του Τόμας Φάτσι*
Αναρωτιέμαι για την υποτελή σχέση της Ευρώπης με τις ΗΠΑ εδώ και πολλά χρόνια, και ιδίως τα δύο τελευταία. Βιώνουμε την πλήρη υποταγή της Ευρώπης στη γεωπολιτική στρατηγική και τα συμφέροντα της Αμερικής. Δηλαδή μια εξέλιξη τίποτα λιγότερο από αυτοκτονική. Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, μια σύγκρουση που οι ΗΠΑ σκόπιμα υποδαύλισαν, η Αμερική επωφελείται (βραχυπρόθεσμα) με πολλούς τρόπους. Οι μακροπρόθεσμες γεωπολιτικές επιπτώσεις θα είναι, όμως, καταστροφικές και γι’ αυτήν. Αλλά αυτό έχει να κάνει με τη μυωπία του αμερικανικού αυτοκρατορικού μηχανισμού.
Βραχυπρόθεσμα, η Αμερική έχει επωφεληθεί οικονομικά, πουλώντας το δικό της υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Ευρώπη σε τιμές πολύ υψηλότερες του ρωσικού. Επωφελήθηκε επίσης από στρατιωτική άποψη, με την έννοια της ενίσχυσης του στρατιωτικοβιομηχανικού της συμπλέγματος. Επιπλέον, ανέστησε από τις στάχτες του το ΝΑΤΟ (που οι λόγοι ύπαρξής του είχαν αρχίσει να αμφισβητούνται), αποκαθιστώντας τη στρατιωτική ηγεμονία της επί της Ευρώπης. Διότι το ΝΑΤΟ δεν είναι μια συμμαχία μεταξύ ίσων, αλλά ένα εργαλείο που οι ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν πάντα για να ελέγχουν την Ευρώπη. Φυσικά, αυτό έχει γεωπολιτικές προεκτάσεις: η Αμερική έχει αναμφισβήτητα επαναβεβαιώσει την κυριαρχία, αποδυναμώνοντας την Ευρώπη οικονομικά, πολιτικά και γεωπολιτικά.
Αποστολή εξετελέσθη
Πρόκειται για απίστευτη επιτυχία των Αμερικανών γεωστρατηγικών και στρατιωτικών σχεδιαστών, που κατανοούν ότι η ηγεμονία της Αμερικής αποδυναμώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Γι’ αυτό υποδαυλίζουν τις συγκρούσεις σχεδόν σε κάθε ήπειρο του πλανήτη. Είναι ένας τρόπος να επιβραδύνουν μια γεωπολιτική μετάβαση που κατανοούν ότι είναι αναπόφευκτη, σε κάποιο βαθμό. Πλέον η Αμερική ασκεί «σκληρή» επιρροή μόνο στα κράτη-πελάτες της. Δηλαδή στην Ευρώπη και σε μερικές ακόμα χώρες (Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Νότια Κορέα, Ιαπωνία). Σε αυτό έχει περιοριστεί η αμερικανική αυτοκρατορία. Οπότε, η αποκατάσταση του απόλυτου ελέγχου και της κυριαρχίας της επί των υποτελών κρατών είναι απολύτως θεμελιώδης. Όσον αφορά την Ευρώπη, αυτό έχει επιτευχθεί.
Γιατί οι ευρωπαϊκές χώρες συμφώνησαν με ένα σχέδιο σαφώς αντίθετο με τα συμφέροντά τους; Πριν προχωρήσουμε, μια υπενθύμιση: η αποσύνδεση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο δεν είναι πλήρης, διότι δεν υπάρχει τέτοια πολυτέλεια. Κι έτσι βιώνουμε ένα από τα παράδοξα του πολέμου: ενώ ουσιαστικά ωθούμε ή πλησιάζουμε προς τον πυρηνικό πόλεμο με τη Ρωσία, ταυτόχρονα συνεχίζουμε να αγοράζουμε απ’ αυτήν φυσικό αέριο. Ακόμα όμως και η έναρξη της αποσύνδεσης είχε καταστροφικές συνέπειες για την Ευρώπη. Έστειλε τις τιμές της ενέργειας στα ύψη, και εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια, ενώ η μεταποιητική και βιομηχανική βάση της έχει πληγεί σοβαρά. Με αυστηρά οικονομικούς όρους, αυτός ο πόλεμος ήταν μια απόλυτη καταστροφή.
