Brande name χαρακτήρισε το όνομα του ΣΥΡΙΖΑ ο Τσίπρας μιλώντας απταίστως νεοφιλελευθεριστί.
Για όσους παραμένουν ακόμα στο κόμμα του πιστεύοντας ότι οι ίδιοι είναι ακόμα αριστεροί, τέτοια γλωσσικά ολισθήματα δεν είναι οχληρά. Άλλωστε, δεν πρόκειται περί «γλώττας λανθάνουσας» που «τα αληθή λέγει», αλλά περί μιας νέας –μάλιστα συνειδητής– κανονικότητας.
Με brande name την κυρία Τζάκρη, φερ’ ειπείν, πόσο Πολάκη μπορείς να πουλήσεις πλέον στην αγορά;
Κι όμως, υπάρχουν (γλωσσικά) λάθη που ακόμα και στην εποχή μας διορθώνονται. Αίφνης ο κοροναϊός (όπως έκανε το ντεμπούτο του στη ζωή μας) με νονό κάποιον τηλεδημοσιογράφο σε κάποια τηλεοπτική αίθουσα σύνταξης.
Αμέσως ο «κοροναϊός» πλημμύρισε τα δελτία, τα κανάλια, τα ράδια και τις εφημερίδες. Ώσπου βρέθηκε σε ένα πάνελ ένας χριστιανός, ο κ. Μάζης, όστις ανέκραξε ότι ο όρος αυτός είναι λάθος και ότι το σωστό είναι «κορωνοϊός».
Το παράδοξο είναι ότι το λάθος διορθώθηκε. Και λέω παράδοξο, διότι κατά τη χύδην επικρατούσα αντίληψη: η επανάληψη ενός λάθος το καθιστά σωστό. Αυτήν τη φορά ο αμφιλεγόμενος αυτός κανόνας δεν επιβεβαιώθηκε.
Κάτι οι εξηγήσεις Μπαμπινιώτη, κάτι το ίδιο μας το γλωσσικό ένστικτο, το λάθος διορθώθηκε και ο κορωνοϊός μάς την έχει στημένη με το όνομά του σωστό. Σιγά το θέμα θα μου πείτε! – όμως στις μέρες μας η διόρθωση ενός γλωσσικού (ή όποιου άλλου) λάθους είναι Ηράκλειος άθλος…
Τον τελευταίο καιρό –που αναγκαστικώς οικουρώ– πιάνω τον εαυτό μου να εκφράζεται με λέξεις και φράσεις της προμοντερνικής εποχής. Όχι καν της προμεταμοντερνικής εποχής, αλλά της προμοντερνικής.
Λέω, για παράδειγμα, «κακός άνθρωπος» ή «κολασμένη ψυχή» κι άλλα τέτοια. Βεβαίως οι εκφράσεις αυτές όχι μόνον δεν είναι πολιτικώς ορθές, αλλά προσέτι αντιστοιχούν σε μια εποχή πριν από τις πολιτικές ή λογικές ή ηθικές κυριολεξίες με τις οποίες ανατραφήκαμε (ξεκοκαλίζοντας πολλές σελίδες μαρξισμού).
Έλα ντε όμως που πολλές απ’ αυτές τις «εκφράσεις της γιαγιάς μου» ανακουφίζουν την ψυχή μου και με φέρνουν πιο κοντά στην αφτιασίδωτη κι απέριττη αλήθεια;
Ίσως, μαθαίνοντας πολλά, παραμελήσαμε κάποια. Ή ίσως πάλι, κάποιοι να γερνάμε. Όπως και να ‘χει, αυτά που έχουμε μάθει, εν τέλει μας ανακαλούν στην τάξη κατά το εκφράζεσθαι (και κατά το σκέπτεσθαι), ενώ αυτά που παραμελήσαμε μας κάνουν ενίοτε συντροφιά με ένα κεράκι και μας περιμένουν να τα κουτσοπιούμε μαζί τους τα βραδάκια που έξω κάνει κρύο ή εκείνες τις θερινές νύχτες που ο ουρανός σου δείχνει τους γαλαξίες…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
29•Ι•2020
