Πολλαπλά είναι τα προβλήματα που βιώνουν οι πρόσφυγες που έρχονται στην χώρα μας. Ένα από αυτά είναι και η διαδικασία παροχής ασύλου που στις περισσότερες περιπτώσεις αργεί πάρα πολύ προσθέτοντας ένα ακόμα πρόβλημα στην ήδη πολύ δύσκολη διαβίωση αυτών των ανθρώπων. Παρακάτω δημοσιεύουμε ένα κείμενο της Γιάννας Μέμου που περιγράφει την συγκεκριμένη δυσκολία στην πόλη της Πάτρας. Τα στοιχεία που παρατίθενται προέρχονται από μαρτυρίες προσφύγων από το Κασμίρ που έγιναν γνωστά στην συγγραφέα του κειμένου από την επαφή που είχε μαζί τους ως δασκάλα τους στην εκμάθηση των ελληνικών και την ιδιότητά της ως μέλος της Κίνησης για τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών Πάτρας.
της Γιάννας Μέμου
Φαντάσου ότι είσαι πρόσφυγας και φτάνεις –όπως φτάνεις– εκεί που σε οδηγούν οι διακινητές. Φτάνοντας λοιπόν στην Πάτρα και ρωτώντας έναν πιο μελαψό που υποθέτεις ότι είναι από τα μέρη σου, μαθαίνεις ότι ο καλύτερος τρόπος να κάνεις αίτηση για άσυλο είναι να πας στην αστυνομία, η οποία με τη σειρά της θα σε στείλει στις φυλακές της οδού Κορίνθου, όπου θα καταγραφείς και θα υποβάλεις την αίτησή σου. Εννοείται ότι, επειδή δεν γνωρίζεις τη γλώσσα, δεν είσαι σε θέση να αντιμετωπίσεις τη γραφειοκρατία. Εννοείται επίσης ότι δεν υπάρχει καμία βοήθεια από το κράτος. Τι κάνεις; Βρίσκεις έναν δικηγόρο –σύμφωνα με τις συμβουλές ομοιοπαθών προσφύγων που γνωρίζουν– τον πληρώνεις αδρά και σου φτιάχνει την αίτηση.
Αν δεν καταφύγεις στην αστυνομία, ο δεύτερος τρόπος είναι να υποβάλεις την αίτησή σου για άσυλο στο Γραφείο Ασύλου της Πάτρας. Κατ’ αρχήν πρέπει να σε εφοδιάσουν με τη λεγόμενη «λευκή κάρτα» που σε καθιστά νόμιμο, κατά το χρόνο αναμονής της απόφασης για παροχή ή μη ασύλου.
Όμως το Γραφείο Ασύλου δεν δέχεται αιτήσεις για παροχή λευκής κάρτας και σε παραπέμπει στη διαδικασία επικοινωνίας με επίσημο μεταφραστή της Υπηρεσίας Ασύλου στην Αθήνα, μέσω skype. Αν καταφέρεις να επικοινωνήσεις, σου δίνουν έναν κωδικό και με αυτόν πηγαίνεις τελικά στο Γραφείο Ασύλου, καταθέτεις την αίτηση και παίρνεις τη λευκή κάρτα. Αυτή σε καθιστά νόμιμο, όσον καιρό περιμένεις για καθορισμό ραντεβού για συνέντευξη.
* * *
Η διαδικασία όμως αυτή είναι σχεδόν αδύνατον να υλοποιηθεί. Υπάρχουν άτομα που περιμένουν αδυνατώντας να επικοινωνήσουν, μέσω skype, για 1 και 2 χρόνια. Πολύ απλά οι μεταφραστές δεν απαντούν καν στις κλήσεις που τους γίνονται, σχεδόν ποτέ. Εννοείται ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο πρόσφυγας είναι παράνομος στη χώρα και μπορεί –αν τυχόν συλληφθεί– να απελαθεί στην Τουρκία (σύμφωνα με την περίφημη ελληνοτουρκική συμφωνία).
Υπάρχουν καταγγελίες ότι απελπισμένοι πρόσφυγες καταφεύγουν σε επιτήδειους δικηγόρους πληρώνοντας 700-800 ευρώ (όσοι τα διαθέτουν) και πετυχαίνουν τον στόχο τους, τους κλείνουν δηλαδή ραντεβού και τους εφοδιάζουν με την περιζήτητη λευκή κάρτα. Αυτό δημιουργεί την υποψία ότι πιθανόν υπάρχουν φαινόμενα χρηματισμού όχι μόνο από ιδιώτες δικηγόρους αλλά και από θεσμικά όργανα-υπαλλήλους της Υπηρεσίας Ασύλου.
Αν ένας πρόσφυγας καταφέρει να φτάσει, κατόπιν αυτών, σε ορισμό ημερομηνίας για την πραγματοποίηση της συνέντευξης (που αποτελεί βασικό σκαλοπάτι για την εξέταση του αιτήματος ασύλου), το σύνηθες είναι να δέχεται μια μακρόχρονη αναβολή, συνήθως 6 μηνών και ορισμό νέας ημερομηνίας.