Η Ευρώπη ήταν ήδη ένας γεωπολιτικός νάνος που ζούσε στη σκιά των ΗΠΑ. Αλλά, όπως είδαμε κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ, υπήρξαν προσπάθειες από τις ευρωπαϊκές χώρες να αναπτύξουν μια ελαφρώς πιο αυτόνομη θέση. Τώρα όμως, με την Ουκρανία, βλέπουμε την πλήρη υποταγή της Ευρώπης στη στρατηγική που ακολουθούν οι ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ (που και πάλι είναι ένας οργανισμός υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ). Ακόμη και από γεωπολιτική άποψη, πρόκειται για καταστροφή. Θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο και για τη Γάζα, όπου η στάση της Ε.Ε. ήταν εξίσου αηδιαστική με τη στάση της Αμερικής: σχεδόν άνευ όρων διπλωματική, πολιτική, οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη του Ισραήλ και της γενοκτονίας του… Φυσικά, αυτό είχε τεράστιο αντίκτυπο στον παγκόσμιο Νότο, ο οποίος ήδη δεν είχε πολύ καλή γνώμη για την Ευρώπη για προφανείς ιστορικούς λόγους, μα τώρα πραγματικά την αποφεύγει με έναν πολύ βαθύ τρόπο, που θα έχει τεράστιες επιπτώσεις.
Γιατί αυτοκτονεί η Ευρώπη;
Γιατί λοιπόν οι ευρωπαϊκές ελίτ συμφώνησαν με αυτό; Πολύ συνοπτικά, υπάρχουν καταρχήν ιστορικοί λόγοι. Η Αμερική ήταν πολύ αποτελεσματική στην οικοδόμηση της πολιτιστικής, οικονομικής και πολιτικής επιρροής της πάνω στην Ευρώπη από τη μεταπολεμική περίοδο, συμπεριλαμβανομένου ενός απόλυτου στρατιωτικού ελέγχου. Ήταν πολύ καλή στο να δημιουργεί μια ευρωπαϊκή ελίτ που σκέφτεται αυτόματα με υπερατλαντικούς όρους. Και έτσι έχουμε την ήπια ισχύ, με την Αμερική να επηρεάζει την Ευρώπη μέσω των αγγλόφωνων ΜΜΕ, όπως και μέσω των πολύ ισχυρών, πολύ καλά προικισμένων διατλαντικών δεξαμενών σκέψης. Επιπλέον, οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει πολύ βαθιές σχέσεις με τα ευρωπαϊκά βαθέα κράτη (μυστικές υπηρεσίες κ.λπ.), ενώ και οι αμερικανικές επιχειρήσεις είναι πολύ ισχυρές στην Ευρώπη. Εξαρτιόμαστε πλήρως από την υψηλή τεχνολογία των ΗΠΑ.
Υπάρχουν λοιπόν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι ευρωπαϊκές ελίτ ανέπτυξαν μια τέτοια υποτελή νοοτροπία με την πάροδο των ετών. Όμως τα τελευταία δύο χρόνια η υποτέλεια εκτινάχθηκε. Εν μέρει αυτό έχει να κάνει, νομίζω, με ένα πολύ σαφές μήνυμα που έστειλαν οι ΗΠΑ στους «συμμάχους» τους στην αρχή του πολέμου, ανατινάζοντας τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream – για την ανάπτυξη του οποίου η Γερμανία επένδυσε χρόνο και χρήμα. Όλοι γνωρίζουν ότι η Αμερική είχε κάποια σχέση με αυτό. Γι’ αυτό και το όλο θέμα έχει πλέον αποσιωπηθεί, σαν να μην συνέβη ποτέ. Οι έρευνες έχουν τερματιστεί, χωρίς να αποκαλύψουν τα πορίσματά τους. Νομίζω ότι αυτό ήταν ένα μήνυμα προς τους Ευρωπαίους: «Κοιτάξτε, δεν παίζουμε πια. Πρέπει να συμφωνήσετε μαζί μας. Διαφορετικά, θα δείτε την κακή πλευρά της αμερικανικής αυτοκρατορικής ισχύος». Αυτό έπαιξε σίγουρα ρόλο στο να συμμορφωθούν οι γερμανικές ελίτ, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι.
