Το προφανές αδιέξοδο των προγραμμάτων «διάσωσης» των υπερχρεωμένων οικονομιών του ευρωπαϊκού Νότου έχει ως αποτέλεσμα αρκετοί πολιτικοί και οικονομολόγοι (ακόμη και από το χώρο της Αριστεράς) να επιχειρηματολογούν για την «αναγκαιότητα ενός νέου Σχεδίου Μάρσαλ».
Τι ήταν, όμως, στην πραγματικότητα το αμερικανικής έμπνευσης και χρηματοδότησης Σχέδιο Μάρσαλ που διήρκεσε από το 1948 μέχρι το 1952; Στο τεύχος με αριθμό 4 (Μάιος-Ιούλιος 1948) του Ανταίου, ο Δ. Μπάτσης ασκεί κριτική στο σχέδιο και εντοπίζει με διορατικότητα τα αρνητικά στοιχεία του. Στο πλαίσιο της στήλης θα παρουσιασθούν τα κυριότερα σημεία του άρθρου που, λόγω του μεγέθους του, θα δημοσιευτούν σε τρεις συνέχειες.
«Η επικίνδυνη χαλάρωση της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας και ο θόρυβος που προκάλεσε η σημαντική περικοπή του κονδυλίου που προοριζόταν για την Ελλάδα από το «σχέδιο Μάρσαλ», προώθησαν στην πρώτη γραμμή της ελληνικής επικαιρότητας το όλο πρόβλημα της κοινωνικοοοικονομικής μας διάρθρωσης και αλλαγής. Δεν είναι η πρώτη φορά που το ζήτημα αυτό απασχολεί τον «Ανταίο». Επανειλημμένα εκθέσαμε τις απόψεις μας πάνω στο επίμαχο αυτό πρόβλημα, συσχετίζοντας το σημερινό δυναμικό και τον ανεκμετάλλευτο υπεδαφικό και ενεργειακό πλούτο της χώρας με τον τρόπο που θα εξευρεθούν από το εσωτερικό και το εξωτερικό οι απαιτούμενοι πόροι, ώστε να εξασφαλισθούν τα απαραίτητα για το ξεκίνημα κεφάλαια. Η θέση μας αυτή που στηρίχθηκε ωστόσο σε επίσημα επιστημονικά δεδομένα και εκτιμήσεις, και που απέδειξε με αδιάσειστα στοιχεία ότι η ελληνική οικονομία μπορεί και πρέπει να γίνει βιώσιμη, βρήκε αντιμέτωπη και σχεδόν εχθρική μια μερίδα επιστημόνων και τεχνικών. Όμως πλάι κι απ’ αφορμή τη θέση αυτή που στάθηκε συντριπτική για την ως τα τότε καθιερωμένη αντίληψη «της φύσει πτωχής και αγόνου Ελλάδος», τα περί «Ψωροκώσταινας» δηλαδή και «ζωτικού χώρου», ξεπρόβαλαν νέες και ως ένα σημείο πιο συγχρονισμένες θεωρίες, που αποτέλεσαν την άρνηση της πρώτης, και είτε αμφισβήτησαν το μέγεθος του μεταλλευτικού θησαυρού που κρύβει στα σπλάχνα της η ελληνική γη, είτε διακήρυξαν με διάφορους τρόπους ότι η καλλιεργήσιμη επιφάνεια της χώρας είναι ανεπαρκής για τις ανάγκες του πληθυσμού, παρουσιάζοντας έτσι με άλλη μορφή τη δοξασία του «πτωχοπροδισμού», που καταπολεμά κάθε σκέψη που θα στηρίζει την αναστήλωση της οικονομίας μας, κατά κύριο λόγο, στην εσωτερική παραγωγική δραστηριοποίηση, χωρίς την προσφυγή στους συντριπτικούς όρους που μας επέβαλε, από τότε που φτιάχθηκε το νεοελληνικό κράτος, ο ξένος δανεισμός και η κάθε μορφής ίδρυση επιχειρηματικών συγκροτημάτων, με όρους προνομιακούς και μονοπωλιακούς στη χώρα μας»…
«…Τέλος μι’ άλλη αντίληψη σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης του οικονομικού μας προβλήματος διατυπώθηκε τελευταία από τον πρώην διευθυντή του τμήματος οικονομικών μελετών της Ούνρα κ. Ζίγδη. Ο κ. Ζ. αναγνωρίζει ότι ο μόνος τρόπος για να βγούμε από το σημερινό δραματικό αδιέξοδο είναι η αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών μας πηγών, αλλά δεν προτείνει κανένα περιορισμό στη δράση του ξένου κεφαλαίου, ώστε οι όροι του δανεισμού ή και των κεφαλαίων που θα επενδυθούν σε διάφορες επιχειρήσεις να είναι τελικά επωφελείς στην εθνική μας οικονομία. Όμως οι αντιλήψεις αυτές, όσο διαμετρικά αντίθετες και αν φαίνονται, οδηγούν σε τελευταία ανάλυση στην πλήρη υποταγή της οικονομικής ζωής και διάρθρωσης του οργανικού σκελετού της εθνικής μας οικονομίας, στους διεθνείς μονοπωλιακούς ομίλους. Γιατί είναι αδύνατο σήμερα μέσα στην παγκόσμια διεύρυνση της αγοράς, όπου δημιουργήθηκαν και ανδρώθηκαν οι γνωστοί μονοπωλιακοί τραπεζικοί κολοσσοί, να τοποθετηθούν σε μια χώρα κεφάλαια, χωρίς να εξασφαλισθεί η άμεση είτε η έμμεση εξυπηρέτηση, οικονομική και πολιτική, του οικονομικού συγκροτήματος που τα χορηγεί. Πείρα δυστυχώς από τέτοιους πειραματισμούς, έχουμε αρκετά πικρή και παραδείγματα άφθονα στην Ελλάδα.
»Αυτός είναι ο λόγος που επιμένουμε ότι η διομολόγηση δανείου ή έστω και μιας απλής οικονομικής παροχής, είναι οικονομικά χρήσιμη και παραδεκτή, μόνο όταν δεν συνεπάγεται άλλη δέσμευση του οφειλέτη από εκείνη της εξυπηρέτησης και της εξόφλησης του δανείου που διομολογείται».
Συνεχίζεται
Ερανιστής : Γιώργος Τοζίδης
