναντήθηκε με τους εργοδοτικούς φορείς χωρίς καμιά εξουσιοδότηση.
Η κινητοποίηση του ΠΑΜΕ την περασμένη Τετάρτη μπορεί να κράτησε κλειστή την πόρτα του υπουργείου Εργασίας και να ματαίωσε την προγραμματισμένη συνάντηση των κοινωνικών εταίρων, παρόλα αυτά, ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ τα «είπε» με τους… ομολόγους του της ΓΣΕΒΕΕ, της ΕΣΕΕ και του ΣΕΒ. Το τι είπαν και αν τελικά συμφώνησε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ στη μείωση μισθών μέχρι 10-12% σε επιχειρήσεις που θα επικαλούνται οικονομικά προβλήματα, ή αν αυτά είναι «μεθοδευμένη αθλιότητα που εξυπηρετεί συμφέροντα εργοδοτικών κύκλων», όπως κατήγγειλε, ίσως απασχολήσει τον… ιστορικό του μέλλοντος.
Όπως προβλέπει ο νόμος 3845/2010 (ο νόμος που κύρωσε το Μνημόνιο) και σήμερα υπάρχει η δυνατότητα απόκλισης μιας σύμβασης, τόσο από την κλαδική, όσο και από τη γενική. Και αυτό επιβεβαιώνεται και από την ύπαρξη (κατά τα λεγόμενα του επιστημονικού συνεργάτη της ΓΣΕΕ Γιώργου Ρωμανιά) ήδη επτά (7) συμβάσεων που αποκλίνουν περίπου 100 ευρώ από την κατώτερη αμοιβή της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης (ΕΓΣΣΕ).
Σε τι έγκειται, λοιπόν, ο διάλογος; Από όσα πληροφορούμαστε από τα δελτία τύπου των εργοδοτικών οργανώσεων και του υπουργείου Εργασίας, συζήτηση γίνεται για το όριο της απόκλισης (αν είναι 10% ή 12%) των επιχειρησιακών συμβάσεων από τις κλαδικές ή την εθνική σύμβαση, για το τεχνικό μέρος του ορισμού των επιχειρήσεων που θα επικαλούνται οικονομικά προβλήματα, αν στην επικύρωση τέτοιων συμβάσεων θα εμπλέκεται το σώμα των επιθεωρητών εργασίας, αν στο πακέτο θα περιλαμβάνονται αθροιστικά και μειώσεις μισθών και ελαστικότητες (εκ περιτροπής εργασία, διαθεσιμότητες κ.λπ.), αν οι περικοπές μισθών θα συνοδεύονται με πάγωμα απολύσεων, και άλλες τέτοιες… λεπτομέρειες.
Με ποια επιχειρήματα προσέρχεται στο διάλογο ο κ. Παναγόπουλος; Αποκαλυπτικό δείγμα βρίσκουμε στη χθεσινή (3/12) επιστολή προς το υπουργείο Εργασίας: «οι εργαζόμενοι σε πραγματικές καταστάσεις κρίσης επιχειρήσεων και προγραμμάτων διάσωσής τους ταυτόχρονα με τη διάσωση των θέσεων εργασίας σε πλείστες όσες περιπτώσεις ‘έβαλαν πλάτη’ και υπέστησαν θυσίες». Και σε άλλο σημείο: «Ο επιχειρηματίας να μην έχει τη δυνατότητα να κάνει πρώτα τις απολύσεις και μετά να ζητά και σύμβαση ειδικών συνθηκών».
Για να μιλήσουμε με όρους «πραγματικής οικονομίας» ας δούμε τι συμβαίνει αυτή την περίοδο στις ελληνικές επιχειρήσεις. Μια τέτοια «κρίση» περνά εδώ και μήνες η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Ατλάντικ, που έχει συσσωρευμένα χρέη εκατοντάδων εκατομμυρίων και έχει προσφύγει στην προστασία του άρθρου 99 του πτωχευτικού νόμου. Την ίδια στιγμή η επιχείρηση κλείνει καταστήματα, δεν πληρώνει τους εργαζόμενους, μεταβιβάζει περιουσιακά στοιχεία για να καλύψει χρέη σε προμηθευτές. Ποια θα έπρεπε να είναι η υπεύθυνη στάση των εργαζομένων; Να δεχτούν και μείωση μισθών; Ή να στηρίξουν το σχέδιο ανάκαμψης της επιχείρησης, που περιλαμβάνει δανειοδότηση με την εγγύηση του Δημοσίου;
Ο ΣΕΒ τα θέλει όλα και τα θέλει τώρα!
