Η αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού και οι δυσκολίες του Σαμαρά. Του Νίκου Ταυρή.
Η καθολική αναμόρφωση, η επαναθεμελίωση αποτελεί μονόδρομο για τη Ν.Δ., είτε για να πετύχει μια σύντομη επάνοδο στην εξουσία (όπως ελπίζουν ορισμένα στελέχη της) είτε για να εδραιωθεί ο νέος αρχηγός, είτε για να αντεπεξέλθει στις νέες ανάγκες. Ο Σαμαράς μοιάζει να έχει καταλάβει καλύτερα απ’ όλους μέσα στη Ν.Δ. ότι η Ελλάδα μπαίνει σε μια νέα πολιτική εποχή. Ανοίγεται ένας νέος μεγάλος πολιτικός κύκλος, όπου το υπάρχον πολιτικό σύστημα αν δεν κατεδαφιστεί ολοκληρωτικά, τουλάχιστον θα ανανεωθεί εκ βάθρων. Έχει επισημάνει βασικές πλευρές και ανάγκες του νέου πολιτικού σκηνικού επιχειρώντας να προσαρμοστεί ανάλογα.
Η αναμόρφωση, οι ανάγκες για αντιπολίτευση στο ΠΑΣΟΚ και η επικυριαρχία απέναντι στις πολιτικές των εσωτερικών αντιπάλων αποτελούν τις κορυφές ενός τριγώνου που περικλείει την υπόσταση, τις ισορροπίες αλλά και τις προοπτικές της Ν.Δ.
Ο Σαμαράς δεν τα έχει καταφέρει καλά μέχρι τώρα. Επί 9 μήνες αγωνίζεται να κυριαρχήσει στο κόμμα, η Ν.Δ. ως σημαίνουσα πολιτική δύναμη απουσιάζει από τις εξελίξεις, τα ποσοστά της έχουν πιάσει πάτο, ενώ η διατύπωση μιας άλλης οικονομικής πρότασης, η οποία θα την έβαζε σε τροχιά ανάκαμψης δεν προχωρά.
Επιστροφή στο λαϊκό φιλελευθερισμό
Η εναντίωση στο Μνημόνιο, η οποία δεν έγινε από καιροσκοπισμό (παρ’ ό,τι είχε τέτοιες πλευρές), δεν απέδωσε πολιτικά και δεν είχε την αναμενόμενη συνέχεια στη διαμόρφωση αντίστοιχου οικονομικού προγράμματος. Ο Σαμαράς, μάλιστα, έχει βάλει ψηλά τον πήχη, καθώς κατανοεί πως η υποδούλωση λόγω χρέους είναι το κεντρικό πρόβλημα της χώρας, την οποία το Μνημόνιο επιδεινώνει, χωρίς να κερδίζει χρόνο για την αντιμετώπισή της. Προς αντιμετώπισή της, υποσχέθηκε αντινεοφιλελεύθερο προσανατολισμό οριοθετημένο μάλιστα από τον παλιομοδίτικο λαϊκό φιλελευθερισμό της παραδοσιακής δεξιάς. Πράγματα, δηλαδή, δύσκολα ως σύλληψη και ακόμα δυσκολότερα στις πρακτικές τους απολήξεις.
Έτσι η Ν.Δ. έμεινε στις αποσπασματικές προτάσεις μέσα από τις οποίες επιχειρήθηκε να συγκαλυφτεί η στρατηγική ένδεια, ενώ στη συνέχεια κάτω από πιέσεις πρότεινε αποκρατικοποιήσεις αξίας 50 δισ. τα επόμενα χρόνια σαν βασικό άξονα της οικονομικής διεξόδου. Αποτέλεσμα όμως αυτών, είναι να εγκαλείται από τους «παραγωγικούς φορείς» (ο γνωστός ευφημισμός για τα οικονομικά αρπακτικά) να ξεκαθαρίσει τη θέση της στη ΔΕΘ.
