Του Γιάννη Τσούτσια *
Τις τελευταίες μέρες και εφόσον δόθηκε εντολή να πάψουμε ν’ ασχολούμαστε με τα spread, μας αποκαλύπτεται προοδευτικά μέσα από τα ΜΜΕ το σκηνικό μιας γκρίνιας στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Υπουργοί, παράγοντες, συνδικαλιστές, «ριγμένοι» και εκκολαπτόμενοι, άπαντες διαπλεκόμενοι, μουρμουρίζουν, υπαινίσσονται, αποκηρύσσουν και χρεώνουν.
Συνιστούν όλα αυτά κάτι παραπάνω από το συνηθισμένο εσωτερικό θόρυβο της κυβερνητικής μηχανής; Πρέπει να τους λάβει κανείς υπ’ όψιν; Παρά το γεγονός ότι η επιδείνωση των συνθηκών για το ΠΑΣΟΚ θ’ αυξήσει τις αντιθέσεις και παρά το ότι η ρευστότητα επιτρέπει απρόσμενες αναδείξεις, ο Παπανδρέου δεν φαίνεται να τους δίνει σημασία. Ούτε όμως και οι λοιποί εξωθεσμικοί παράγοντες, των οποίων η συγκατάθεση είναι απαραίτητη για τέτοιου είδους παιχνιδάκια, δεν φαίνεται να έχουν δώσει το πράσινο φως.
Δεν είναι η δύναμη των διαφωνούντων που θα ορίσει τα πράγματα, ούτε οι πρακτικές τους θα σηματοδοτήσουν κομβικά γεγονότα. Οι εσωπασοκικές αντιθέσεις σπάνια εκφράζουν τις αγωνίες της κοινωνικής του βάσης, ακόμα και όταν επιχειρούν να τις καπηλευτούν. Συνήθως εξαντλούνται στα τηλεπαράθυρα και την σκηνοθεσία μιας ψευδεπίγραφης και διαχειρίσιμης εσωκομματικής κριτικής.
Ωστόσο, αυτού του είδους οι διαφωνίες θ’ αποκτούσαν μεγαλύτερη σημασία αν τις θεωρούσε κανείς σαν τριγμούς, σαν προάγγελους αποδρομής ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Διότι, στην πραγματικότητα, είναι το πολιτικό σύστημα που βρίσκεται σε κρίση, αντιμέτωπο εδώ και καιρό με το αίτημα της αλλαγής του.
Η συγκυρία, μάλιστα, κάνει το αίτημα επείγον και επιτακτικό. Η μετατροπή της χώρας σε δουλοπαροικία του χρέους αλλά και η αντίσταση σ’ αυτήν την προοπτική, απαιτούν άλλες ισορροπίες αλλά και μια τελείως διαφορετική αρχιτεκτονική στο πολιτικό σύστημα.
Η συντηρητική προοπτική από τη μεριά της σιγά-σιγά οικοδομείται τόσο θεσμικά (π.χ. μέσα από τις περιφέρειες και τον Καλλικράτη, μέσα από τις μονοεδρικές του προσεχούς εκλογικού νόμου κ.λπ.), όσο και πολιτικά, μέσα από τα σενάρια μεταβατικής κυβέρνησης τεχνοκρατών.
Αν τέτοιες εξελίξεις αποτελούν το μεγάλο επίδικο για το μέλλον, τότε οι εσωτερικές αντιθέσεις, εκτεταμένες και ίσως διαλυτικές, είναι το δευτερεύον.
Άλλα πράγματα θα παίξουν σημαντικότερο ρόλο. Από την πλευρά που μας αφορούν, καθοριστικά θα είναι αφενός η στρατηγική απουσία της Αριστεράς απ’ αυτή η διαδικασία και αφετέρου, στον αντίποδά της, μια διαφαινόμενη μικρή κοινωνική αφύπνιση, το μέγεθος και ο προσανατολισμός της οποίας ενδεχομένως να σημαδέψει τις εξελίξεις.
* Ο Γιάννης Τσούτσιας είναι δημοτικός σύμβουλος στο δήμο Βριλησσίων.