Σε αυτή την φάση, ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων θεώρησε ότι πρέπει να παρέμβει πιο δυναμικά. Προσέτρεξε, λοιπόν, στον υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας με ένα υπόμνημα 250 σημείων, όπου ζητά να αρθούν όλα τα… εμπόδια για την επιχειρηματικότητα. Και ποια είναι αυτά;
– Ο συμψηφισμός της υπέρβασης του ωραρίου έως και δυο ώρες πέραν του 8ώρου, εντός της εβδομάδας.
– Η 6ήμερη απασχόληση με αναπληρωματική ανάπαυση
– Η εκ περιτροπής εργασία και πέραν του εξαμήνου, όπως ισχύει σήμερα
– Η «ρύθμιση» των επαγγελματικών δικαιωμάτων κατηγοριών εργαζομένων, όπως οι ηλεκτροτεχνίτες, οι πρακτικοί μηχανικοί, οι χειριστές ανυψωτικών μηχανημάτων
– Η κατάργηση των κυρώσεων όταν δεν προσέρχονται στο ΣΕΠΕ, αλλά και σειρά αλλαγών στην υποχρέωση ενημέρωσης των Επιθεωρήσεων για εργασιακές μεταβολές, άδεις, υπερωρίες κ.λπ.
– Η ταχεία διαδικασία μετάκλησης εργαζομένων υψηλών προσόντων από τρίτες χώρες, και άλλα πολλά.
Το υπόμνημα του ΣΕΒ, που ο κ. Χρυσοχοΐδης το χαρακτήρισε «πράξη ευθύνης», συνεχίζει θέτοντας τις βάσεις ανατροπής όλων των «εμποδίων» που υφίστανται για την ασύδοτη άσκηση των επιχειρηματικών τους σχεδίων. Τέτοια εμπόδια είναι π.χ. ο έλεγχος των ενδοομιλικών συναλλαγών (του γνωστού κόλπου που με αλλεπάλληλες αγοραπωλησίες μεταξύ εταιριών ενός ομίλου, οι τιμές στον καταναλωτή φθάνουν στα ύψη), ή η υποχρέωση προαναγγελίας μεταβολών των τιμών και γι αυτό ζητούν την κατάργησή τους. Αν όλα αυτά δεν πείθουν κάποιους ότι ζητούν ασυδοσία τιμών και άρση τυχόν εμποδίων στην ανταγωνιστικότητά τους, ζητούν και την κατάργηση της δυνατότητας που έχουν οι Ενώσεις Καταναλωτών να καταθέτουν συλλογικές αγωγές.
Λείπει η σφραγίδα των εργαζομένων
Όσο κι αν το παιχνίδι φαίνεται στημένο, η δυνατότητα των εργαζομένων να αντιδράσουν δεν έχει ακυρωθεί. Η «ευκαιρία» της απεργίας στις 15 Δεκεμβρίου, ανεξάρτητα από τη σκοπιμότητα προκήρυξής της από τις κορυφαίες συνδικαλιστικές οργανώσεις, προσφέρεται για να δηλωθεί η αγανάκτηση που φουντώνει. Η αυξημένη συμμετοχή, που όλα δείχνουν ότι θα έχουν οι απεργιακές συγκεντρώσεις, αλλά και όλες οι απεργιακές κινητοποιήσεις που έγιναν ή γίνονται αυτό το διάστημα, από την DHL και το ΙΓΜΕ, τα Praktiker και την ΕΒΓΑ, μέχρι τους εργαζόμενους του ΤΕΕ και της Αγροτικής Τράπεζας μπορούν να βάλουν τη δική τους σφραγίδα στις εξελίξεις. Οι αγώνες στον Τύπο, στους ναυτεργάτες, σε επιχειρήσεις όπως η ΜΟΔ μπορούν να καταλήξουν στην υπογραφή συλλογικών συμβάσεων, έξω από τη λογική της τρόικας και του υποταγμένου συνδικαλισμού.
