του Λαοκράτη Βάσση
Το βιβλίο του Γρηγόρη Ρουμπάνη «Τα νέα απ’ την αποικία», με αυτόν τον πολύ ευρηματικό και σηματοδοτικό του περιεχομένου του τίτλο, απ’ τις πολύ ποιοτικές εκδόσεις Στοχαστής, είναι ένα εξαιρετικής ιδιαιτερότητας ιστορικό χρονικό των τελευταίων διακοσίων χρόνων της ιστορίας μας. Προικισμένο με όλα τα στοιχεία της σοβαρής ανάλυσης: γνώση – εξήγηση – ερμηνεία, χωνεμένα σε έναν μαστορικό αφηγηματικό λόγο, απλό, ουσιαστικό και λειτουργικής αμεσότητας, αβίαστα συμπυκνωτικό και απέριττο αφηγηματικό. Που περιέχει, αυτός ο εξαιρετικός λόγος, μια ακόμα πιο εξαιρετική ανάγνωση των πολύ πυκνών και δύσκολων τελευταίων διακοσίων χρόνων της ιστορίας μας. Έτσι που, χάρη στην εξηγητική και ερμηνευτική διεισδυτικότητά της, να αναδεικνύει, χειροπιαστά πειστικές, τις μεγάλες ανεκπλήρωτες αλήθειες της νεότερης, της σύγχρονης και της τρέχουσας ιστορίας μας. Προτάσσοντας, σε κάθε περίπτωση, τον αμερόληπτο φωτισμό των ίδιων των γεγονότων, οπότε και την αμείλικτη… ομιλητικότητά τους. Χωρίς, πρωτίστως, σκόπιμες αποσιωπήσεις, που είναι συνήθεις στις μεροληπτικές αναγνώσεις της ιστορίας μας. Όπως και χωρίς σκόπιμες προσαρμογές και αναπροσαρμογές της ιστορικής ύλης, κατά τις επίσης συνήθεις πρακτικές στις διατεταγμένες αναγνώσεις και παραναγνώσεις της ιστορίας, είτε εκ δεξιών είτε και εξ ευωνύμων.
Γιατί, διαβάζοντας «Τα νέα απ’ την αποικία» και διαλεγόμενος με αυτά που διαβάζεις, όπως τόσο όμορφα αυτά σε προκαλούν, θέλεις δεν θέλεις, θυμάσαι: Τόσο τις παραναγνώσεις του ’21 απ’ τη χορεία των ανιστόρητων της «οργανικής διανόησής» μας, που, αρνούμενοι την ιστορική συνέχεια του αρχέγονου Ελληνικού έθνους, θέλουν εθνογενετική και όχι εθνο/αναγεννητική, που είναι, την Εθνεγερσία του ’21. Αρνούμενοι τις προαιώνιες ιδρυτικές ρίζες μας και ανάγοντας την ιδρυτική αφετηρία μας στον Ευρωπαϊκό διαφωτισμό. Που προφανώς και ήταν πολύ ωθητικός στον εθνο/αναγεννητικό μας αγώνα, όχι όμως και ιδρυτικός της… ταυτότητάς μας. Όσο και τις μεροληπτικές αναγνώσεις της μεταπολιτευτικής πεντηκονταετίας, που ο δοξαστικός τους ζήλος πάει μαζί με τις μεγάλες αποσιωπήσεις των μεγάλων εθνικών στιγμάτων αυτής της πεντηκονταετίας. Που είναι: η βαριά σκιά της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου, η χρεοκοπία του 2010 κι οι εφιαλτικές διαστάσεις του Υπαρξιακού Προβλήματός μας, όπως, κυρίως, η δημογραφική κατάρρευσή μας, που πλήττει τη «βιολογική» ρίζα μας, κι η βαθιά πολιτιστική κρίση, που πλήττει την εθνο/ταυτοτική ρίζα μας.
Ο Γρηγόρης Ρουμπάνης, τόσο στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, όσο και στις τελευταίες, φωτίζει έξοχα τη νεο/αποικιακή και μετα/νεωτερική αποικιακή μας μοίρα. Όπως μας θυμίζει, στις πρώτες σελίδες, την ταπεινωτική «Πράξη Υποταγής» του 1825: «Το Ελληνικό έθνος, δυνάμει της παρούσης πράξεως, θέτει εκουσίως την ιεράν παρακαταθήκην της αυτού ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας και της πολιτικής αυτού υπάρξεως υπό την μοναδικήν υπεράσπισιν της Μεγάλης Βρετανίας», που είχε παρασκηνιακό της πρωτουργό (ποιον άλλο;) τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, και που η πολύ βαριά σηματοδότησή της δεν χρειάζεται, πιστεύω, ερμηνευτικό σχολιασμό. Όπως, επίσης, μας θυμίζει, ο Γρηγόρης Ρουμπάνης, στις τελευταίες σελίδες, και τη μετα/νεωτερική αποικιοποίησή μας δια μέσου των Μνημονίων. Όπου, αναφερόμενος στην παρομοίως ταπεινωτική αποδοχή άρσης της εθνικής ασυλίας απ’ τον Γιώργο Παπανδρέου, με το Πρώτο Μνημόνιο, μας θυμίζει την ιστορική φράση του καθηγητή Γιώργου Κασιμάτη: «Δεν υπογράφεται μια τέτοια συμφωνία ακόμα και με το πιστόλι στον κρόταφο». Που, όμως, υπογράφηκε, επαναφέροντάς μας στην προ διακοσίων χρόνων ταπεινωτική «Πράξη Υποταγής». Όπως υπογράφηκε και «Τρίτο Μνημόνιο» απ’ τη Συριζική Αριστερά, για να προστεθεί κι αυτή, με κομμένη την… ουρά της όπως θέλει ο μύθος με τις αλεπούδες, στις συστημικές δυνάμεις της διαχειριστικής υποτέλειας του Τόπου μας.
Όχι, όμως, μόνο στις πρώτες και στις τελευταίες, αλλά και σε όλες τις σελίδες του βιβλίου, ο Γρηγόρης Ρουμπάνης φωτίζει με ενάργεια το πώς ξετυλίγεται και πώς τυλίγεται στο λαιμό του λαού μας και του Τόπου μας, σ’ αυτά τα διακόσια χρόνια… εθνικής ανεξαρτησίας μας, η νεο/αποικιακή κι η μετα/νεωτερική θηλιά της διαχειριστικής υποτέλειας. Με εθνικές, ευτυχώς, εξάρσεις και εθνικές ανατάσεις, που μας οδήγησαν στα εθνικά ξέφωτα της ιστορίας μας. Που αυτά μας έδωσαν και μας δίνουν κουράγιο να υπάρχουμε και να αγωνιζόμαστε για την εθνική μας αξιοπρέπεια, ιδίως, μάλιστα, σε ύπουλους και ύποπτους καιρούς, όπως αυτοί που ζούμε.
* Απόσπασμα από παρουσίαση στο φετινό «Φεστιβάλ Βιβλίου» στο Πεδίον του Άρεως.
