Επιμέλεια: Φώτης Τερζάκης
Η έκταση στην οποία μιλάμε σήμερα για «κρίση της πολιτικής» μάς υποχρεώνει να ξανασκεφτούμε μια έννοια που αποτελεί μέρος τής καθημερινής μας γλώσσας, την οποία χρησιμοποιούμε συχνά και με τρόπο αυτονόητο, σπανίως όμως αναλογιζόμαστε το ακριβές νόημά της. Τι είναι και τι δεν είναι πολιτικό; Από πότε υπάρχει «πολιτική»; Ποιος πρέπει να θεωρείται φορέας της και ποια τα έμπρακτα όριά της; Ερωτήματα που μας οδηγούν, βέβαια, στην καρδιά της πολιτικής φιλοσοφίας ως θεσμοποιημένου θεωρητικού -ή «επιστημονικού», όπως κάποιοι θα ήθελαν- κλάδου.
Δεν αρκεί, όμως, να ανοίξουμε ένα εγχειρίδιο πολιτικής φιλοσοφίας για να πάρουμε απαντήσεις σε τέτοια ερωτήματα. Η ποικιλία των απόψεων που θα συναντήσουμε αντιστοιχεί στην ποικιλία των ιστορικών θέσεων και των κοινωνικών εντάξεων εκείνων οι οποίοι αναμετριούνται μ’ αυτά: με άλλα λόγια, επειδή οι πολιτικοί επιστήμονες είναι και πολιτικοί δρώντες, οι ανταγωνιστικοί ορισμοί τους είναι ήδη μέρος των κοινωνικών ανταγωνισμών που αποτελούν, υποτίθεται, συστατική έννοια του αντικειμένου τους. Θέτοντας, λοιπόν, το ερώτημα για την έννοια του πολιτικού, πρέπει να ξέρουμε καλά, πρώτον, από ποια σκοπιά το θέτουμε· και δεύτερον, ποια σημασία έχει για μας η απάντησή του.
Δεν θεωρώ απαραίτητο ν’ αποσαφηνίσω εκ προοιμίου τη σκοπιά, διότι αυτή θα φανεί καθαρά, πιστεύω, μέσα στα ίδια τα κείμενα που ακολουθούν. Η βαρύτητα της απάντησής του πηγάζει από την ανάγκη μας να αναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τον κόσμο στον οποίο ζούμε, υπό μία ακόμη πιο ειδική σημασία: να συνειδητοποιήσουμε δυνατότητές μας οι οποίες δεν έχουν ακόμα πραγματωθεί ή από τις οποίες είμαστε προς στιγμήν αποκλεισμένοι.