Αλλά και στο στενό πολιτικό πεδίο τα πράγματα δεν είναι ευνοϊκά για τη ΝΔ. Η πρόθεση να εγκαταλειφθεί η επικοινωνιακότητα προς όφελος του ανοιχτά διατυπωμένου πολιτικού λόγου, συνδέθηκε με την εγκατάλειψη της στρατηγικής του κεντρώου χώρου. Ο Σαμαράς έχοντας πειστεί για τη χρεοκοπία του κεντρώου χώρου, ενός κατά φαντασίαν πολιτικού χώρου που συμβολίζει την παντοειδή ρευστότητα και την αντίστοιχη ιδεολογική φενάκη, οριοθετήθηκε απέναντί του. Ανέλαβε μάλιστα το βάρος αφενός να αποδείξει ότι η στάση αυτή δεν συνιστά δεξιά νεοσυντηρητική στροφή, αφετέρου να εκπονήσει ταχτικές μέσα από τις οποίες θα προσεγγιζόταν το αντίστοιχο κομμάτι του εκλογικού σώματος. Ούτε εδώ τα κατάφερε δεχόμενος τις κριτικές της καραμανλικής κυρίως πτέρυγας.
ΛΑΟΣ και Ντόρα
Παράλληλα η συνεχιζόμενη ιδεολογικο-πολιτική ρευστότητα στη Ν.Δ. εκτρέφει τη βουλιμία του ΛΑΟΣ, που με την καλοδουλεμένη ταχτική της μη αποκοπής από τον γεννήτορα χώρο (η άρνηση του Καρατζαφέρη να ενδώσει στις πιέσεις των στελεχών για αυτόνομες καθόδους και καταγραφές στις αυτοδιοικητικές εκλογές), κερδίζει διαρκώς στελέχη και οπαδούς από τη Ν.Δ.
Ως προς τις στρατηγικές προοπτικές του συστήματος των πολιτικών κομμάτων ο Σαμαράς μοιάζει πεισμένος πως μια σειρά από ιδεολογικές-πολιτικές θέσεις και αντιθέσεις θα διαπεράσουν οριζόντια το σύνολο των κομμάτων, διαμορφώνοντας νέου τύπου συγκλίσεις, επικοινωνίες και αναδιατάξεις του πολιτικού σκηνικού έξω από τα μέχρι τώρα στερεότυπα.
Η συστηματική κατάταξη σε Αριστερά, κέντρο και δεξιά, που στήριζε ιδεολογικά την αρχιτεκτονική του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος, εξασθενεί, επιτρέποντας άλλες προσεγγίσεις κι αξιολογήσεις. Στα πλαίσια αυτά έγινε γνωστή η προσδοκία του για υποστήριξη της Ν.Δ. από τους αριστερούς ψηφοφόρους, τη δεύτερη Κυριακή των δημοτικών εκλογών. Στάση που μπορεί να δείχνει υστεροβουλία, ή και βιασύνη, αποκαλύπτει, όμως, και ορισμένου νέου τύπου στρατηγικούς προσανατολισμούς.
Παρόλα αυτά, για τη Ν.Δ. ο βάλτος ελλοχεύει σε κάθε επεισόδιο της πολιτικής επικαιρότητας. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές μοιάζουν με δύσβατο πεδίο, καθώς ψηφοδέλτια και υποψήφιοι νίκης δεν διαφαίνονται πουθενά. Αντίθετα, μάλιστα, υφίσταται την πίεση της Ντόρας που έχει μεταφέρει όλο της τον ανταγωνιστικό σχεδιασμό απέναντι στη Ν.Δ. σ’ αυτό το επίπεδο.
Έτσι, για μια ακόμα φορά η αναμόρφωση της συντηρητικής παράταξης πάνω σε άξονες που καθορίζουν οι οπτιμιστικές φιλοδοξίες των ηγετών της, φαίνεται πως παίζεται με εξαιρετικά δυσμενείς όρους που οφείλονται τόσο στη φύση όσο και στην ιστορική ταυτότητα αυτού του χώρου.
