Γράφει η Μαρία Πλευράκη
επισκέπτρια υγείας στο ΠΓΝ Αττικόν
Ένα από τα σημαντικότερα όπλα στη μάχη κατά του καρκίνου υπήρξε, αδιαμφισβήτητα, η ανακάλυψη του γνωστού Τεστ Παπ από τον κορυφαίο Έλληνα ερευνητή, ιατρό και πρωτοπόρο της Κυτταρολογίας, Γεώργιο Παπανικολάου. Η μακροχρόνια έρευνά του στο κολπικό επίχρισμα και η δυνατότητα έγκαιρης ανίχνευσης νεοπλασματικών αλλοιώσεων του τραχηλικού επιθηλίου, άλλαξε αποφασιστικά τον τρόπο που μέχρι τότε αντιμετωπιζόταν ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, καθώς για πρώτη φορά το ενδιαφέρον των επιστημόνων εντοπίστηκε στην πρόληψη.
Η προσφορά του Γ. Παπανικολάου υπήρξε ανεκτίμητη, αφού συνέβαλε στην έγκαιρη διάγνωση με μια μέθοδο απλή, ασφαλή, ανώδυνη και οικονομική. Με την εφαρμογή του Τεστ Παπ, ο καρκίνος απομυθοποιείται, ενώ εκατομμύρια γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο κερδίζουν τη μάχη κατά της νόσου και ταυτόχρονα το δικαίωμα στη ζωή.
Σήμερα, 50 περίπου χρόνια από την παγκόσμια αναγνώρισή του, έχει γίνει σαφές ότι για την εξάλειψη της νόσου δεν αρκεί μόνο το τεστ, αφού ο συγκεκριμένος καρκίνος εξακολουθεί να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις θανάτου, μετά τον καρκίνο του μαστού. Αιτία είναι η μη ορθή πάντα λήψη επιχρίσματος, η πιθανότητα μη ορθής αξιολόγησης των ευρημάτων και η αδυναμία καθολικής εφαρμογής του τεστ στο γυναικείο πληθυσμό.
Το γεγονός ότι ο καρκίνος του τραχήλου οφείλεται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, οδήγησε τα τελευταία χρόνια στην παραγωγή του πρώτου εμβολίου, το οποίο παρέχει ουσιώδη προστασία, καθώς προφυλάσσει από τα δύο στελέχη του ιού, τους τύπους 16 και 18, που ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου, καθώς και από τα στελέχη 6 και 11, που ευθύνονται για την εμφάνιση κονδυλωμάτων.
Το εμβόλιο συνιστάται για όλες τις γυναίκες, ηλικίας 11-26 ετών. Όσο μικρότερη είναι η ηλικία εμβολιασμού, τόσο μεγαλύτερη η επιθυμητή προστασία. Χορηγείται σε τρεις δόσεις (0, 1 ή 2 και 6 μήνες), συμπεριλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν. Στη σύνθεσή του περιέχει μια πρωτεΐνη του ιού η οποία παράγεται με τεχνητό τρόπο και προκαλεί την παραγωγή αντισωμάτων χωρίς να μολύνει τον οργανισμό.
Ο εμβολιασμός έναντι του HPV σε συνδυασμό με το Τεστ Παπανικολάου αποτελεί μέχρι τώρα τον αποτελεσματικότερο τρόπο για την πρόληψη της νόσου, ωστόσο, αν και στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι ευρέως αποδεκτό, στην Ελλάδα το εμβόλιο εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με δισταγμό.
Τα νέα δεδομένα ενισχύουν το οπλοστάσιο της πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με μια νέα μέθοδο, αυτή της ανίχνευσης και τυποποίησης του DNA του ιού σε κυτταρικό υλικό, το λεγόμενο HPV DNA Test. Η μέθοδος δείχνει αν η γυναίκα φέρει τους επικίνδυνους γονότυπους του ιού, που την καθιστούν ομάδα υψηλού κινδύνου για μελλοντική ανάπτυξη της νόσου. Πρόκειται για μια διαδικασία απλή, ανώδυνη, 100% αξιόπιστη, που προχωρά ένα βήμα μπροστά από το Τεστ Παπανικολάου, το οποίο ανιχνεύει την ήδη υπάρχουσα κυτταρική αλλοίωση.
Ο συνδυασμός των τριών αυτών δυνατοτήτων, του Τεστ Παπανικολάου, του εμβολίου και του νέου HPV DNA Test, διαμορφώνουν μια νέα αποτελεσματικότερη στρατηγική στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Το κόστος της νέας μεθόδου ανέρχεται περίπου στα 100 ευρώ, όμως η χορήγησή της από τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως αναφέρει και ο καθηγητής Γυναικολογίας Θ. Αγοραστός, θα μπορούσε να μειώσει τους θανάτους από το συγκεκριμένο καρκίνο κατά 75% και να εξοικονομηθούν τουλάχιστον 3,5 εκ. ευρώ για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Θα επιμένουμε, λοιπόν, να τονίζουμε τη σπουδαιότητα της πρόληψης και να επισημαίνουμε ότι δεν νοείται σύγχρονο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, μη προσανατολισμένο στην πρόληψη και στην ενημέρωση.
