Φωτ.: Στιγμιότυπο από τη βασκική πόλη-σύμβολο Γκερνίκα (Γκουέρνικα) στις 17 Απριλίου, Διεθνή Ημέρα Αλληλεγγύης στους Πολιτικούς Κρατούμενους. Η Πατριωτική Αριστερά τίμησε όσους φυλακισμένους άφησαν την τελευταία τους πνοή πίσω από τα κάγκελα, ενώ ταυτόχρονα εντείνει την καμπάνια για την απελευθέρωση των σημερινών Βάσκων πολιτικών κρατούμενων.
Το σύνθημα που κυριάρχησε ήταν το «Kalera!», δηλαδή «Στους δρόμους!».
Ανταπόκριση από το φεστιβάλ της νεολαίας Ernai
της Ειρήνης Βοσκάκη
Όπως έχει καθιερωθεί, το φεστιβάλ της Ernai, της νεολαίας της Πατριωτικής Αριστεράς, διεξήχθη και φέτος κατά τη διάρκεια της εβδομάδας του Πάσχα στη Χώρα των Βάσκων. Από κάθε γωνιά της «υπό ισπανική και γαλλική κατοχή» Χώρας των Βάσκων συνέρρευσαν νέοι κάθε ηλικίας στο μικρό χωριό Ιγκόρε, όπου πραγματοποιούνταν φέτος το νεολαιίστικο φεστιβάλ. Μετά το συνέδριο του Sortu, δηλαδή του κόμματος του αριστερού πατριωτικού κινήματος, και ειδικά εξαιτίας των σημαντικών αποφάσεων και της αυτοκριτικής που έγινε εκεί, ήταν αισθητός ένας διάχυτος προβληματισμός και στη νεολαία. Καθώς κανείς δεν εμπιστεύεται το ισπανικό κράτος και όλοι θεωρούν ότι δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε κανέναν ουσιαστικό διάλογο για την επίλυση της σύγκρουσης, με αντικρουόμενα αισθήματα έγινε δεκτή ακόμη και η είδηση για παράδοση των όπλων από την ΕΤΑ – μία επιπλέον κίνηση καλής θέλησης που επιζητούσε η ηγεσία της Πατριωτικής Αριστεράς και ανακοινώθηκε λίγες μόλις μέρες πριν το φεστιβάλ. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με μια σειρά…
Εμβάθυνση ιδεολογικών και πολιτικών διεργασιών
Στο διήμερο που διήρκεσε ουσιαστικά το αμιγώς πολιτικό πρόγραμμα του φεστιβάλ, υπήρχαν εκδηλώσεις και ομιλίες καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Συζητήσεις για το ζήτημα της ανεξαρτησίας της χώρας, το εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, τους πολιτικούς κρατούμενους, τον σοσιαλισμό, τον φεμινισμό, καθώς και για τη διεθνή κατάσταση – με έμφαση στα ζητήματα του προσφυγικού, των κινημάτων της Λατινικής Αμερικής και των εθνικοαπελευθερωτικών προσπαθειών εντός κι εκτός ισπανικού κράτους. Το βάρος, όπως ήταν φυσικό μετά τις αποφάσεις του Sortu, δόθηκε στο μαζικό κίνημα, καθώς και στον πολιτικοϊδεολογικό προσανατολισμό του νεολαιίστικου κινήματος. Εκεί παρουσιάστηκε ένα μέρος και της δουλειάς που κάνουν οι ομάδες αυτομόρφωσης στους πανεπιστημιακούς χώρους, ιδίως σε ζητήματα που αφορούν την πατριαρχία και τον σοσιαλιστικό ορίζοντα.
