Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Η Γη, το «χλωμό μπλε σημείο» μας στο σύμπαν όπως το αποκάλεσε ο αστρονόμος Καρλ Σαγκάν, είναι όλο και λιγότερο χλωμή. Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό AGU – Geophysical Research Letters δείχνει ότι η θέρμανση των ωκεάνιων υδάτων έχει προκαλέσει μείωση της φωτεινότητας του πλανήτη μας.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεκαετίες μετρήσεων της φωτεινότητας της Γης –υπολογίστηκαν με βάση την αντανακλασμένη λάμψη από τη Γη που φωτίζει τη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης– καθώς και δορυφορικές μετρήσεις για να βρουν μια σημαντική πτώση στην ανάκλαση της Γης τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Η Γη τώρα αντανακλά περίπου μισό Watt λιγότερο φως ανά τετραγωνικό μέτρο από ό,τι πριν από 20 χρόνια. Αυτό ισοδυναμεί με μείωση 0,5% στην ανακλαστικότητα της Γης, λένε οι επιστήμονες. Μια σημαντική πτώση, καθώς η Γη αντανακλά περίπου το 30% του φωτός που προέρχεται από τον Ήλιο.
Το μεγαλύτερο μέρος της αλλαγής έρχεται τα τελευταία τρία χρόνια του συνόλου δεδομένων γήινης λάμψης, τα οποία οι ερευνητές ανέλυσαν έως το 2017. Τα δεδομένα του CERES συνεχίζονται μέχρι το 2019 και δείχνουν ακόμη πιο έντονη πτώση στο τέλος του. Και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η φωτεινότητα του ήλιου –η οποία πέρασε από δύο περιόδους μέγιστης δραστηριότητας και μία ήσυχη περίοδο κατά τη διάρκεια της μελέτης– δεν συνδέθηκε ουσιαστικά με τη βουτιά στην αντανάκλαση.
Έτσι, μια αλλαγή στην ποσότητα φωτός που ανακλά η Γη πρέπει να προέρχεται από μια αλλαγή στην ίδια τη Γη, σκέφτηκαν οι επιστήμονες. Συγκεκριμένα, τα δεδομένα του CERES σημείωσαν απώλεια φωτεινών σύννεφων χαμηλού υψομέτρου πάνω από τον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, στα δυτικά παράλια της Αμερικής, όπου οι επιστήμονες καταγράφουν επίσης έντονες αυξήσεις της θερμοκρασίας στην επιφάνεια του ωκεανού.
Ολόκληρη η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geophysical Research Letters.
naftemporiki.gr
Έλληνας μηχανικός διαστήματος μιλά για την αποστολή InSight
«Μακροπρόθεσμα είναι πολύ θετικό ότι υπάρχει ενδιαφέρον για το διάστημα, αλλά αυτή τη στιγμή πρόκειται για μια υπερβολή που αφορά λίγους»
Για πρώτη φορά η ανθρωπότητα καταφέρνει να κοιτάξει στο εσωτερικό ενός άλλου πλανήτη, να τον χαρτογραφήσει και να χρησιμοποιήσει αυτή τη γνώση για να κατανοήσει καλύτερα και την ιστορία της Γης. Σε περίπου δυο χρόνια λειτουργίας ο γεωλογικός σταθμός έχει συλλέξει δεδομένα που αφορούν τη σεισμική δραστηριότητα και την αξονική ταλάντωση του Άρη. Στόχος της επιστημονικής ομάδας είναι η αποκρυπτογράφηση της εσωτερικής δομής του πλανήτη» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Τσακυρίδης. «Σε αντίθεση με τους δορυφόρους, ένας προσεδαφιστής ή ένα rover πραγματοποιούν μετρήσεις επί τόπου. Το InSight όμως, δεν έχει τη δυνατότητα κίνησης, όπως ο Curiosity και η Persy (άλλες αποστολές της NASA). Οι διαστημικές αποστολές διαμορφώνονται και σχεδιάζονται με βάση τα επιστημονικά ερωτήματα που επιχειρούν να απαντήσουν. Συνήθως χρησιμοποιούμε rovers όταν επιθυμούμε να ψάξουμε για ζωή και να έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες που βρίσκονται στο έδαφος. «Για εμένα, ως μέλος της ομάδας που δούλεψε για την κατασκευή του, το InSight αποτελεί και την πραγματοποίηση ενός ονείρου, ό,τι πιο κοντινό στο παιδικό μου όνειρο να γίνω αστροναύτης…»