Ο ρόλος της Ε.Ε.
Θα πρόσθετα έναν τελευταίο παράγοντα: την Ε.Ε. αυτή καθαυτή. Μεταξύ των ευρώφιλων, ιδιαίτερα των προοδευτικών αριστερών ευρώφιλων, υπήρχε πάντα το αφήγημα «ναι, η Ε.Ε. μπορεί να έχει προβλήματα, αλλά τελικά τη χρειαζόμαστε για να αναπτύξουμε ένα αντίβαρο στην αμερικανική ισχύ». Αυτή η ψευδαίσθηση ήταν το πιο ευπώλητο επιχείρημα της προοδευτικής ευρωφιλίας. Αλλά υπάρχει λόγος που οι ΗΠΑ υποστήριξαν ενεργά τη δημιουργία αυτών των υπερεθνικών δομών: γνώριζαν ότι είχαν συμφέρον να δημιουργήσουν ένα είδος οιονεί ευρωπαϊκής «κυβέρνησης» που δεν λογοδοτεί στους λαούς, αλλά στα αφεντικά της Ουάσιγκτον. Αυτό ήταν ιδιαίτερα εμφανές κατά τη διάρκεια της προεδρίας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία έκανε τα πάντα για να ευθυγραμμίσει την Ευρώπη με την όποια γεωπολιτική στρατηγική της Αμερικής – στην Ουκρανία, έναντι της Κίνας, και τώρα στη Γάζα.
Με άλλα λόγια, η Ε.Ε. έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην ευθυγράμμιση της Ευρώπης με τις ΗΠΑ. Αντί να μας δώσει κάποιου βαθμού ανεξαρτησία από την Αμερική, ήταν μοχλός για να κρατήσει την Ευρώπη υποταγμένη στη γενικότερη στρατηγική των ΗΠΑ. Γνωρίζουμε πώς οι υπερεθνικές δομές της Ε.Ε. χρησιμοποιούσαν πάντα τη δύναμή τους για να επιβάλλουν μια συγκεκριμένη οικονομική ατζέντα στα κράτη μέλη. Αυτό που βλέπουμε τώρα, εξαιτίας της ΝΑΤΟποίησης της Ε.Ε., είναι μια κατάσταση ακόμη πιο επικίνδυνη, επειδή η ευρωκρατία μπορεί να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία του οικονομικο-νομισματικού εκβιασμού της για να κρατήσει τις κυβερνήσεις ευθυγραμμισμένες όσον αφορά και την εξωτερική πολιτική.
Η Λεπέν δεν αρέσει στις ευρωελίτ όχι διότι είναι «ακροδεξιά», αλλά επειδή έχει μια πολύ πιο προσεκτική προσέγγιση στο ζήτημα της Ουκρανίας. Αν ποτέ βρισκόταν στην εξουσία, οι ευρωελίτ θα χρησιμοποιούσαν τα εργαλεία του οικονομικο-νομισματικού εκβιασμού για να την κρατήσουν ευθυγραμμισμένη και σ’ αυτό: «Είτε θα συνεχίσετε να υποστηρίζετε τη στρατηγική του ΝΑΤΟ, είτε θα πληρώσετε τις συνέπειες». Αυτό έκαναν με την κυβέρνηση της Μελόνι στην Ιταλία. Έτσι η Ε.Ε. εξελίσσεται σε έναν ακόμα πιο επικίνδυνο και τρομακτικό οργανισμό, διότι τώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα «οικονομικά» εργαλεία για να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα υπηρετούν την τρελή γεωπολιτική στρατηγική της Αμερικής.
* Ο Τόμας Φάτσι είναι δημοσιογράφος, ερευνητής και συγγραφέας. Εδώ αποδίδονται συντετμημένα αποσπάσματα όσων είπε συνομιλώντας με τον Αμερικανό οικονομολόγο και ακτιβιστή Στίβεν Γκραμπάιν (realprogressives.org, 6/7/2024).