«Το κίνημά μας αντιμετωπίζει μία ιδιότυπη αντίφαση: Από τη μια είναι αρκετά μαζικό, καθώς έχει βαθιές ρίζες στη βασκική κοινωνία. Από την άλλη, όμως, είναι εξαιρετικά δύσκολο να κάνεις κτήμα όλου αυτού του νέου κόσμου, που καθώς μεγαλώνει θα περνά από τη νεολαία στο κόμμα της Πατριωτικής Αριστεράς, την απαραίτητη ιδεολογική εμβάθυνση», μου είπε μια συντρόφισσα από το τμήμα διεθνών σχέσεων του Ernai. Η απόδειξη του πρώτου σκέλους της αντίφασης, δηλαδή της κοινωνικής γείωσης της Πατριωτικής Αριστεράς, ήρθε μια μέρα αργότερα, την Κυριακή του Πάσχα – όταν πήγαμε για πρώτη φορά στην Γκερνίκα για την εθνική γιορτή των Βάσκων. Το μποτιλιάρισμα στην είσοδο της μαρτυρικής κωμόπολης και τα ασφυκτικά γεμάτα βαγόνια του τρένου δημιουργούσαν μια πρώτη εικόνα για το τι θα επακολουθούσε στην καθιερωμένη πορεία, όπου συμμετείχαν χιλιάδες Βάσκων που έφτασαν εκεί από κάθε γωνιά της χώρας. Από μικρά παιδιά μέχρι πολύ ηλικιωμένους πορεύτηκαν γύρω από το κέντρο της πόλης και κατέληξαν σε μια μεγάλη πλατεία, όπου είχε στηθεί σκηνή για ομιλίες και ένα θεατρικό σκετς (η πολιτιστική «πινελιά» με θεατρικά, ποιήματα και τραγούδια ήταν παρούσα σε κάθε δημόσιο γεγονός). Ακολούθησε η γιορτή, μέχρι αργά το απόγευμα, σε κάθε δρόμο και στενό της Γκερνίκα.
Η πιο στρατιωτικοποιημένη περιοχή της Ε.Ε.
Σε όλες τις συζητήσεις, η ελπίδα για μια ειρηνική πορεία προς την ανεξαρτητοποίηση της Χώρας των Βάσκων σκιαζόταν από τη δικαιολογημένη καχυποψία όσον αφορά τις επόμενες κινήσεις του ισπανικού κράτους. Οι αριστεροί πατριώτες επισημαίνουν ότι η παράδοση των όπλων της ΕΤΑ κάθε άλλο παρά συνεπάγεται ειρήνευση και αποστρατιωτικοποίηση της βασκικής επικράτειας, όσο διατηρείται η ισπανική αστυνομική στρατιωτική παρουσία. Και τονίζουν χαρακτηριστικά κάτι που επιμελώς αποκρύπτεται από τους υπερασπιστές του σημερινού στάτους κβο: ότι δηλαδή η Χώρα των Βάσκων είναι ίσως η πιο στρατιωτικοποιημένη περιοχή της Ε.Ε., με τέσσερα διαφορετικά σώματα ασφαλείας να είναι παρόντα και να αναλογεί περίπου 1 αστυνομικός/στρατιώτης σε κάθε 10 Βάσκους πολίτες!
Κατά τα άλλα, ο αγώνας για την απελευθέρωση των Βάσκων πολιτικών κρατουμένων συνεχίζεται με περισσότερη ένταση από πριν, με ενδιάμεσο βήμα το αίτημα για τη μεταφορά τους σε φυλακές εντός της Χώρας των Βάσκων. Άγνωστες πάντως παραμένουν οι επόμενες κινήσεις της ΕΤΑ που, σημειωτέον, οι μαχητές της αντιμετωπίζονται από πλατιές μάζες της βασκικής κοινωνίας ως εθνικοί ήρωες. Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα αυτοδιαλυθεί, τουλάχιστον στο προσεχές μέλλον, αφού η ασταθής κυβέρνηση Ραχόι δεν φαίνεται διατεθειμένη να κάνει ούτε ένα βήμα προς μια ουσιαστική διαπραγμάτευση.
Πάντως το Sortu και τα ευρύτερα μέτωπα της Πατριωτικής Αριστεράς δίνουν αυτήν την περίοδο το βάρος στις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, στην ενδυνάμωση των μαζικών κινημάτων κοινωνικής διαμαρτυρίας, αλλά και στην αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης καταστολής από το ισπανικό κράτος. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Μαδρίτη ετοιμάζεται να βάλει λουκέτο σε περίπου 100 κοινωνικά κέντρα του κινήματος της Πατριωτικής Αριστεράς, τα οποία θεωρεί «ύποπτα για υποστήριξη τρομοκρατικών ενεργειών». Λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι από το 2014 (οπότε ψηφίστηκε ο λεγόμενος νόμος-φίμωτρο) η ισπανική «δημοκρατία» θεωρεί εξτρεμιστική ενέργεια ακόμη και την παθητική αντίσταση στις εξώσεις οικογενειών από τα σπίτια τους!