«Ο “τυφλοπόντικας” δεν κατάφερε να φτάσει στον αρχικό στόχο των 3 μέτρων βάθος και σταμάτησε στα 40 εκατοστά. Καθώς τεστάραμε το τρυπάνι το 2015, ανακαλύψαμε πως για συγκεκριμένη σύσταση εδάφους (την οποία τότε θεωρήσαμε το χειρότερο δυνατό σενάριο) και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες ατμοσφαιρικής πίεσης ο “τυφλοπόντικας” αδυνατεί να εισχωρήσει στο έδαφος στο επιθυμητό βάθος. Δυστυχώς, το ατυχέστερο αυτό σενάριο αποτέλεσε τελικά μέρος της πραγματικότητας που συναντήσαμε τρία χρόνια αργότερα, το 2018, με τον InSight πλέον προσεδαφισμένο στην επιφάνεια του Άρη. Συνολικά μιλάμε για μια προσπάθεια χιλιάδων ανθρώπων, όλων των εθνικοτήτων και με διαφορετικά background, η οποία διήρκησε πάνω από 6 χρόνια… Αυτές οι αποστολές βασίζονται στην ομαδική δουλειά, τη συνεργατικότητα και τη συλλογική προσπάθεια. Το one man show στην επιστήμη δεν υπάρχει πια (αν υπήρξε ποτέ)» υπογραμμίζει ο Έλληνας μηχανικός διαστήματος.
«Η χαρτογράφηση του εσωτερικού του Άρη, ο οποίος ανήκει στους βραχώδεις πλανήτες (όπως και η δίκη μας Γη) μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε τη διαδικασία σχηματισμού αυτής της οικογένειας ουράνιων σωμάτων. Η Γη, λόγω των τεκτονικών πλακών, έχει σβήσει μεγάλο μέρος της ιστορίας της. Από την άλλη, το φεγγάρι, είναι αρκετά μικρό και οποιαδήποτε πληροφορία από εσωτερική του δραστηριότητα έχει πλέον “χαθεί”. Θα λέγαμε πως ο Άρης αποτελεί τη χρυσή τομή μεταξύ του μεγέθους ενός πλανήτη και της εσωτερικής του δραστηριότητας. Σε μια Γη που παλεύει να επιβιώσει, η εξερεύνηση του διαστήματος αντιμετωπίζεται ως πολυτέλεια – ad astra per espera. Όμως οφείλουμε, τόσο στους εαυτούς μας, όσο και στις γενιές που θα ακολουθήσουν, να δώσουμε την ευκαιρία αυτής της εξερεύνησης. Θεωρώ πως πρέπει να διατηρήσουμε το λεγόμενο cosmic perspective, διαφορετικά κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε σε εποχές σκοταδισμού και παιδιάστικου εγωκεντρισμού».
Το Perseverance επιβεβαιώνει νερό στον Άρη
Έως τώρα πολλές μελέτες είχαν υποθέσει την παρουσία νερού, ωστόσο δεν είχαν υπάρξει έρευνες που να συνδέσουν επιστημονικά την παρουσία νερού βασισμένες σε πραγματικά δεδομένα και φωτογραφίες από την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη.
Το μεγαλύτερο εύρημα ήταν οι φωτογραφίες του Kodiak, ενός βράχου που θεωρείται ότι βρισκόταν στην εκβολή του ποταμού στη λίμνη, όπως μαρτυρούν οι επικαθήσεις γεωλογικών στοιχείων. Οι φωτογραφίες καταγράφηκαν με την κάμερα Mastcam-Z του Perseverance.
Επιπλέον, βορειοδυτικά του Kodiak, στρώσεις βράχων υποδεικνύουν πως ξαφνικές πλημμύρες άλλαξαν τον κατά τα άλλα αργό και σχετικά ακίνητο ποταμό, μετακινώντας βράχους διαμέτρου 1,5 μέτρου σε απόσταση έως 16 χιλιομέτρων. Πλέον καταλαβαίνουμε πως οι δίοδοι νερού στον Jezero είναι πολύ πιο πολύπλοκοι από αυτό που φανταζόμασταν, με τη στάθμη του νερού να αλλάζει δραστικά ανά τα χρόνια πριν να εξαφανιστεί εντελώς.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Science από τον Αλέξανδρο Καρατζά