–Μήπως αυτό ονομάζεται κωλυσιεργία; Οι αρμόδιοι το ονομάζουν αντικειμενική αδυναμία ανταπόκρισης στον όγκο των προσφύγων.–
Η συνέντευξη που αποτελεί τη μοναδική ευκαιρία που δίνεται σε έναν πολιτικό πρόσφυγα να εξηγήσει, με ντοκουμέντα, την ανάγκη που τον οδήγησε να εγκαταλείψει την πατρίδα του και τους δικούς του ζητώντας βοήθεια από μας, τους πολιτισμένους, δίνεται χωρίς υποχρεωτική παρουσία και δωρεάν νομική υποστήριξη από το κράτος. Η σχολαστική εξέταση του αιτήματος από τους αρμόδιους υπαλλήλους προϋποθέτει την ανάλογη προετοιμασία από μέρους των προσφύγων. Αν το αίτημά τους απορριφθεί, ο μοναδικός τρόπος διεκδίκησης παροχής ασύλου είναι μέσω της νομικής οδού, από εντεταλμένο δικηγόρο και χωρίς πλέον την φυσική παρουσία του ενδιαφερόμενου πρόσφυγα.
Η αναμονή δε για την εξέταση του αιτήματος παροχής ασύλου μπορεί να φτάσει και τα δύο χρόνια.
* * *
Αν αυτό ονομάζεται εναρμόνιση της πρακτικής που ακολουθεί η Ελλάδα στο προσφυγικό με τις απαιτήσεις του Διεθνούς Συμβουλίου για τους πρόσφυγες που μιλά για παροχή διευκολύνσεων από μέρους του κράτους υποδοχής, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους.
Στην Πάτρα –παράδειγμα χαρακτηριστικό– υπάρχουν αυτή τη στιγμή 49 πολιτικοί πρόσφυγες από το Κασμίρ, εκ των οποίων 12 χωρίς νόμιμα έγγραφα, 21 σε αναμονή ορισμού ημερομηνίας συνέντευξης, 5 με απορριφθείσες αιτήσεις (οι 3 από Πάτρα), 7 με θετική απάντηση (από Κόρινθο και Αθήνα) και 4 σε αναμονή απόφασης.
Κανένα ως τώρα αίτημα για άσυλο δεν έχει γίνει δεκτό στην Πάτρα. Η αναμονή των περισσοτέρων ξεπερνάει τον ένα χρόνο, ενώ υπάρχει αίτηση σε αναμονή από το 2016.
Τα άτομα που αδυνατούν να προμηθευτούν την λευκή κάρτα που τους παρέχει την ανακουφιστική νομιμότητα, κατά το χρόνο αναμονής, είναι μόνον 12.
Είναι τόσο δύσκολο για το υπουργείο και τις αρμόδιες υπηρεσίες του να στείλει έναν διερμηνέα επιτόπου, στην Πάτρα, να τους καταγράψει και να νομιμοποιηθούν;
Απορούμε πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν κατατεθειμένα εντάλματα σύλληψης αιτούντων άσυλο και καταδικαστικές αποφάσεις δικαστηρίων που επισύρουν βαριές ποινές (έως και θάνατο) και να είναι στην αναμονή για το δικαίωμα διεθνούς προστασίας που δικαιούνται, για μήνες και χρόνους; Τι άλλο πρέπει να σου έχει συμβεί για να γίνει σεβαστό το δικαίωμά σου να ξεκινήσεις πάλι με ασφάλεια τη ζωή σου;
Η επισφάλεια στην οποία ζεις δεν σου επιτρέπει να σπουδάσεις, να ξεκινήσεις μια δική σου δουλειά, να έχεις δικαιώματα ως εργαζόμενος, να αποκτήσεις άδεια οδήγησης, να ταξιδέψεις ελεύθερα… Ζωές σε εκκρεμότητα, επ’ αόριστον.
Ζητάμε από το αρμόδιο υπουργείο και τις υπηρεσίες του να υλοποιήσει με ειλικρίνεια τις διεθνείς αποφάσεις που έχει υπογράψει ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εικόνα που έχουμε αυτή τη στιγμή μας επιτρέπει να υποθέτουμε ότι υπάρχουν αποφάσεις κάτω από το τραπέζι που έχουν υπογράψει με τους Ευρωπαίους «εταίρους» και οι οποίες τους υποχρεώνουν να κρατούν κωλυσιεργώντας τους πρόσφυγες στη χώρα μας, χωρίς νόμιμα έγγραφα και χωρίς παροχή ασύλου.
Οι άνθρωποι αυτοί ήρθαν ως ικέτες από φυλακές και βασανιστήρια και αντί να τους περιθάλψουμε, τους οδηγούμε σ’ αυτήν την μακροχρόνια, ταπεινωτική διαδικασία;
Οι πολιτικές λοιπόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που μας θέλουν αποθήκες προσφύγων, υπεράνω όλων; Τέτοια ταύτιση πια συμφερόντων και πολιτικών;
